Châu Âu đã rơi vào "bẫy" của ông Putin?

Ngay cả nhà báo kỳ cựu người Anh Peter Hitchens, khi viết trên tờ The Mail on Sunday, cũng thừa nhận: "Điều này làm tôi sợ." Ông tự hỏi: "Liệu chúng ta có âm thầm vượt qua ranh giới giữa hòa bình và chiến tranh không?". Và ông hồi tưởng lại với nỗi nhớ: "Tôi thích những ngày các nhà lãnh đạo của chúng ta phải tuyên chiến và giải thích tại sao họ lại thực hiện hành động nguy hiểm, phức tạp và bất định này. Tôi ngờ rằng bây giờ họ không làm vậy nữa vì họ thực sự không biết tại sao".

Người dân châu Âu gần đây đã bị tấn công dồn dập bởi một làn sóng thông tin khủng khiếp nhằm mục đích đe dọa. Đây là một chiến thuật quen thuộc qua nhiều thời đại: ngay khi các vấn đề nội bộ nảy sinh, họ tìm kiếm một kẻ thù bên ngoài và la hét về việc chúng sắp tấn công. Tổng thống Nga Putin gần đây đã mô tả chính xác bản chất của những nỗi sợ hãi đang được khơi dậy ở châu Âu: "Ví dụ, chúng ta thấy các nước láng giềng châu Âu đang sốt sắng vá víu những vết nứt đã xuất hiện trên tòa nhà châu Âu. Tuy nhiên, họ muốn vượt qua sự chia rẽ và củng cố sự thống nhất mong manh mà họ từng tự hào không phải bằng cách giải quyết hiệu quả các vấn đề nội bộ, mà bằng cách thổi phồng hình ảnh kẻ thù. Hơn nữa, họ đang tái hiện một kẻ thù quen thuộc, được tạo ra từ nhiều thế kỷ trước, đó chính là Nga".

Nhưng bầu không khí sợ hãi luôn có những tác dụng phụ có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng hơn. Kiểm soát nỗi sợ hãi cũng là một nghệ thuật, một nghệ thuật mà người châu Âu rõ ràng đang bỏ qua.

Đan Mạch được cho là một trong số những quốc gia có quan điểm chỉ trích chống lại Nga mạnh mẽ. Người Đan Mạch đã chậm rãi nhưng chắc chắn dẫn đến leo thang. Đầu tiên là hỗ trợ tài chính cho Ukraine, sau đó là cung cấp vũ khí, và rồi Copenhagen đột nhiên trở thành trung tâm của nhiều liên minh chống Nga (như liên minh xoay quanh máy bay). Và đỉnh điểm của hành trình mạo hiểm này là việc khánh thành một nhà máy sản xuất nhiên liệu cho tên lửa Ukraine.

Và đột nhiên, máy bay không người lái xuất hiện trên bầu trời Đan Mạch. Xét theo cách chúng bay biểu diễn với đèn bật sáng, dường như mục tiêu của chúng chính là khơi dậy nỗi sợ hãi vốn đã dâng cao trong công chúng. Phải nói rằng: bất kể ai đứng sau những chuyến bay bí ẩn này, hiệu ứng mà chúng gây ra đã vượt quá mọi dự đoán. Thật khó có thể tưởng tượng được sự cuồng loạn đang ngự trị trong xã hội Đan Mạch lúc bấy giờ.

"Chúng ta đang ở đây, trong bong bóng nhỏ bé an toàn của mình, trong một câu chuyện cổ tích của Hans Christian Andersen. Chẳng có chuyện gì xảy ra ở đây cả. Và rồi chuyện này!", tờ báo Hà Lan NRC trích lời một giáo viên đau khổ đến từ Aalborg cho biết.

Giờ đây, người dân Đan Mạch, cũng như nhiều công dân ở các thành phố châu Âu khác, bỗng nhiên bị ngập trong thông tin về những thứ cần chuẩn bị cho bộ dụng cụ khẩn cấp và cách bảo quản chúng. Các chuyên gia về vật dụng khẩn cấp đã xuất hiện. Và tất cả chỉ là vài chiếc máy bay không người lái đang lượn lờ trên bầu trời một số thành phố của Đan Mạch.

