Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn: "Không trò, đố thầy làm nên"

Sáng 19/11, Bộ GDĐT tổ chức Lễ kỷ niệm 40 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 - 20/11/2022) với sự tham dự của lãnh đạo Đảng, Nhà nước; đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành cơ quan trung ương; đại diện các địa phương, cơ sở giáo dục và đặc biệt là sự hiện diện của 400 nhà giáo xuất sắc tiêu biểu được lựa chọn từ hơn 1,2 triệu giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục trong cả nước.

Trọng đạo và tôn sư đã là nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc

Chia sẻ tại buổi lễ, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho hay: "Dân tộc ta vốn có truyền thống tôn đạo nghĩa, trọng tri thức, hiếu học và giàu chí tiến thủ. Theo đó, người thầy có vị trí tôn quý. Trọng đạo và tôn sư đã là nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc. 40 năm trở lại đây, khi ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 chính thức được xác định thì tinh thần ấy càng được phát huy. Nó hun đúc thành một nét đẹp, nét đặc sắc trong văn hóa giáo dục và đời sống văn hoá của người Việt Nam.  

Nhà giáo là một nghề cao quý. Nhưng bởi vì lẽ gì mà nhà giáo lại được xem là một nghề cao quý? Trong những thứ quý giá, con người là thứ quý nhất, là hoa của trời đất, là tinh anh của vạn vật, vì vậy, nghề chăm lo phát triển con người là công việc khó nhất và là công việc cao quý nhất.

Trong việc dạy học, dạy đạo lý, dạy làm người, rèn đạo đức nhân cách là việc quan trọng nhất. Dạy học là hoạt động tải đạo. Người đời vì trọng đạo mà tôn sư. Muốn dạy học trò nên người, nhà giáo cần phải tu dưỡng đạo đức, giữ gìn nhân cách, cân nhắc ứng xử, thái độ phải đủ làm gương mẫu cho học trò. Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương sáng cho học sinh noi theo. Vì vậy mà người thầy tượng trưng cho sự chuẩn mực. 

Muốn dạy được người, nhà giáo phải hết mực yêu thương con người, quý trọng con người, nâng niu con người, nghề giáo tiêu biểu cho sự yêu thương, là một nghề giàu tính nhân văn. Muốn dạy người, nhà giáo phải thấu hiểu con người, phải cảm thông chia sẻ sâu sắc với học trò, phải có lòng vị tha và bao dung hết mực. Đó là nghề cho đi mà không màng nhận lại, như độ nhân qua những chuyến đò sang sông, vì thế mà nghề nhà giáo là nghề đẹp đẽ. 

Muốn dạy được học trò nhà giáo phải tích lũy kiến thức, phát triển tư duy, luôn nâng cao hiểu biết, tự học và sáng tạo không ngừng. Muốn dạy một phải biết nhiều, phải đủ kiến thức và tầm nhìn để làm bậc thầy dẫn dắt cho học trò. Họ là bộ phận quan trọng của tầng lớp trí thức. Những giá trị của sự chuẩn mực, tính nhân văn, tình yêu thương, tri thức và sáng tạo đã tạo nên sự cao quý của nghề giáo.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước và Chính phủ, sau mấy chục năm xây dựng và phát triển, hiện nay, lực lượng nhà giáo đã có sự lớn mạnh vượt bậc cả về số lượng và chất lượng. Cả nước hiện có trên 1,6 triệu nhà giáo đang làm việc trong cả hai khối công lập và ngoài công lập, từ mầm non tới đại học, từ phổ thông đến hệ thống dạy nghề. Có hơn 900.000 nhà giáo nghỉ hưu vẫn có nhiều đóng góp ở các góc độ khác nhau cho giáo dục. Có gần 115.000 giáo sinh đang học tập trong các trường đại học và cao đẳng sư phạm trong cả nước, là nguồn dự bị bổ sung quan trọng cho đội ngũ nhà giáo trong tương lai. Hiện nay, đội ngũ nhà giáo có hơn 24.000 người có học vị tiến sỹ, hơn 43.000 PGS, và 550 GS. Cả nước có 82 nhà giáo được phong tặng danh hiệu nhà giáo nhân dân và gần 1.700 nhà giáo được phong tặng danh hiệu nhà giáo ưu tú.

Đội ngũ nhà giáo hiện đang đảm nhiệm việc dạy học cho trên 23 triệu học sinh học tập tại tất cả các chương trình, các bậc học và các loại hình giáo dục. Với tư cách là bộ phận lớn của tầng lớp tri thức, cán bộ khoa học, các nhà giáo công tác trong các trường đại học hiện đang có đóng góp quan trọng trong nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo. Trên 70% số phát minh sáng chế, giải pháp hữu ích, công bố khoa học quốc tế được thực hiện bởi các nhà giáo, các nhà khoa học.

Đội ngũ đông đảo các nhà giáo đang tích cực tham gia vào các tổ chức chính trị xã hội, từ Quốc hội, hội đồng nhân dân các cấp, mặt trận tổ quốc Việt Nam, các hội, liên hiệp hội, các tổ chức xã hội, họ là lực lượng có chuyên môn, hiểu biết, có trách nhiệm trong các hoạt động của đất nước".

