Chuyên gia TQ: Hãy ngừng “mơ tưởng” cạnh tranh Mỹ-Trung kết thúc dưới thời ông Biden

Quan hệ Mỹ-Trung dưới thời Tổng thống Mỹ đắc cử Joe Biden được dự báo sẽ còn căng thẳng hơn.

Yan Xuetong, Trưởng khoa Quan hệ Quốc tế tại Đại học Thanh Hoa, Bắc Kinh nói sẽ có một “nền hòa bình không dễ dàng” trong vài thập kỷ tới, với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa hai cường quốc Mỹ-Trung.

“Rất khó lường, không thể đoán trước vẫn sẽ là bản chất trong quan hệ Mỹ-Trung những năm tới”, ông Yan phát biểu tại diễn đàn Hương Sơn Bắc Kinh, diễn đàn quốc tế hàng đầu, thảo luận về lĩnh vực quốc phòng và an ninh. “Thế giới chắc chắn sẽ ngày càng trở nên hỗn loạn hơn”.

Yan nói ông không lạc quan về chính sách với Trung Quốc của chính quyền Tổng thống Mỹ đắc cử Joe Biden. Ông dự đoán Mỹ và Trung Quốc không chỉ cạnh tranh về lĩnh vực thương mại và còn lấn sang lĩnh vực chính trị, với quy mô và cường độ không hề giảm.

Chuyên gia Trung Quốc Yan Xuetong.

“Ông Biden sẽ áp dụng chính sách tiếp cận đa phương và áp lực đối với Trung Quốc chỉ càng tăng chứ không hề giảm”, ông Yan nói. “Khác với Tổng thống Donald Trump, ông Biden còn gây sức ép với Trung Quốc trong cả những vấn đề khác, như vấn đề nhân quyền”.

Ông Biden sẽ áp dụng biện pháp cứng rắn, đầu tư nhiều nguồn lực hơn và khiến cạnh tranh ngày càng khốc liệt hơn, ông Yan dự đoán.

Ông Yan nói có một bộ phận ở Trung Quốc chưa hoàn toàn nhìn thẳng vào sự thật, rằng căng thẳng sẽ còn tiếp diễn mà vẫn hi vọng vào cơ hội hợp tác. “Họ tưởng rằng nếu không nghĩ Mỹ-Trung đang rơi vào trạng thái cạnh tranh thì cuộc cạnh tranh sẽ biến mất. Thực tế không phải như vậy”, ông Yan nói.

Diễn đàn Hương Sơn Bắc Kinh tổ chức tọa đàm ngày 2.12.

Ông Yan cho rằng, Trung Quốc nên tìm kiếm tiếng nói chung với Mỹ, rằng cạnh tranh là yếu tố cốt lõi trong mối quan hệ song phương. Điều này giúp hai nước có nền tảng chung trong các cuộc đàm phán để ngăn căng thẳng leo thang thành xung đột.

“Khi không thể kiểm soát được sự cạnh tranh, hợp tác là vô nghĩa”, ông Yan nói.

Ông Yan cũng khẳng định cạnh tranh Mỹ-Trung khác với cạnh tranh giữa Liên Xô và Mỹ trong Chiến tranh Lạnh. Trong quá khứ, Mỹ và Liên Xô đều dẫn đầu một liên minh riêng. Ngày nay, mọi chuyện không đơn giản như vậy.

Ông Yan nhắc đến việc các quốc gia thứ ba duy trì lập trường cân bằng chiến lược giữa Mỹ và Trung Quốc, chứ không nghiêng hẳn về một bên.