Cán bộ phải có "Đức - Sức - Tài" và việc từ “chăm lo” sang “chăm lo thiết thực" cho Nhân dân (Bài cuối)

Phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương 13, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh đến việc chăm lo cho người dân, như: Dịch vụ công tốt hơn, cơ hội việc làm và kinh doanh rộng hơn, chi phí thời gian và thủ tục ít hơn; xã hội yên bình hơn, người dân ấm no, hạnh phúc hơn; Chuyển từ "chăm lo" sang "chăm lo thiết thực": an sinh, y tế, giáo dục phải đến đúng người, đúng nhu cầu, đúng thời điểm...

Nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu cho rằng, các thông điệp được Tổng Bí thư Tô Lâm nêu ra tuy ngắn gọn nhưng thấm thía, thể hiện rõ Đảng ta - Đảng của dân, do dân và vì dân, đồng thời là bước chuyển tư duy mạnh mẽ trong quản trị quốc gia hiện đại: không chỉ nói, không chỉ hứa, mà phải làm thật, hiệu quả thật, dân được hưởng thật. Để làm được điều đó càng cần phải phát huy phẩm chất "Đức - Sức - Tài" của đội ngũ cán bộ, đặc biệt là đội ngũ cán bộ lãnh đạo.

Vai trò của cán bộ trong chăm lo thiết thực cho Nhân dân

Trao đổi với PV Dân Việt về việc này, ông Nguyễn Túc, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cho rằng đây là thông điệp có ý nghĩa chỉ đạo sâu sắc, hướng tới hành động cụ thể, hiệu quả hơn trong công tác phục vụ nhân dân.

Theo ông Nguyễn Túc, thời gian qua, nhiều chủ trương, chính sách vì dân đã được triển khai mạnh mẽ, song ở một số nơi, việc thực hiện vẫn còn hình thức, nói được nhưng làm chưa đến nơi đến chốn. “Tổng Bí thư nhấn mạnh chữ ‘thiết thực’ chính là nhắc nhở chúng ta rằng chăm lo cho dân không chỉ dừng lại ở lời nói hay khẩu hiệu, mà phải bằng những hành động cụ thể, có sản phẩm, kết quả rõ ràng”, ông Túc nói.

Dẫn chứng trong lĩnh vực giáo dục, ông Nguyễn Túc cho rằng hiện nay các trường đại học được mở ra nhiều, nhưng chất lượng đào tạo chưa đồng đều, còn manh mún; cơ hội học tập của con em vùng sâu, vùng xa, hộ nghèo vẫn rất hạn chế.

“Chúng ta nói phát triển theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nhưng định hướng xã hội chủ nghĩa trong giáo dục vẫn chưa thể hiện rõ. Những gia đình nghèo vẫn gặp nhiều khó khăn để cho con cái học hành đầy đủ,” ông nhận định.

Tương tự, ông Túc cho rằng trong ngành y tế, dù Nhà nước đã có nhiều nỗ lực cử bác sĩ giỏi về cơ sở, vùng sâu, vùng xa để đào tạo, hỗ trợ chuyên môn, song khoảng cách về điều kiện chăm sóc sức khỏe giữa thành thị và nông thôn, giữa đồng bằng và miền núi vẫn còn lớn. Song ông đánh giá cao việc mở rộng phạm vi bảo hiểm y tế, giúp người dân được tiếp cận khám chữa bệnh thuận lợi hơn, coi đó là minh chứng rõ nét cho tinh thần “chăm lo thiết thực cho dân”.

“Cách nói của Tổng Bí thư rất cụ thể, có tính ‘cầm tay chỉ việc’, để người lãnh đạo các cấp hiểu rằng mọi chính sách, mọi hành động đều phải hướng đến lợi ích thực chất của từng người dân. Chăm lo cho dân phải gắn với kết quả đo đếm được. Đó mới là ý nghĩa sâu xa của hai chữ ‘thiết thực’ mà Tổng Bí thư nhấn mạnh,” ông Nguyễn Túc khẳng định.

Thạc sĩ Hoàng Thị Thanh Châm, nghiên cứu về chính trị và hành chính công cho rằng, tư tưởng “chăm lo cho dân” vốn là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong đường lối của Đảng, được khẳng định nhất quán qua nhiều kỳ Đại hội. Tuy nhiên, trong giai đoạn phát triển mới, khi đời sống vật chất, tinh thần của người dân đã được nâng lên, yêu cầu của Tổng Bí thư Tô Lâm không chỉ dừng ở chăm lo chung chung, mà phải chăm lo đúng người, đúng việc, đúng nhu cầu và đúng thời điểm.

