Cà na

Khắp tỉnh An Giang, nơi đâu cũng có trái cà na. Nhiều gia đình còn trồng cây cà na Thái làm “cây kinh tế” vì có thể thu hoạch liên tục, quanh năm. Mấy chục năm trước, vùng quê Hiệp Xương (huyện Phú Tân, tỉnh An Giang) cũng có rất nhiều cà na mọc tự nhiên

Địa chí tỉnh Bình Thuận có ghi: “Suối Vĩnh Hảo tục truyền là “suối tiên”, vào thế kỷ XIV, vua Chàm là Chế Mân và Hoàng hậu người Việt là Huyền Trân công chúa (con vua Trần) thường đến ngự du và tắm nước suối ở đây”. Vườn Mai uyển gắn với vua Chế Mân và Hoàng hậu Huyền Trân còn đi vào thi ca.

Nhắc đến cà na, nhiều người nhớ đến loại cây thường mọc ven sông ở vùng sông nước. Bà Nguyễn Thị Kim, ấp Bàu Nâu, xã Vĩnh Trị, huyện Vĩnh Hưng, (tỉnh Long An) chia sẻ: “Thấy cây cà na thích hợp trồng ở vùng ngập nước xã Vĩnh Trị nên tôi tận dụng bờ kênh để trồng gần 100 cây cà na Thái...".

Miền Nam với tôi khi ngồi trên ghế nhà trường là một nơi xa xôi nào đó có đồng bằng to lớn, có cây trái quanh năm và khí hậu không có mùa đông như quê hương tôi miền Trung.

Chị Sóc Cang (huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang) thử nghiệm bán các sản vật trong mùa nước nổi, như: Cá linh, bông điên điển, bông súng, mắm… chủ yếu đến với khách hàng ở TP. Hồ Chí Minh.

Cà na tiêu (cách gọi khác là cà na bi) chỉ những trái cà na nhỏ hơn bình thường, hiếm gặp, hạt rất nhỏ hoặc không có hạt, nên thịt trái nhiều hơn, được nhiều người ăn vặt săn đón nhưng không phải lúc nào cũng có.

Cùng với cà na, bình bát, trên các bờ rạch còn có nhiều cây trâm lớn. Vào mùa mưa, trái trâm chín đen cây, anh em tôi và nhiều trẻ em khác thường rủ đi hái. Ðứa nào “mạnh tay, mạnh chân” thì leo lên cây, lựa những nhánh nhiều trái chín đen hái thả xuống.

Ông Đặng Văn Thường, ấp Long An B, thị trấn Cái Tắc, huyện Châu Thành A (Hậu Giang) đã chọn trồng cây cà na Thái để trồng trên diện tích 2000m2 đất nhà mình. Ông Thường bán cành cà na giống giá 15.000 đồng/cành, bán trái cà na giá 20.000 đồng/ký...

Nhiều năm trước, hai tỉnh Ninh Thuận - Bình Thuận đã thu hồi hàng trăm ha đất nông nghiệp để làm các khu công nghiệp (KCN) với hy vọng đây là đòn bẩy kinh tế, tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động địa phương, tăng nguồn thu ngân sách cho tỉnh. Nhưng rồi năm lại năm, nông dân đau lòng nhìn đất bỏ hoang... Vì đâu nên nỗi?

Mùa nước nổi - một đặc trưng của miền Tây Nam Bộ, nước từ đầu nguồn đổ về, len lỏi qua từng nhánh sông, đem theo phù sa, cá tôm cho người dân vùng đồng bằng. Hơn thế nữa, mùa nước nổi về còn mang theo cả ký ức về những món ăn quê khiến ai đi xa cũng phải nhớ.