"Không trò đố thầy làm nên"

Bộ trưởng Bộ GDĐT vui mừng cho biết, theo Bảng xếp hạng các quốc gia có nền giáo dục tốt nhất năm 2021, giáo dục Việt Nam đứng thứ 59 trên thế giới (USNEWS). Việt Nam hiện được xếp vào nhóm 10 hệ thống giáo dục có sự đổi mới mạnh mẽ hàng đầu của thế giới. Trong các Chương trình đánh giá học sinh quốc tế, lứa tuổi 15 (PISA), học sinh nước ta đều đạt kết quả ấn tượng, vượt qua mức trung bình của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD). Học sinh Việt Nam tham dự các kỳ thi Olympic châu Á và quốc tế đều đoạt giải cao với nhiều huy chương, đặc biệt, đoàn học sinh Việt Nam tham dự các kỳ thi Olympic Toán học và khoa học quốc tế đều nằm ở top đầu. 

Hiện nay, Việt Nam đã có nhiều trường đại học nằm trong top 500 các trường đại học tốt nhất châu Á và trong nhóm 1000 các trường đại học tốt nhất thế giới, theo các bảng xếp hạng có uy tín trên thế giới. Thành tựu về giáo dục đã góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước.   

"Không có sự vinh quang nào là tự nhiên tới. Không có vinh quang nào đạt được một cách dễ dàng. Đi cùng với sự cao quý và vinh quang của nghề nghiệp là sự khó nhọc, là trách nhiệm nặng nề, là thách thức và áp lực. Nhưng áp lực cũng chính là động lực để đổi mới và phát triển. Vượt qua khó khăn, hoàn thành được sự nghiệp đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo theo tinh thần Nghị quyết 29 của Đảng, ngành giáo dục và nhà giáo chúng ta sẽ càng trưởng thành và sự vinh quang càng lớn lao hơn. Mong toàn thể nhà giáo chúng ta, cùng chung tay chung sức, vượt qua khó khăn trở ngại. Sự thay đổi thái độ của xã hội đối với nhà giáo theo hướng tốt đẹp hơn hoàn toàn phụ thuộc vào nhà giáo chúng ta.

Thay mặt cho lãnh đạo Bộ GDĐT, tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc tới toàn thể lực lượng nhà giáo và các cán bộ quản lý giáo dục, trong suốt thời gian vừa qua luôn gắn bó, đoàn kết, ủng hộ, các chính sách, các định hướng, yêu cầu và chỉ đạo từ Bộ GDĐT. Cảm ơn các thầy cô đã biến các chủ trương thành hiện thực sinh động trong cuộc sống.

Nhân dịp lễ kỷ niệm long trọng này, tôi xin được bày tỏ lời cảm ơn của toàn thể nhà giáo, tới toàn xã hội, tới tất cả quý vị phụ huynh, cảm ơn hàng chục triệu học sinh. Tôi muốn dành sự cảm ơn đặc biệt tới người học, vì lẽ "không trò đố thầy làm nên".

Năm nay kỷ niệm 40 năm ngày Nhà giáo Việt Nam, một không khí kỷ niệm sôi nổi, vui tươi bổ ích đã diễn ra trên khắp cả nước những ngày qua. Các đồng chí lãnh đạo Đảng nhà nước đã thể hiện nhiều sự quan tâm ưu ái với ngành giáo dục, thể hiện qua những việc thăm hỏi, quan tâm ân cần, gặp gỡ chia sẻ, khích lệ. Lãnh đạo các tỉnh, thành phố, các địa phương đã tạo điều kiện tổ chức nhiều sự kiện để ghi nhận và tôn vinh nhà giáo, động viên đội ngũ nhà giáo và cựu giáo chức. Thay mặt cho các nhà giáo, tôi xin bày tỏ sự cảm ơn tới tất cả các đồng chí lãnh đạo các địa phương, các cơ quan đơn vị trong cả nước.

Một lần nữa, thay mặt toàn ngành giáo dục, tôi xin gửi lời cảm ơn và chúc sức khỏe, chúc hạnh phúc và bình an tới toàn thể các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các vị khách quý, các thầy cô giáo. Nhân dịp kỷ niệm 40 năm ngày Nhà giáo Việt Nam, tôi xin gửi tới toàn thể các nhà giáo trên cả nước lời chúc mừng, sự bày tỏ niềm tin tưởng tuyệt đối, sự phó thác tuyệt đối vào đội ngũ nhà giáo. Chắc chắn sự kiện kỷ niệm 40 năm ngày hôm nay, sẽ là dấu mốc lớn đánh dấu chặng đường phát triển của đội ngũ nhà giáo chúng ta", Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn gửi lời chúc mừng.

Trước khi diễn ra đại lễ, đoàn giáo viên xuất sắc tiêu biểu đã vào lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh, có cuộc Hội kiến với lãnh đạo Đảng, Nhà nước và có buổi gặp mặt trò chuyện với Bộ trưởng Bộ GDĐT; Thăm hỏi, chúc mừng, tri ân các nhà giáo lão thành, những người có đóng góp quan trọng cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo của đất nước.

Nhiều hoạt động khác cũng được Bộ GDĐT phối hợp với Công đoàn Giáo dục Việt Nam, các địa phương tổ chức nhân dịp Kỷ niệm 40 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam như: Khánh thành công trình tôn tạo di tích Bộ Quốc gia Giáo dục (trụ sở đầu tiên của Bộ GDĐT) tại tỉnh Tuyên Quang; khánh thành công trình tôn tạo khu tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ ngành Giáo dục tại Nghĩa trang Quốc gia Trường Sơn, tỉnh Quảng Trị; Hội thao giáo viên nhân dân toàn quốc và nhiều hoạt động văn hoá, văn nghệ ý nghĩa khác.