“Thông điệp của Tổng Bí thư Tô Lâm là cụ thể hóa sinh động tư tưởng ‘lấy dân làm gốc’. Điều người dân mong đợi nhất không chỉ là lời hứa, mà là sự quan tâm thiết thực. Khi nói ‘chăm lo thiết thực’, Tổng Bí thư yêu cầu chúng ta phải nhìn vào kết quả cuối cùng - người dân có thực sự được hưởng lợi từ chính sách không”, bà Châm phân tích.

Theo chuyên gia, tư duy “chăm lo thiết thực” thể hiện rõ trong những chỉ đạo gần đây của Chính phủ và các địa phương, nhất là trước thiên tai, bão lũ ở miền Bắc. Những ngày qua, mưa lớn kéo dài đã khiến nhiều nơi như Cao Bằng, Thái Nguyên, Hà Nội, Lạng Sơn... bị ngập sâu, sạt lở, giao thông chia cắt. Hàng nghìn hộ dân phải sơ tán khẩn cấp. Trước tình hình đó, lãnh đạo các tỉnh, thành phố đã có mặt tại hiện trường, chỉ đạo di dời dân, khắc phục hậu quả, bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản.

"Tư tưởng 'chăm lo thiết thực cho dân' là bước phát triển mới trong đường lối của Đảng ta, kế thừa sâu sắc di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: 'Việc gì có lợi cho dân thì hết sức làm, việc gì có hại cho dân thì hết sức tránh'. Tổng Bí thư Tô Lâm đã cụ thể hóa tinh thần ấy trong bối cảnh hiện nay, khi đất nước cần một mô hình quản trị năng động, nhân văn và hiệu quả", ông Nguyễn Túc nói.

PGS.TS Bùi Thị An, nguyên Đại biểu Quốc hội cho rằng, trong bối cảnh kinh tế - xã hội nhiều biến động, an sinh xã hội, y tế, giáo dục được Tổng Bí thư đặt ở vị trí then chốt, với yêu cầu “đến đúng người, đúng nhu cầu, đúng thời điểm”.

Theo bà, đây là đòi hỏi rất cụ thể, mang tinh thần trách nhiệm sâu sắc. “Chúng ta đã có nhiều chính sách tốt, nhưng khâu tổ chức thực hiện vẫn còn chậm, đôi khi xa rời nhu cầu thực tế của người dân. Câu nói ‘đúng người, đúng nhu cầu, đúng thời điểm’ là kim chỉ nam để các cấp chính quyền tự soi lại mình: đã thực sự hiểu dân, sát dân, hành động vì dân hay chưa?”, bà An nhấn mạnh.

Quản trị vì dân – nền tảng của một Nhà nước phục vụ

PGS.TS Bùi Thị An cũng cho rằng một chính sách tốt không chỉ nằm trên nghị quyết hay văn bản hành chính, mà phải được người dân cảm nhận rõ trong đời sống hằng ngày, từ thủ tục hành chính đơn giản hơn, bệnh viện phục vụ tốt hơn, đến con đường nông thôn được mở rộng, đứa trẻ vùng xa được đến trường đầy đủ hơn.

Theo bà, khi Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh “dịch vụ công phải tốt hơn, cơ hội việc làm và kinh doanh phải rộng hơn, chi phí thủ tục phải ít hơn, xã hội phải yên bình hơn, người dân phải hạnh phúc hơn”, đó chính là định nghĩa cụ thể nhất về một nền quản trị hiện đại, phục vụ và lấy người dân làm trung tâm.

Chủ trương này đang được thể hiện rõ trong thực tiễn. Ví dụ, Hà Nội vừa triển khai mô hình “Điểm phục vụ hành chính công cộng đồng”, cho phép người dân nộp hồ sơ đất đai, đăng ký kinh doanh, giấy tờ nhà ở ngay tại khu dân cư hoặc tòa chung cư – thay vì phải đến các cơ quan chính quyền địa phương hai cấp. Đây là bước đi rất “thiết thực”, giúp người dân tiết kiệm thời gian, chi phí và công sức, thể hiện tinh thần chính quyền gần dân, phục vụ dân.

Tương tự, nhiều địa phương đã đẩy mạnh chuyển đổi số trong dịch vụ công, giảm trên 80% hồ sơ phải nộp giấy, cho phép thanh toán trực tuyến, xác thực định danh qua ứng dụng. Những cải cách này không chỉ tiết kiệm ngân sách mà còn tạo dựng niềm tin mới của người dân vào năng lực điều hành của bộ máy.

Ông Nguyễn Túc cũng cho rằng, khi Tổng Bí thư Tô Lâm nói đến việc dịch vụ công phải tốt hơn; cơ hội việc làm và kinh doanh rộng hơn; chi phí thời gian và thủ tục ít hơn; xã hội yên bình hơn; người dân ấm no, hạnh phúc hơn, đó là một hệ giá trị cụ thể mà bộ máy các cấp cần lấy làm tiêu chí hành động, chuyển từ tư duy quản lý sang tư duy phục vụ. “Cán bộ không chỉ ‘chăm lo’ theo nghĩa ban phát, mà phải ‘phục vụ’ với tinh thần chuyên nghiệp, tận tâm. Mỗi quyết định hành chính, mỗi chính sách kinh tế - xã hội đều phải được soi chiếu bằng tiêu chí: người dân có thấy cuộc sống của mình tốt hơn không?”, ông nói.

