Bộ trưởng Tài chính thông tin vốn "khủng" xây cảng Trần Đề và dự kiến giao doanh nghiệp vận hành cảng Hòn Khoai

Sáng 7/11, Quốc hội thảo luận tại tổ về Dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn; Việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030.

Theo Quy hoạch tổng thể hệ thống cảng biển Việt Nam đến năm 2030 (Quyết định 1579 của Thủ tướng) xác định cảng Trần Đề là cảng nước sâu đặc biệt, đóng vai trò cửa ngõ xuất nhập khẩu của vùng ĐBSCL.

Cùng với đó, Quy hoạch tỉnh Sóc Trăng cũ (Quyết định 995 của Thủ tướng năm 2023) định hướng phát triển Trần Đề thành trung tâm kinh tế biển đa ngành, với quy mô khoảng 40.000 ha, trải dài qua các huyện Trần Đề, Cù lao Dung và thị xã Vĩnh Châu cũ.

Khu kinh tế ven biển Trần Đề gồm: khu cảng biển nước sâu (5.750 ha), khu công nghiệp - chế biến (10.000 ha), khu logistics hậu cần cảng (4.000 ha) và khu đô thị - dịch vụ (20.000 ha).

Dự kiến, cảng Trần Đề sẽ tiếp nhận tàu có tải trọng 100.000 DWT, với công suất thiết kế 80-100 triệu tấn/năm (8-10 triệu TEU) khi hoàn thiện.

Các chuyên gia đánh giá, khi được đầu tư đồng bộ, cảng Trần Đề không chỉ giải tỏa áp lực logistics của khu vực mà còn tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội cho cả vùng, trở thành trung tâm cảng nước sâu - công nghiệp - đô thị biển xứng tầm quốc gia.

Tại thảo luận tổ, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, để phát triển cảng biển Trần Đề thì đầu tư hạ tầng thôi chưa đủ, cần kêu gọi và thu hút doanh nghiệp để xây dựng và khai thác cảng hiệu quả.

Liên quan đến dự án Luật Quy hoạch sửa đổi, đề cập đến việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, lần này, Chính phủ trình Quốc hội điều chỉnh một số nội dung để phù hợp với tình hình mới.

Trong đó, liên quan đến việc xác định tăng trưởng kinh tế và một số chỉ tiêu khác giai đoạn 2031-2050, Chính phủ đã trình Quốc hội điều chỉnh tốc độ tăng trưởng GDP giai đoạn 2026 - 2030 đạt từ 10%/năm trở lên, tốc độ tăng năng suất lao động đạt trên 8,5%/năm; đến năm 2030, GDP bình quân đầu người đạt khoảng 8.500 USD, Chỉ số phát triển con người (HDI) đạt 0,78…

Giai đoạn 2031-2050, phấn đấu tốc độ tăng trưởng GDP khoảng 7-7,5%/năm. GDP bình quân đầu người theo giá hiện hành đến năm 2050 đạt khoảng 38.000 USD. Chỉ số phát triển con người đạt trên 0,85.

Bộ trưởng nhắc lại, kết luận chỉ đạo của Tổng Bí thư, lãnh đạo Đảng, Nhà nước và dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng, mục tiêu đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, là trở thành quốc gia đang phát triển, thu nhập trung bình cao. Mục tiêu đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước, là trở thành quốc gia phát triển, công nghiệp hiện đại, thu nhập cao.

Bộ trưởng cho rằng, từ trước đến nay, trong rất nhiều đề án và chiến lược, chúng ta đều đặt tầm nhìn đến năm 2050, các quy hoạch cũng tương tự. Tuy nhiên, riêng đối với quy hoạch tổng thể quốc gia, có thể xem xét điều chỉnh tầm nhìn xuống năm 2045, để phù hợp với mục tiêu kỷ niệm 100 năm thành lập nước. "Đây là một đề xuất khả thi và tôi nghĩ có thể cân nhắc điều chỉnh theo hướng này", ông Thắng nói.

Về dự án danh mục cụ thể, trong đó có ý kiến về cảng Trần Đề (Cần Thơ). Theo đó, tờ trình Chính phủ định hướng phát triển không gian kinh tế - xã hội điều chỉnh phân vùng kinh tế - xã hội theo phương án đã được cấp có thẩm quyền thông qua gồm 6 vùng.

Trong số đó, vùng đồng bằng sông Cửu Long phấn đấu tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân đạt 9-9,5%/năm giai đoạn 2026-2030 với mục tiêu phát triển kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa, cảng biển, hạ tầng logistics; nâng cấp các luồng chính, bao gồm luồng hàng hải cho tàu biển trọng tải lớn. Xây dựng cảng biển Trần Đề là cảng cửa ngõ vùng Đồng bằng sông Cửu Long; xây dựng cảng tổng hợp lưỡng dụng Hòn Khoai và đường nối từ đất liền ra cảng.

Làm rõ hơn về việc xây dựng cảng biển Trần Đề, Bộ trưởng Nguyễn Thắng nói rằng, bản thân khi còn phụ trách Bộ Giao thông vận tải đã hỗ trợ mọi cách để xây dựng cảng từ kêu gọi, thu hút các doanh nghiệp đầu tư. Vấn đề ở cảng Trần Đề là đầu tư hạ tầng và cơ chế chính sách.

Bởi lẽ, theo ông Thắng, đầu tư hạ tầng thôi chưa đủ, cần kêu gọi và thu hút doanh nghiệp để xây dựng và khai thác cảng hiệu quả.

