Bộ Văn hoá tiếp tục "tuýt còi" Hà Nội xây nhà ga tàu điện C9 cạnh hồ Gươm

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch vừa có văn bản gửi UBND TP. Hà Nội về việc xây ga tàu điện ngầm C9 (thuộc dự án đường sắt đô thị số 2), đồng thời khẳng định, với phương án thiết kế thân ga tàu điện ngầm C9 cách Tháp Bút 36 m, đường hầm dưới lòng đất chỉ cách 1 m thì khi thi công sẽ phải đào đất, làm rào chắn, di dời toàn bộ cây xanh khu vực ven hồ.

Khi công trình hoàn thành mới trả lại mặt bằng di tích, gây ảnh hưởng trực tiếp đến cảnh quan, môi trường văn hoá và sinh thái khu vực. Đặc biệt, việc thi công nhà ga còn tạo rung chấn, ảnh hưởng tới Tháp Bút của đền Ngọc Sơn và đền Bà Kiệu.

Cùng với đó, tháp Bút là biểu tượng đặc sắc riêng có về truyền thống hiếu học và văn hiến của thủ đô Hà Nội, đã đi vào tiềm thức của người dân. Qua đó, việc xây ga ngầm cạnh hồ Gươm còn có nguy cơ tắc nghẽn giao thông ở đây khi tiếp nhận lượng hành khách lớn từ ngoài vào trung tâm.

Để đảm bảo không bị ảnh hưởng tới di tích hồ Gươm và an toàn giao thông, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch tiếp tục đề nghị UBND TP.Hà Nội điều chỉnh hướng tuyến, vị trí nhà ga và các công trình phụ trợ để không gây ảnh hưởng bất lợi đối với các di tích, tuân thủ Luật Di sản văn hoá.

Trước đó, tháng 9/2019, Chính phủ yêu cầu Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch cùng Bộ Tư pháp nghiên cứu, đề xuất phương án thiết kế, thi công nhà ga C9 "đảm bảo đúng quy định pháp luật về di sản văn hoá".

UBND TP.Hà Nội đã gửi báo cáo tới Thủ tướng về việc nghiên cứu, đề xuất phương án thiết kế và thi công nhà ga C9 (thuộc dự án tuyến đường sắt đô thị số 2) bảo đảm đúng quy định của pháp luật về di sản văn hóa.

Báo cáo nêu rõ, Dự án tuyến đường sắt đô thị số 2 có chiều dài 11,5 km, trong đó có 2,6 km đi trên cao và 8,9 km đi ngầm, có ba ga trên cao từ C1 đến C3 và bảy ga ngầm từ C4 đến C10.

Hiện tất cả các hạng mục tuyến, đề-pô và các ga đã được phê duyệt quy hoạch tổng mặt bằng, riêng tổng mặt bằng ga ngầm C9 đặt tại khu vực hồ Hoàn Kiếm (đặt ngầm dưới đường Đinh Tiên Hoàng và một phần diện tích vườn hoa cây xanh bờ hồ, phía trước Tổng Công ty Điện lực Hà Nội) chưa được phê duyệt, do chưa nhận được sự thống nhất của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về nội dung liên quan đến khu vực bảo vệ II của di tích Hồ Hoàn Kiếm theo quy định của Luật Di sản văn hóa.

Theo UBND TP.Hà Nội, khoảng cách giữa ga C8 và C10 là 2,4 km, cho nên ga ngầm C9 ở giữa là rất cần thiết để đáp ứng yêu cầu kỹ thuật chạy tàu và nhu cầu tiếp cận hành khách khu vực trung tâm, bảo đảm an toàn vận hành khai thác theo tiêu chuẩn của đường sắt đô thị. Ga ngầm C9 gắn liền với hướng tuyến nêu trên về cơ bản đã được phê duyệt từ năm 2008.

Trong giai đoạn triển khai quy hoạch chi tiết, đơn vị tư vấn và các cơ quan liên quan đã nghiên cứu, xem xét bảy phương án khác nhau, sau đó mới lựa chọn phương án đặt ga C9 như hiện nay.

Trên cơ sở đánh giá, so sánh trên nhiều tiêu chí về bảo đảm an toàn, kỹ thuật, đánh giá mức độ ảnh hưởng đến dân cư phố cổ, các công trình và cảnh quan khu di tích, chi phí giải phóng mặt bằng, hiệu quả kinh tế, kỹ thuật chạy tàu... để xác định phương án đề xuất phê duyệt là phương án tối ưu.

Chủ tịch UBND TP.Hà Nội đã trực tiếp chủ trì cùng các sở, ngành, đơn vị tư vấn làm việc với các trường Đại học (Xây dựng, Kiến trúc), trao đổi với các nhà sử học, các nhà khoa học, kiến trúc sư về quy hoạch tổng mặt bằng ga ngầm C9. Đồng thời, UBND thành phố đã chỉ đạo Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội tổ chức trưng bày, xin ý kiến rộng rãi người dân trong tháng 3-2018 với kết quả 90,3% ý kiến ủng hộ, đồng ý với quy hoạch.

Báo cáo đánh giá, phương án tổng mặt bằng ga ngầm C9 được đề xuất phê duyệt nằm ở vị trí rộng nhất của bờ hồ Hoàn Kiếm, khoảng cách từ kết cấu gần nhất đến hồ Hoàn Kiếm khoảng 10m, khoảng cách đến Tháp Bút và các công trình khác đủ xa (ga C9 cách Tháp Bút khoảng 36 m.

Tuyến hầm cách Tháp Bút 8,2 m, cách gò đá chân Tháp Bút 1m) không gây ra ảnh hưởng lún và các tác động khác khi thi công xây dựng, vận hành khai thác; công trình phụ trợ và các cửa lên xuống được bố trí vào đất của Tổng Công ty điện lực Hà Nội, tránh phải giải phóng mặt bằng nhà dân, được thiết kế kiến trúc hài hòa, không phá vỡ cảnh quan tuyến phố Đinh Tiên Hoàng.

UBND TP.Hà Nội cho rằng, đây là phương án đề xuất đạt hiệu quả kinh tế cao nhất, bởi: không phải giải phóng mặt bằng khu dân cư, cho nên không phát sinh chi phí giải phóng mặt bằng và giảm thiểu rủi ro của việc chậm tiến độ triển khai dự án... Đồng thời, khẳng định phương án tổng mặt bằng, vị trí ga C9 và hướng tuyến hầm đường sắt đô thị đề xuất phê duyệt là phương án tối ưu.