PGS.TS Lê Quốc Lý, nguyên Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh nhận định, trong mọi giai đoạn lịch sử, niềm tin của Nhân dân luôn là nguồn lực chính trị mạnh mẽ nhất. Niềm tin ấy không đến từ tuyên truyền, mà đến từ những kết quả cụ thể trong đời sống. Khi người dân thấy thủ tục hành chính gọn hơn, bệnh viện phục vụ tốt hơn, con cái được học hành, nông dân có đầu ra cho sản phẩm, người lao động có việc làm ổn định thì đó chính là “chăm lo thiết thực”.

Ông dẫn chứng, thực tiễn đã chứng minh: trong đại dịch Covid-19, việc Chính phủ triển khai gói hỗ trợ an sinh xã hội gần 90.000 tỷ đồng cho hàng chục triệu người dân bị ảnh hưởng đã củng cố mạnh mẽ niềm tin của xã hội vào sự quan tâm của Đảng, Nhà nước. Hay mới đây, các chính sách giảm 2% thuế VAT, hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, hỗ trợ nhà ở xã hội cho công nhân đều là minh chứng cho tinh thần “chăm lo thiết thực”, giúp người dân và doanh nghiệp vượt qua khó khăn, phục hồi sản xuất.

“Chính vì vậy, tư tưởng mà Tổng Bí thư Tô Lâm nêu ra không chỉ mang giá trị đạo lý, mà còn có ý nghĩa chính trị to lớn: khẳng định bản chất nhân văn, gần dân, trọng dân của Đảng; đồng thời ngăn ngừa nguy cơ xa dân, quan liêu, hình thức – những biểu hiện mà Tổng Bí thư nhiều lần cảnh báo trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng”, PGS.TS Lê Quốc Lý nhấn mạnh.

Hướng đến xã hội yên bình, người dân hạnh phúc

Một số chuyên gia, nhà nghiên cứu cũng cho rằng, “chăm lo thiết thực cho dân” không chỉ dừng ở dịch vụ công hay an sinh xã hội, mà còn hướng đến chất lượng cuộc sống toàn diện, nơi người dân được sống trong môi trường trong lành, được đảm bảo an ninh, được tiếp cận y tế và giáo dục chất lượng, được phát triển bản thân.

Bên cạnh đó, điểm nhấn trong phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm về “người dân ấm no, hạnh phúc hơn” là sự tiếp nối nhất quán của tư tưởng Hồ Chí Minh - “Mục tiêu của Đảng ta là làm cho dân được ăn no, mặc ấm, được học hành”, nhưng được đặt trong bối cảnh hiện đại hóa và hội nhập sâu rộng.

PGS.TS Lê Quốc Lý, nguyên Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, nhận định: “Câu nói ấy không chỉ thể hiện tầm nhìn nhân văn, mà còn là lời nhắc về chuẩn mực đánh giá năng lực của đội ngũ lãnh đạo: quyền lực chỉ có ý nghĩa khi làm cho dân hạnh phúc hơn”.

Từ đó, ông cho rằng, “chăm lo thiết thực” sẽ trở thành chuẩn mực lãnh đạo mới, đòi hỏi các cấp ủy, chính quyền phải đổi mới phong cách làm việc, gần dân, trọng dân, lắng nghe dân.

“Không còn chỗ cho tư duy nhiệm kỳ hay hành chính khô cứng. Cán bộ nào làm dân tin, dân quý, dân thấy đời sống mình tốt hơn – đó là người thực hiện đúng chỉ đạo của Tổng Bí thư,” ông Lý nói.

Đây cũng là tinh thần mà Nghị quyết Đại hội XIV sắp tới đang hướng đến: xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa kiến tạo phát triển, liêm chính, hành động, phục vụ Nhân dân. Trong đó, mọi chủ trương, chính sách đều được đánh giá bằng câu hỏi: “Người dân được gì? Họ có hài lòng không?”

Thực tế tại Hà Nội, Đà Nẵng, Quảng Ninh hay TP.HCM cho thấy, khi chính quyền đồng hành cùng người dân và doanh nghiệp, sự phát triển kinh tế – xã hội trở nên bền vững và bao trùm hơn. Các chương trình, mô hình “Lắng nghe nhân dân nói”, “Ngày thứ Bảy vì dân” hay “Đối thoại doanh nghiệp”, “đối thoại với nông dân” đang dần trở thành biểu tượng của tinh thần phục vụ thiết thực mà Tổng Bí thư đề cập.

×