Cần "biệt đãi" để rộng đường phát triển điện mặt trời mái nhà

Tại buổi họp nghe báo cáo về dự thảo Nghị định quy định cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà vừa diễn ra tại trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính Phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh: Chính phủ coi việc cơ chế khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu tư điện mặt trời mái nhà là chủ trương nhất quán.

Ông cho rằng, Bộ Công Thương cần tính toán kỹ quy mô phát triển điện mặt trời mái nhà và chính sách khuyến khích, hỗ trợ kèm theo trên cơ sở khoa học kỹ thuật, thiết bị công nghệ, lưới truyền tải, hiệu quả kinh tế; bảo vệ lợi ích lâu dài của nhà đầu tư, chú trọng bảo vệ môi trường.

Bộ Công Thương phối hợp với các bộ, ngành nghiên cứu, đưa ra yêu cầu, điều kiện kỹ thuật, tiêu chí những nguồn điện mặt trời mái nhà cần kiểm soát chặt chẽ hơn, chính sách tài chính liên quan đến điện mặt trời mái nhà…. trên tinh thần phân cấp tối đa cho địa phương.

Điện mặt trời mái nhà, điện gió ngoài khơi, điện sinh khối, điện rác..., bao gồm cả các dự án xuất khẩu điện mà không đưa lên lưới quốc gia, sản xuất hydro xanh, tự sản, tự tiêu... thì được ưu tiên phát triển trong điều kiện đáp ứng công nghệ, an toàn hệ thống, giá cả phù hợp. Phát triển điện mặt trời mái nhà là giải pháp sử dụng tiết kiệm, hiệu quả, quy hoạch đất đai dành cho năng lượng.

Từ cơ sở khoa học, thực tiễn, pháp lý, Nghị định cần xác định rõ nội hàm, mục tiêu, phạm vi đối tượng là tổ chức, cá nhân lắp đặt điện mặt trời mái nhà theo hình thức tự sản, tự tiêu, không kinh doanh và có kinh doanh, từ đó đưa ra các cơ chế chính sách khuyến khích, quy định an toàn, phòng cháy, chữa cháy tương ứng.

Cụ thể, đối với hộ dân, công sở, tòa nhà văn phòng... lắp đặt điện mặt trời mái nhà để tự sản, tự tiêu, không kinh doanh thì xây dựng những bộ hồ sơ mẫu, đơn giản hóa tối đa thủ tục, trừ những công trình có yêu cầu đặc biệt về an toàn, phòng cháy, chữa cháy.

Những doanh nghiệp đầu tư điện mặt trời mái nhà để sử dụng, đồng thời lắp đặt thêm thiết bị lưu trữ điện năng thì cần đưa ra mức giá hợp lý, cùng phương án hỗ trợ về tài chính, lãi suất, thuế...

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, điện mặt trời mái nhà được lắp đặt trên mái nhà dân, cơ quan công sở, khu công nghiệp, để sử dụng theo hình thức tự sản, tự tiêu; có thể liên kết hoặc không liên kết với hệ thống điện quốc gia; không kinh doanh, không bán điện cho tổ chức, cá nhân khác.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, có 3 chính sách khuyến khích chủ yếu đối với điện mặt trời mái nhà là: Cho phép lắp đặt không cần theo Quy hoạch Điện VIII; các nguồn điện mặt trời mái nhà được liên kết và phát công suất dư thừa lên lưới điện quốc gia với mức giá theo thời điểm; hỗ trợ lãi suất khi đầu tư thiết bị lưu trữ điện.

Ông Đỗ Văn Năm, thành viên Hội đồng thành viên Tổng Công ty Điện lực miền Bắc, cho biết hiện các doanh nghiệp khu công nghiệp đang rất cần khuyến khích về thủ tục, chính sách về điện mặt trời mái nhà. Giải pháp được kiến nghị đối với các khu, cụm công nghiệp chỉ cần thẩm tra xác định độ an toàn của công trình hiện hữu khi lắp đặt thêm điện mặt trời mái nhà; ban hành bộ hồ sơ mẫu với công trình lắp điện mặt trời mái nhà mới; phân cấp cho địa phương và quy định rõ thời gian giải quyết…

Đồng tình với ý kiến này, ông Bùi Quốc Hoan, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Điện lực miền Nam cho rằng cần khuyến khích doanh nghiệp trong khu công nghiệp lắp đặt thiết bị lưu trữ nguồn điện mặt trời mái nhà không sử dụng hết để chuyển thành nguồn điện nền sạch, sau đó phát lên lưới điện vào cao điểm buổi tối với mức giá phù hợp.

Tại cuộc họp, đại diện Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia đã báo cáo về năng lực bảo đảm an toàn, ổn định của lưới điện quốc gia khi tăng công suất nguồn điện tái tạo.

Lãnh đạo các bộ, ngành cũng đã trao đổi về những giải pháp cải cách, rút ngắn thủ tục hành chính về môi trường, xây dựng, phòng cháy, chữa cháy… trong cấp phép lắp đặt điện mặt trời mái nhà; hỗ trợ lãi suất ưu đãi; tiêu chí xác định điện nền hình thành từ lưu trữ điện mặt trời mái nhà; thẩm quyền cấp tín chỉ xanh cho doanh nghiệp sử dụng điện mặt trời mái nhà trong sản xuất; tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật kiểm soát, bảo đảm an toàn khi phát, hoặc không phát nguồn điện dư lên lưới điện.

Thứ trưởng Bộ TN&MT Trần Quý Kiên cho biết, các quy định hiện nay trong pháp luật đất đai không có vướng mắc cho lắp đặt điện mặt trời mái nhà. Các doanh nghiệp cũng sẽ được hưởng cơ chế liên quan đến tín chỉ xanh khi sử dụng điện mặt trời mái nhà.

"Chúng ta cũng cần có phương án quản lý, thu gom, xử lý các tấm pin mặt trời hết hạn sử dụng tại các hộ dân, cơ quan công sở, khu công nghiệp", Thứ trưởng Trần Quý Kiên nói.