Ông Lương Văn Vĩnh cùng số hạt dổi thu được từ cây dổi của gia đình ông. Ảnh: Hồ Phương
Cây dổi không xa lạ với người dân miền Tây Nghệ An. Tuy nhiên do bị chặt hạ nên ngày càng hiếm. Chỉ với một cây dổi nhưng mỗi năm mang lại cho gia đình ông ông Lương Văn Vĩnh, bản Cáng, xã Châu Tiến (Quỳ Hợp - Nghệ An) 30 triệu đồng.
Trong khoảng 5 năm trở lại đây, cây dổi của ông gia đình Vĩnh thường xuyên nguồn thu hơn 30 triệu đồng/năm nhờ bán hạt làm gia vị.
Hạt dổi có kích thước nhỏ bằng đầu đũa, màu đỏ. Khi giã ra, hạt của quả dổi có mùi thơm, vị cay cay đặc trưng.
Ông Vĩnh cho hay, từ khi mình sinh ra đã thấy cây dổi mọc trong vườn nhà mình. Ông còn nói rằng, trước đây khu vực này rậm rạp, nhiều cây gỗ lớn. Tuy nhiên theo thời gian, đã bị người ta chặt hạ, xẻ gỗ làm nhà hoặc bán.
Cây dổi của gia đình ông Vĩnh. Ảnh: Hồ Phương
Cây dổi nhà ông Vĩnh cũng từng bị đốn ngang gốc. Tưởng cây sẽ chết như những cây to khác, nhưng bất ngờ là nó không những sống mà còn vươn mình cao lớn và hàng năm cho rất nhiều quả.
Trước đây khi hạt dổi chưa trở thành gia vị chế biến món ăn phổ biến, ông Vĩnh chỉ gom để phục vụ nhu cầu cho gia đình mình. Vài năm gần đây, nhu cầu hạt dổi của người tiêu dùng tăng cao, gia đình ông đã gom hạt bán. Ông Vĩnh khẳng định, chỉ với duy nhất một cây dổi đã giúp gia đình có hơn 30 triệu đồng mỗi năm.
“Năm nay quả không nhiều như nắm ngoài nhưng cũng hơn 20kg hạt dổi khô” – ông Vĩnh cho hay.
Quả dổi khi chín được sử dụng làm gia vị. Ảnh: Hồ Phương
Từ tháng 9 đến hết tháng 11 là khoảng thời gian mà cây dổi cho thu hoạch quả. Khi quả dổi chín sẽ nứt ra và rơi xuống. Ông Vĩnh cho biết, cứ 2 ngày thì gia đình lại gom nhặt 1 lần. Cũng có những hôm ông Vĩnh phải dùng sào chọc xuống vì khách yêu cầu.
Ông Vi Văn Luận, một người dân ở xã Châu Tiến tỏ ra hào hứng: “Đúng là gia đình ông Vĩnh rất may mắn. Ngày xưa cả làng, cả xã cây dổi rừng rất nhiều nhưng mọi người đều đã chặt hết, chỉ duy nhất gia đình ông Vĩnh có cây còn sót lại”.
Hạt dổi được xem là thứ gia vị đặc biệt ở miền Tây Nghệ An. Hạt dổi có thể dùng trong Đông y, nhất là được dùng làm gia vị trong các bữa ăn. Hiện trên thị trường, 1kg hạt dổi có giá từ 1,5 - 1,8 triệu đồng.