"Nếu chúng ta đầu tư ra tấm ra món với cảng Trần Đề thì phải mất 2 - 3 tỷ USD. Nếu một nhà đầu tư tư nhân bỏ tiền ra làm thì vấn đề hàng hóa như thế nào mới có thể giúp họ hòa vốn và kinh doanh có hiệu quả. Đây là vấn đề rất lớn", ông Thắng nói thêm.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh, việc phát triển cảng Trần Đề phải hướng đến doanh nghiệp, vì chỉ doanh nghiệp mới có khả năng sắp xếp thị trường, vận động, đầu tư và khai thác hiệu quả.

Về dự án danh mục cụ thể, trong đó có ý kiến về cảng Trần Đề (Cần Thơ). Theo đó, tờ trình Chính phủ định hướng phát triển không gian kinh tế - xã hội điều chỉnh phân vùng kinh tế - xã hội theo phương án đã được cấp có thẩm quyền thông qua gồm 6 vùng.

Trong số đó, vùng đồng bằng sông Cửu Long phấn đấu tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân đạt 9-9,5%/năm giai đoạn 2026-2030 với mục tiêu phát triển kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa, cảng biển, hạ tầng logistics; nâng cấp các luồng chính, bao gồm luồng hàng hải cho tàu biển trọng tải lớn. Xây dựng cảng biển Trần Đề là cảng cửa ngõ vùng Đồng bằng sông Cửu Long; xây dựng cảng tổng hợp lưỡng dụng Hòn Khoai và đường nối từ đất liền ra cảng.

Làm rõ hơn về việc xây dựng cảng biển Trần Đề, Bộ trưởng Nguyễn Thắng nói rằng, bản thân khi còn phụ trách Bộ Giao thông vận tải đã hỗ trợ mọi cách để xây dựng cảng từ kêu gọi, thu hút các doanh nghiệp đầu tư. Vấn đề ở cảng Trần Đề là đầu tư hạ tầng và cơ chế chính sách.

Bởi lẽ, theo ông Thắng, đầu tư hạ tầng thôi chưa đủ, cần kêu gọi và thu hút doanh nghiệp để xây dựng và khai thác cảng hiệu quả.

"Nếu chúng ta đầu tư ra tấm ra món với cảng Trần Đề thì phải mất 2 - 3 tỷ USD. Nếu một nhà đầu tư tư nhân bỏ tiền ra làm thì vấn đề hàng hóa như thế nào mới có thể giúp họ hòa vốn và kinh doanh có hiệu quả. Đây là vấn đề rất lớn", ông Thắng nói thêm.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh, việc phát triển cảng Trần Đề phải hướng đến doanh nghiệp, vì chỉ doanh nghiệp mới có khả năng sắp xếp thị trường, vận động, đầu tư và khai thác hiệu quả.

Đối với nội dung xây dựng cảng Trần Đề (tỉnh Sóc Trăng cũ và nay là TP. Cần Thơ), theo Quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển Sóc Trăng thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được bộ Xây dựng phê duyệt, cảng Trần Đề sẽ được đầu tư 2-4 cảng chính và mở rộng trong tương lai.

Tại dự thảo Luật Quy hoạch sửa đổi, Chính phủ có nhắc đến đẩy mạnh các tuyến cao tốc và cầu cảng, trong đó có cảng Trần Đề.

Tại thảo luận tổ, Bộ trưởng Thắng cho rằng khi xây dựng cảng Trần Đề phải làm rõ các yếu tố cảng trung chuyển hàng hoá để tận dụng hết công năng của cảng cũng như vốn đầu tư.

“Cảng Trần Đề có thể trở thành cảng trung chuyển được không? Đầu tư cảng thì được nhưng phải xác định có hàng hoá gì để xuất qua cảng, nhất là làm “ra tấm ra món” cảng này phải mất từ 2-3 tỷ USD. Nếu tư nhân làm thì vấn đề hàng hoá cho cảng sẽ ra sao để có hiệu quả”, Bộ trưởng Tài chính nhấn mạnh.

Theo ông Thắng: Chúng ta sẵn sàng đầu tư ngay hạ tầng nếu có doanh nghiệp đầu tư cảng này.

Tư lệnh ngành Tài chính cho rằng, xây dựng cảng Trần Đề cần xác định định hướng phát triển cả Đồng bằng Sông Cửu Long là gì? Nếu vùng chỉ tập trung lúa gạo thì cũng chỉ như hiện nay, công nghiệp chế biến là gì, chế biến thuỷ sản cũng đang làm… nhưng quy mô không lớn, hàng không có nhiều tiềm năng.

Theo Bộ trưởng hiện nay chúng ta đang chuẩn bị xây dựng cảng lưỡng dụng Hòn Khoai, xác định đây là cảng trung chuyển hàng hoá và dự án đang triển khai rất quyết liệt. Theo ông Thắng hiện nay nhà nước làm dự án, nhưng sau đó sẽ giao cho doanh nghiệp điều hành các hoạt động về cảng trung chuyển.

Đối với cảng Trần Đề xác định phải do doanh nghiệp đầu tư bởi chỉ có doanh nghiệp làm mới sát thị trường. Bên cạnh đó, chúng ta phải tính toán dựa trên cái tiềm năng, thế mạnh của từng vùng và gắn từng địa phương trong vùng.

×