Chiêm nghiệm cuộc sống qua thơ Wislawa Szymborska

 Bà bắt đầu sáng tác thơ vào năm 1945 và ra mắt tập thơ đầu tiên vào năm 1952 mang tên Dlatego żyjemy (Vì lẽ này chúng ta đang sống).

Năm 1996, Szymborska được trao Giải Nobel cho “những tác phẩm thơ tái hiện chân thực một thế giới trong đó cái thiện và cái ác đan xen, giành giật nhau chỗ đứng cả lẫn trong tư duy và hành động của con người, thể hiện tấm lòng một công dân, một nghệ sĩ có nhân cách lớn và đầy trách nhiệm trước những thực trạng các giá trị tinh thần bị đảo lộn, trước nguy cơ suy đồi đạo đức trong cuộc sống hiện đại”. Thơ của Wislawa Szymborska được dịch ra gần 40 thứ tiếng, trong đó có tiếng Việt.

Có thể tìm thấy trong Tuyển thơ của nhà thơ Ba Lan Wislawa Szymborska rất nhiều những bài thơ tinh tế phản chiếu một tư duy sắc sảo và đầy nhân ái của tác giả với thế giới và cuộc đời. Bài thơ “Nấm mộ” như bài văn bia tác giả tự đề cho mình “Nằm ở đây là tác giả của một vài bài thơ/cổ xưa như dấu phẩy/.../Nhưng trên nấm mộ kia/cũng chẳng có gì hơn/một bài thơ/một con cú mèo/và một loài hoa dại/Hỡi khách vãng lai/hãy rút trong cặp ra/ bộ óc điện tử được coi là vô cùng hiện đại/và hãy suy ngẫm lại/một giây về phận đời Szymborska”.

Tuyển thơ lần này giới thiệu hơn 100 bài thơ trong kho tàng các bài thơ của Wislawa Szymborska, đặc biệt trong tập thơ có một bài thơ mang tên “Việt Nam” dù bà chưa bao giờ đặt chân đến Việt Nam. Bài thơ thể hiện sự cảm thông của bà với những người phụ nữ phải đào hầm để che chở cho những đứa con của mình khi chiến tranh xảy ra. Dịch giả, nhà thơ Tạ Minh Châu cho biết: “Trong toàn bộ cuộc đời sáng tác của mình, nữ nhà thơ chỉ viết gần 300 bài thơ, một số lượng rất ít ỏi. Thế nhưng nếu đọc kỹ, suy ngẫm về những điều bà nói thì sẽ thấy đó thực sự là những viên kim cương lấp lánh tỏa sáng. Dịch thơ Wislawa Szymborska là một công việc vô cùng gian khó. Phải đọc đi đọc lại rất nhiều lần, nghiền ngẫm, suy nghĩ để hiểu cho đúng và cảm nhận được cái hồn trong thơ bà”.