Áp dụng cảm biến IoT để chọn tạo ra giống gà kháng bệnh tốt, lớn nhanh, tiêu tốn ít thức ăn

PV Báo NTNN/điện tử Dân Việt đã có cuộc trao đổi với bà Nguyễn Thị Hường - Phó phòng Nghiên cứu và phát triển giống- Công ty TNHH MTV gà giống Dabaco để hiểu rõ hơn về đột phá công nghệ này.

Chọn lọc dựa trên dữ liệu cá thể chính xác

Việc ứng dụng cảm biến IoT trong chọn tạo giống gà Dabaco khác biệt và đột phá như thế nào so với các phương pháp chọn lọc truyền thống?

- Dabaco hiện sở hữu 1 Trung tâm nghiên cứu, 1 Trung tâm Gà giống gốc tại Yên Thế (Bắc Giang) nuôi giữ dòng thuần, 3 cơ sở nuôi giữ gà ông bà, bố mẹ. Tất cả các trung tâm nghiên cứu đều là hệ thống chuồng lạnh, khép kín hiện đại, tự động hóa hoàn toàn từ ánh sáng, nhiệt độ, thức ăn bằng công nghệ AI trí tuệ nhân tạo tiên tiến nhất trên thế giới hiện nay.

Từ năm 2018, Dabaco đã áp dụng phương pháp BLUP để ước lượng giá trị giống của từng cá thể giống gia cầm nhằm tránh bỏ sót những cá thể có ưu điểm và năng suất vượt trội.

Bên cạnh đó, Dabaco cũng có những phần mềm chuyên dụng để thu thập, theo dõi và xử lý số liệu một cách chính xác nhất nhằm phục vụ cho công tác chọn lọc như: phần mềm quản lý giống, phần mềm và thiết bị thu thập dữ liệu, PEST/VCE6 để ước tính giá trị giống, tham số di truyền, SAS để xử lý thống kê, qua đó, áp dụng các phương pháp chọn lọc theo giá trị giống (EBV) và một số tính trạng theo chỉ số chọn lọc.

Tất cả các đàn giống của Dabaco hiện được theo dõi theo phả hệ, có nguồn gốc rõ ràng theo quần thể từng gia đình. Từng cá thể được nuôi trên lồng trong chuồng kín, có đeo mã vạch theo dõi, mỗi cá thể là 1 mã vạch không trùng lặp nên các cá thể được ghép gia đình và được thụ tinh nhân tạo sẽ luôn tạo ra sự đồng nhất và đồng đều ở mức độ rất cao mà hiếm có doanh nghiệp, cơ sở giống gia cầm lông màu nào tại Việt Nam hiện nay có được.

Đặc biệt, đầu năm 2025, Dabaco đã tiên phong đầu tư, lắp đặt máy cảm biến IoT giúp theo dõi năng suất sinh trưởng của từng cá thể thông qua chíp điện tử được gắn lên chân từng cá thể gà, cho phép chúng tôi ghi nhận chính xác và theo thời gian thực các chỉ số sinh trưởng, hành vi, và đặc biệt là kết hợp với hệ số di truyền để đánh giá ưu thế gen. Đây là một bước chuyển từ "chọn lọc dựa trên phán đoán kinh nghiệm" sang "chọn lọc dựa trên dữ liệu cá thể chính xác".

Các thiết bị cảm biến IoT này hoạt động cụ thể ra sao để thu thập được những chỉ số quan trọng như tần suất vận động hay lượng thức ăn tiêu thụ (FCR) của từng cá thể?

-Hệ thống của chúng tôi rất tinh vi. Cảm biến không chỉ đo lường các thông số vật lý như trọng lượng mà còn theo dõi các chỉ số hành vi. Ví dụ, chúng tôi có thể sử dụng các chip cảm biến chuyển động hoặc hệ thống nhận dạng để ghi lại tần suất vận động, thời gian ăn – nghỉ – uống của từng con gà.

