Bộ trưởng Tài chính: World Bank, ADB nói cho vay cả thế giới, nhưng chưa nơi nào thủ tục dài như Việt Nam

Sáng nay (18/11) tại Hội trường, Quốc hội thảo luận cho ý kiến về dự thảo Luật Quản lý nợ công sửa đổi trước khi xem xét, thông qua tại kỳ họp lần này.

Tại Hội trường, sau khi tiếp thu các ý kiến của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng giải trình hàng loạt vấn đề và điểm mới trong dự thảo Luật.

Sửa triệt để thủ tục vay và giải ngân ODA

Liên quan đến vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm là cần thiết sửa đổi các quy định về thủ tục và thời gian giải ngân vốn vay ODA, Bộ trưởng Thắng cho rằng, trên thực tế hiện thời gian làm các thủ tục và giải ngân vốn ODA rất dài so với các dự án đầu tư công thông thường.

“Đây là vấn đề mà cá nhân tôi cũng như Bộ Tài chính và Chính phủ rất trăn trở. Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ cũng chỉ đạo nhiều lần rà soát tất cả vấn đề liên quan đến thể chế, quy trình, thủ tục liên quan đến đàm phán và giải ngân các nguồn vốn ODA. Việc sửa đổi luật lần này cũng là tiếp tục hoàn thiện một bước liên quan đến vấn đề thể chế”, ông Thắng cho biết.

Theo Bộ trưởng Tài chính, thời gian kéo rất dài của các dự án ODA từ lúc đặt vấn đề, đề xuất cho đến lúc đàm phán và giải ngân bởi quy trình rườm rà. Bên cạnh đó, phía nhà tài trợ cũng có nhiều quy định không phù hợp với Việt Nam. Cho nên, việc chậm trễ là có ở cả hai bên.

Về phía Việt Nam, tư lệnh ngành Tài chính cho rằng, thủ tục rườm rà, qua nhiều bước, bộ ngành.

“Trước đây, một nguồn vốn ODA phải qua Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước, rồi các bộ ngành khác, xuống địa phương cũng nhiều như vậy”, ông Thắng nói.

Bộ trưởng cho rằng, khi làm việc với các nhà tài trợ lớn như World Bank và ADB, họ cũng rất băn khoăn về các thủ tục này.

“Họ nói rằng họ đi cho vay cả thế giới nhưng chưa thấy nơi nào lại dài như ở Việt Nam”, Bộ trưởng kể và nói thêm: “Tôi đã làm việc trực tiếp với Giám đốc của World Bank tại Việt Nam và đề nghị bà cung cấp thông tin xem một khoản vay ODA bình quân mà World Bank đang làm ở tất cả các nước, bình quân các quốc gia thì chỉ từ 12 - 15 tháng”.

Ông cho biết, đã chỉ đạo trực tiếp, chỉnh sửa và trình các cấp có thẩm quyền để điều chỉnh tất cả những vấn đề liên quan đến thể chế. “Mục tiêu là để đảm bảo một khoản vay ODA của chúng ta cũng chỉ từ 12 đến 15 tháng. Đây là một sự nỗ lực rất lớn của Chính phủ, của Bộ Tài chính”, ông Thắng đề cập.

Tư lệnh ngành Tài chính cho biết, có một vấn đề rất lớn ngoài thể chế, là tổ chức thực hiện của các địa phương.

“Nhiều dự án tiền có nhưng không giải ngân được vì lý do không giải phóng được mặt bằng. Hết thời hạn của hiệp định mà không giải ngân được, buộc phải để nhà tài trợ thu hồi vốn về”, ông Thắng nói. Ông cũng nhấn mạnh rằng, trong lúc mà chúng ta đang hạn chế về ngân sách, điều đó rất đáng tiếc. Đây cũng là vấn đề liên quan đến tổ chức thực hiện mà Chính phủ cũng rất quan tâm.

Không vay ODA bằng mọi giá

Về lựa chọn vốn ODA, lãnh đạo Bộ Tài chính cho rằng: Bộ đặt ra một điều kiện quan trọng là các dự án ODA phải đảm bảo hiệu quả về mặt tài chính.

“Chỉ khi đảm bảo hiệu quả tài chính, mới không lo đến lạm phát, không lo đến gánh nặng của nợ quốc gia. Đây là điều kiện tiên quyết khi xem xét để vay, chứ không phải chúng ta đi vay bằng mọi giá", ông Thắng nói.

Quan điểm là “dự án ODA đó ít nhất chúng ta phải có điểm hòa vốn, còn không thì dứt khoát là sẽ không vay, không làm”, Bộ trưởng Tài chính nêu.

Liên quan đến nguyên tắc cho vay lại và cấp phát trong Luật Quản lý nợ công, theo Bộ trưởng Thắng bên cạnh kế thừa Luật năm 2017, lần sửa đổi này luật này mở thêm nguyên tắc cấp phát cho đơn vị sự nghiệp công lập và địa phương.

“Đối với một số địa phương hiện nay không cân đối, không tự chủ được ngân sách và một số đơn vị sự nghiệp công lập cũng không tự chủ được ngân sách thì trong quá trình xem xét, Chính phủ sẽ tính toán để có mức độ hỗ trợ phù hợp. Còn đối với các trường hợp đã tự chủ được thì vẫn triển khai như bình thường để nâng cao trách nhiệm của các đơn vị sử dụng các nguồn vốn ODA”, Bộ trưởng Thắng nêu.

Liên quan đến quy định vốn vay của Nhà nước cho vay lại qua các ngân hàng thương mại, Bộ trưởng Tài chính cho biết, Luật Quản lý nợ công lần này bổ sung thêm đối tượng này nhằm bãi bỏ cơ chế độc quyền và tăng cường cơ chế cạnh tranh lành mạnh khi thẩm định vay lại, đảm bảo uy tín và chuyên nghiệp hơn.

Bộ Tài chính dự kiến báo cáo Chính phủ quy định tại Nghị định nguyên tắc là ngân hàng thương mại sẽ chịu 10%, Chính phủ vẫn chịu phần lớn là 90%, thay vì ngân hàng thương mại không phải chịu rủi ro như hiện hành. Qua đó, nâng cao trách nhiệm của các ngân hàng cho vay lại.

×