Canada phản ứng cứng rắn sau lời “đe dọa” của đại sứ Trung Quốc

Đại sứ Trung Quốc tại Canada, Cong Peiwu.

Ngoại trưởng Canada Francois-Philippe Champagne mở đầu tuần trước bằng lời ca ngợi 50 năm quan hệ ngoại giao Canada-Trung Quốc. Nhưng đến cuối tuần, ông Champagne đã triệu đại sứ Trung Quốc Cong Peiwu vì những tuyên bố “không thể chấp nhận được” của ông này, theo SCMP.

Căng thẳng leo thang khi đại sứ Trung Quốc tại Canada Cong Peiwu gọi những người biểu tình ở Hong Kong là tội phạm bạo lực và nếu Canada cho những người này tị nạn thì sẽ là hành động can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc.

“Nếu phía Canada thực sự quan tâm đến sức khỏe cũng như sự an toàn của 300.000 người Canada mang hộ chiếu Hong Kong và một số lượng lớn công ty Canada đang hoạt động ở đặc khu Hong Kong, các bạn nên ủng hộ những nỗ lực chống lại tội phạm bạo lực”, ông Cong nói, cáo buộc Canada kích động bạo lực bằng cách cấp quyền công dân cho những người biểu tình gây rối ở Hong Kong.

Khi được hỏi rằng liệu thông điệp này có phải lời đe dọa hay không, ông Cong trả lời: “Còn tùy vào cách hiểu của mỗi người”.

Hôm 19.10, Phó Thủ tướng Canada Chrystia Freeland phát biểu trước quốc hội, rằng tuyên bố của đại sứ Trung Quốc “không phù hợp với tinh thần ngoại giao giữa các nước”.

Bà Freeland nói rằng Canada sẽ lên tiếng về những vấn đề liên quan đến quyền con người và sẽ hỗ trợ công dân sinh sống ở Hong Kong. “300.000 người Canada ở Hong Kong là công dân Canada và chúng tôi sẽ đứng bên họ”, bà Freeland nói.

Lãnh đạo phe đối lập bảo thủ ở Canada, Erin O’Toole yêu cầu đại sứ Cong phải xin lỗi hoặc đối mặt với nguy cơ bị đuổi về nước.

“Có dấu hiệu cho thấy Canada đang cứng rắn hơn và quyết tâm hơn trong các vấn đề liên quan đến Trung Quốc”, David Mulroney, cựu đại sứ Canada ở Trung Quốc, nhận định. “Những tuyên bố như của ông Cong sẽ chỉ càng làm Trung Quốc gặp khó khi yêu cầu Canada trả tự do cho bà Mạnh Vãn Chu, người được coi là ‘công chúa Huawei’”, ông Mulroney nói.

Bà Mạnh hiện đang đấu tranh trước tòa án Canada, trước nguy cơ bị dẫn độ sang Mỹ xét xử.

Hôm 19.10, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Triệu Lập Kiên nói ông Cong đưa ra tuyên bố trên vì “lãnh đạo Canada gần đây cổ xúy cho làn sóng chống Trung Quốc trên toàn quốc và còn đưa ra những cáo buộc vô căn cứ chống lại Trung Quốc”.

Dư luận Canada gần đây không có quan điểm tích cực về Trung Quốc. Trong cuộc thăm dò cuối tháng 7, chỉ có 21% số người Canada được hỏi nói rằng họ suy nghĩ tích cực về Trung Quốc, giảm 6% so với cuộc thăm dò hồi tháng Giêng.

Theo các chuyên gia, giới chức Canada vừa bày tỏ sự bất bình với tuyên bố của đại sứ Trung Quốc, nhưng cũng đã kiềm chế. “Nếu là đại sứ nước khác tuyên bố như vậy, người đó có lẽ đã được yêu cầu rời Canada ngay lập tức trong 48 giờ”, Charles Burton, chuyên gia tại Viện Macdonald-Laurier ở Ottawa, Canada, nói.

Theo ông Burton, đúng là Canada có cấp quyền công dân cho một số người tị nạn Hong Kong, nhưng đây không phải là chính sách đặc biệt. Canada cũng không hề đón chào một lượng lớn người biểu tình Hong Kong so với các quốc gia khác như Úc.