Riêng về FCR (tỷ lệ chuyển hóa thức ăn), chúng tôi có hệ thống máng ăn thông minh có thể đo chính xác lượng thức ăn tiêu thụ của từng cá thể.

Tất cả dữ liệu này được truyền về hệ thống phân tích, giúp chúng tôi xây dựng một "hồ sơ sức khỏe và năng suất" toàn diện cho mỗi cá thể.

Hiệu quả đột phá

Việc ứng dụng công nghệ này đã mang lại những kết quả vượt trội nào cho đàn giống của Dabaco, đặc biệt là trong việc rút ngắn chu kỳ chọn tạo giống và nâng cao an toàn sinh học?

- Sau khi áp dụng công nghệ mới đã đem lại hiệu quả rất rõ rệt. Nếu như trước đây, chúng tôi phải sử dụng hàng chục người để vận hành thiết bị và dựa vào quan sát thủ công và đo đạc định kỳ, tốn thời gian và dễ sai sót.

Đến nay, nhờ có thiết bị cảm biến IoT, công ty chỉ cần 2 người đã có thể ghi nhận chính xác và theo thời gian thực các chỉ số sinh trưởng, hành vi, và đặc biệt là kết hợp với hệ số di truyền để đánh giá ưu thế gen của từng giống gà.

Cụ thể, thứ nhất, chúng tôi có thể khoanh vùng nhanh chóng cá thể ưu tú chỉ sau thời gian ngắn, dựa trên tổ hợp dữ liệu di truyền và khả năng sinh trưởng thực tế. Điều này rút ngắn đáng kể chu kỳ chọn tạo giống vì chúng tôi không cần chờ đợi quá trình quan sát dài hạn.

Thứ hai, chúng tôi có thể loại bỏ sớm các cá thể mang gen lặn, sức đề kháng kém hoặc tiềm ẩn nguy cơ lây bệnh. Việc này giúp giảm thiểu rủi ro lây lan dịch bệnh ngay từ khâu giống gốc, từ đó nâng cao an toàn sinh học cho toàn bộ chuỗi chăn nuôi thương phẩm.

Thông qua việc áp dụng thiết bị mới đã giúp đơn vị nghiên cứu sản xuất ra các giống gà chất lượng cao vừa có thời gian sinh trưởng ngắn hơn, giảm lượng tiêu tốn thức ăn (- FCR) từ 3,6kg đến 3,8kg cám/kg tăng trọng xuống còn 2,8 đến 2,9kg cám/kg trọng lượng.

Hơn nữa, thông qua việc áp dụng các công nghệ hiện đại kết hợp với điều kiện chăn nuôi lý tưởng giúp Dabaco hạn chế dần việc sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi. Đặc biệt là các bệnh phổ biến như cầu trùng trên gà,…...

Với kinh nghiệm ứng dụng tiên phong này, Dabaco có những mục tiêu gì trong việc định hình tương lai chăn nuôi chính xác và bền vững tại Việt Nam?

-Mục tiêu của chúng tôi không chỉ là cải thiện chất lượng đàn giống Dabaco mà còn là góp phần định hình ngành giống gia cầm Việt Nam hiện đại. Dabaco đang hướng tới xây dựng một nền chăn nuôi chính xác hoàn toàn dựa trên dữ liệu cá thể, hạn chế tối đa sự phụ thuộc vào phán đoán thủ công.

Chúng tôi cam kết tiếp tục phát triển thế hệ giống gà Dabaco khỏe mạnh, năng suất cao, và có khả năng thích nghi đa dạng với nhiều môi trường nuôi. Chúng tôi tin rằng, Công nghệ là chìa khóa – Giống tốt là nền tảng để tạo nên một ngành chăn nuôi bền vững.

Được biết, hiện Dabaco không chỉ áp dụng công nghệ IOT này trên gà, mà còn đang áp dụng hiệu quả trong công tác chọn lọc giống lợn, nhằm khai thác hiệu quả công nghệ mới vào sản xuất.

Xin cảm ơn bà!

×