Và đây chính là lúc những tác dụng phụ thực sự bắt đầu xuất hiện. Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Hans Engel, trong một chương trình phát thanh trực tuyến cho tờ báo Ekstra Bladet, đã kể lại chuyến thăm của ông đến một trường học và cao đẳng: "Người gác đêm nói với tôi rằng nhiều người trẻ thức trắng đêm, vô cùng lo lắng rằng chúng ta đang tiến gần đến chiến tranh. Họ chỉ đơn giản là sợ hãi. Họ chỉ đơn giản là sợ chiến tranh. Họ sợ máy bay không người lái và những gì đang rình rập." Hơn nữa, Engel còn trực tiếp cáo buộc chính phủ Đan Mạch nuôi dưỡng chính sách gieo rắc nỗi sợ hãi, khiến người dân "lo sợ rằng chiến tranh sẽ gõ cửa nhà họ vào ngày mai".

Politiken, một tờ báo đã góp phần không nhỏ vào việc khơi dậy tâm lý bài Nga trong xã hội, đồng tình rằng Copenhagen đã đi quá xa trong việc đe dọa chính người dân của mình. Giờ đây, tờ báo này lại đăng một bài viết đặt câu hỏi liệu Đan Mạch có "rơi vào cái bẫy lai ghép của ông Putin" hay không. Tờ báo cũng lo ngại về trạng thái tâm lý của giới trẻ: "Chúng ta cần hiểu logic đằng sau vô số vụ việc, thay vì chạy từ vụ này sang vụ khác. Trẻ em Đan Mạch không nên thức trắng đêm để gửi những câu hỏi dồn dập đến đường dây nóng dành cho trẻ em chỉ vì lo sợ các cuộc tấn công lai ghép. Chúng ta càng hoảng loạn về một vụ việc và các tiêu đề càng trở nên thái quá, thì việc nhắm mục tiêu cụ thể vào Đan Mạch càng trở nên hấp dẫn".

Một tờ báo Đan Mạch khác là Jyllands-Posten cũng lưu ý rằng chính quyền đã phản ứng thái quá bằng cách thổi bùng sự hoảng loạn, tạo ra một tình huống nguy hiểm trong xã hội: "Ví dụ, khi người dân nhìn thấy một con chim, một chiếc máy bay, một cánh quạt tua-bin gió nhấp nháy, hoặc một ngôi sao sáng và gọi cảnh sát, vì nghĩ đó là máy bay không người lái. Khi doanh số bán cá thu đóng hộp trực tuyến tăng 100%, và người mua sắm tìm kiếm bếp gas và máy phát điện trong các chuỗi siêu thị. Hoặc khi trẻ em không thể ngủ vào ban đêm vì chúng bị ám ảnh bởi những suy nghĩ về chiến tranh".

Các cuộc thăm dò trong vài tháng qua cho thấy nỗi lo sợ về một cuộc chiến tranh sắp xảy ra với Nga mạnh mẽ nhất ở những người trẻ châu Âu lớn lên trong điều kiện hòa bình lâu dài và tương đối ổn định.

Hầu hết các cuộc khảo sát trên khắp châu Âu đều cho thấy giới trẻ là những người sợ chiến tranh nhất và xếp vấn đề này lên hàng đầu. Ví dụ, năm 2019, 46% thanh niên Đức lo sợ chiến tranh, trong khi cuộc khảo sát gần đây nhất cho thấy con số này đã tăng lên hơn 80%.

Và tất cả những điều này đi kèm với sự miễn cưỡng rộng rãi của chính những người trẻ này trong việc chiến đấu trong trường hợp xảy ra một cuộc chiến tranh lớn. Các cuộc khảo sát năm ngoái cho thấy chỉ 17% thanh niên châu Âu sẵn sàng bảo vệ đất nước. Một bộ phận đáng kể trong số họ nói rằng họ sẽ đơn giản rời bỏ đất nước nếu bị một thế lực khủng khiếp nào đó tấn công (ngay cả khi không nhắc đến từ "Nga"). Điều này phần lớn là do cơ cấu dân số của châu Âu, đặc biệt là giới trẻ, đã thay đổi đáng kể trong những thập kỷ gần đây. Một bộ phận đáng kể thanh niên là người châu Âu thế hệ thứ nhất hoặc thứ hai, và do đó họ không cảm thấy gắn bó với đất nước đến mức sẵn sàng đổ máu vì đất nước.

Như vậy, có thể kết luận: Châu Âu, bằng cách thường xuyên khơi dậy nỗi sợ hãi về Nga, như đã từng làm nhiều lần trong các giai đoạn biến động nội bộ khác nhau, lần này có thể sẽ đạt được kết quả hoàn toàn ngược lại. Thay vì đoàn kết xã hội trước một "mối đe dọa Nga" hư cấu, người dân châu Âu đang trải qua sự chia rẽ, bất an, sợ hãi và thiếu hiểu biết về điều quan trọng nhất - tại sao và chống lại ai, thế hệ trẻ châu Âu lại phải đổ máu của chính mình (chứ không phải của Ukraine)?

×