Cây sa nhân

Gia đình anh Lý Văn Sai, dân tộc Dao, xóm Nà Sài, xã Yên Thổ (huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng) mạnh dạn chuyển đổi cây trồng cũ sang trồng cây dược liệu. Cụ thể, anh Sai trồng cây sa nhân tím, hứa hẹn cho hiệu quả kinh tế cao, có thể nhân rộng trên địa bàn huyện.

Theo ghi nhận của chúng tôi, nhiều diện tích cây sa nhân ở bản Cổng Chặp, Nặm Giắt thuộc xã Phổng Lái, huyện Thuận Châu (Sơn La) đã và đang được người nông dân chặt bỏ.

Giá quả sa nhân tím trồng ở tỉnh Lào Cai liên tục “lao dốc” do gặp khó khăn trong xuất khẩu. Trước tình hình đó, nhiều hộ đã xây dựng lò sấy sa nhân để bảo quản được lâu, chờ thời điểm sa nhân tăng giá.

Sống ở vùng núi cao, địa hình chia cắt phức tạp, khí hậu khắc nghiệt… tuy nhiên, đồng bào Mông ở xã Hang Chú, huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La đã biết biến những khó khăn này thành lợi thế để trồng cây dược liệu. Nhờ trồng thảo quả mà nhiều hộ dân nơi đây có thu nhập cả trăm triệu đồng.

Quả sa nhân là một vị thuốc có nhiều tác dụng hành khí, hóa thấp, kiện tỳ, kháng khuẩn, kích thích tiêu hóa, an thai... Loại quả này được các tiểu thương thu mua thường xuyên, giá bán hiện nay ra thị trường khoảng 500.000 - 700.000 đồng/kg quả khô.

Quả của giống cây này không thể dùng làm thực phẩm nhưng lại rất có giá trị trong nhiều lĩnh vực khác.

Không cam chịu cái đói, cái nghèo, chị Sùng Thị Sua, bản Phiêng Ban (xã Mường Giàng, huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La) đã đưa gia đình vươn lên thoát nghèo nhờ mô hình trồng sa nhân dưới tán rừng.

Ông Mùa A Tùng, bản Lồng, (xã Tỏa Tình, huyện Tuần Giáo) cho hay, cây sa nhân có trên núi hàng trăm năm nay, người Mông chỉ thỉnh thoảng lấy về làm thuốc, ngâm rượu, làm gia vị trong món ăn để giữ ấm.

Không chỉ giúp bà con từ hộ nghèo phất lên thành hộ giàu mà cây sa nhân ở bản Lồng, xã Tỏa Tình (Tuần Giáo – Điện Biên) còn giúp người dân giữ và bảo vệ được những cánh rừng phòng hộ xanh bạt ngàn dưới chân đèo Pha Đin huyền thoại.

Trên 1.000 m2 nương cằn cỗi, bạc màu vì trồng ngô nhiều năm liền, ông Hoàng Văn No, bản Quỳnh Thuận, xã Chiềng Pha (huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La) mua 500 cây sa nhân giống về làm theo cách lạ mà hay là gieo trồng như dặm cỏ. Năm đầu vất vả chăm sóc loại cây dược liệu này, bước sang năm thứ 2, ông No đã thu về 40 triệu đồng.