Cây "nồi đồng cối đá" mọc vạ vật cánh rừng, khe suối ở Lào Cai, dân đào củ to bự bán, có tiền rủng rỉnh

Trù phú các vùng trồng tre Bát Độ bán măng to bự

Trên những con đường bê tông phẳng lì nối liền các bản làng vùng cao tại các xã Quy Mông, Hưng Khánh, Lương Thịnh của tỉnh Lào Cai hôm nay Trước sáp nhập thuộc huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái), người ta không khỏi ngỡ ngàng trước màu xanh trù phú của những rừng tre Bát Độ rợp bóng bạt ngàn. Hình ảnh những cánh rừng trơ trọc hay vạt đồi kém hiệu quả đã lùi vào quá khứ.

Trước đây, diện tích đất rừng của gia đình ông Lê Văn Triệu ở thôn Tân Việt, xã Quy Mông chuyên trồng bồ đề, cho hiệu quả kinh tế thấp.

Được sự vận động, hướng dẫn của chính quyền và cán bộ khuyến nông, ông Triệu quyết định chuyển 0,5ha đất rừng sang trồng tre Bát Độ. Đến nay, vườn tre măng Bát Độ 120 gốc của gia đình ông đã bước sang năm thứ sáu.

Trung bình mỗi năm, thu hoạch hơn 8 tấn măng. Với giá bán ổn định từ 5.000 – 5.500 đồng/kg, vườn tre mang lại doanh thu hơn 40 triệu đồng.

Ông Triệu dự định, sau khi khai thác hơn 1,5ha quế vào năm tới sẽ thay thế bằng tre Bát Độ để có nguồn thu nhập ổn định hàng năm.

Cán bộ xã Quy Mông thăm vườn tre Bát Độ của gia đình ông Lê Văn Triệu. Ảnh: Hoàng Hữu.

“Ưu điểm lớn của tre Bát Độ là kỹ thuật chăm sóc đơn giản. Chúng tôi không sử dụng phân hóa học nữa mà sử dụng phân chuồng ủ hoai mục, phân hữu cơ bón cho đồi tre trước mùa mưa. Phương pháp này không chỉ giúp cây trồng phát triển tốt mà còn bảo vệ đất, đất không bị trai và giữ ẩm tốt”. ông Lê Văn Triệu nói.

Cũng giống như nhà ông Triệu, gia đình bà Hà Thị Toán ở thôn Lương An, xã Hưng Khánh trước đây thường trồng ngô và dâu tằm ở diện tích gần khe suối. Do thường xuyên bị mưa lũ tàn phá và sâu bệnh hại khiến việc nuôi tằm không đạt hiệu quả kinh tế như mong đợi. Thấy cây tre Bát Độ mang lại lợi nhuận cao hơn, gia đình bà Toán quyết định chuyển đổi diện tích ven suối và rừng keo sang trồng tre lấy măng.

Theo bà Toán, việc cày bừa, cuốc xới đất trồng cây ngắn ngày rất vất vả. Trồng tre Bát Độ chỉ cần đầu tư một lần nhưng cho thu hoạch trong nhiều năm, công chăm sóc đỡ vất vả. Hơn nữa, đầu ra sản phẩm ổn định, thương lái đến tận nơi thu mua nên không tốn công vận chuyển. Hiện gia đình bà có 2ha tre, mang lại nguồn thu nhập ổn định khoảng 150 triệu đồng mỗi năm.

“Khác với cây trồng như cây ngô hay nhiều loại cây ngắn ngày khác mỗi lần thu hoạch xong phải phát quang, dọn dẹp và trồng lại liên tục. Trồng tre Bát Độ thì chỉ cần trồng một lần chúng tôi được thu quanh năm, năm nào cũng được thu. Trồng tre Bát Độ tạo thành tán dày bao phủ, bảo vệ lớp đất màu. Khi mưa lũ, rễ và thân tre như một hàng rào tự nhiên, giúp cản dòng chảy, chống xói mòn và sạt lở”. Bà Toán chia sẻ thêm.

Trồng tre Bát Độ chỉ cần đầu tư một lần nhưng cho thu hoạch trong nhiều năm. Ảnh: Hoàng Hữu.

Đến nay, tổng diện tích tre Bát Độ của xã Hưng Khánh có gần 2.000ha. Cây tre Bát Độ đã được xác định là cây trồng chủ lực trong chương trình phát triển kinh tế của địa phương bởi khoảng 20 năm qua đã mang lại hiệu quả vượt trội, thay thế các loại cây kém hiệu quả như bồ đề, keo, sắn trên những diện tích đất đồi, đất bãi ven khe suối.

Ngoài giá trị kinh tế cao, cây tre Bát Độ còn có tác động lớn về môi trường. Những rừng tre Bát Độ đã góp phần phủ xanh đất trống, đồi trọc hiệu quả. Góp phần làm giảm tình trạng sạt lở đất trên các sườn đồi núi cao, bảo vệ an toàn cho người dân trong mùa mưa lũ.

Sau khi đưa vào địa bàn thì đến nay cây tre cây tre măng Bát Độ đã có chỗ đứng ổn định. Đặc biệt hiện nay trên địa bàn xã có nhà máy trực tiếp thiêu thụ và chế biến măng, như vậy măng của bà con đã vào chuỗi, vào tổ hợp tác đến nhà máy với giá cả rất ổn định. Cây tre măng Bát Độ có tác dụng giữ đất, phủ xanh đất trống, đồi trọc, mang lại thu nhập cao.

"Đặc biệt khi cây tre măng Bát Độ được đưa vào xã thì tình trạng sạt lở đất đã đỡ hẳn. Hiện nay bà con trên địa bàn xã đang tích cực chuyển đổi các diện tích đất trồng kém hiệu quả sang trồng cây tre Bát Độ, đến nay trên địa bàn xã Hưng Khánh mới có gần 2000 ha cây tre măng Bát Độ”. Ông Trần Văn Tam, Phó chủ tịch UBND xã Hưng Khánh, tỉnh Lào Cai cho biết thêm.

Lào Cai là tỉnh có diện tích đất lâm nghiệp lớn, cuộc sống của hàng vạn hộ dân gắn bó với kinh tế đồi rừng. Những năm qua, cây tre Bát Độ được đánh giá là mô hình điển hình trong canh tác trên đất dốc bởi loại cây này phù hợp với trình độ canh tác của người dân tộc vùng cao, cho hiệu quả kinh tế vượt trội, trung bình thu nhập từ 70 - 100 triệu đồng/ha/năm. Nếu thâm cách tốt có thể cho thu nhập trên 100 triệu đồng/ha. Đặc biệt, với những đặc điểm ưu việt như ít sâu bệnh, bộ rễ lan rộng, bám sâu vào bề mặt đất nên trong quá trình canh tác không phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và có tác dụng giữ đất, chống xói mòn, sạt lở hiệu quả.

Sau hơn hai thập kỷ bén rễ, cây tre Bát Độ đã chứng minh vai trò chủ lực trong phát triển kinh tế đồi rừng. Đến nay, toàn tỉnh Lào Cai đã phát triển được hơn 6.000ha. Chính quyền và người dân địa phương đang tiếp tục nỗ lực mở rộng diện tích. Đồng thời, tích cực áp dụng khoa học kỹ thuật vào quy trình thâm canh nhằm nâng cao năng suất và chất lượng măng thương phẩm. Từ đó, vừa nâng cao đời sống cho người dân, vừa góp phần tăng tỷ lệ che phủ rừng.

×