Cú “lột xác” ngoạn mục của nền kinh tế Mỹ dưới thời vị tổng thống khác thường

Hương Nguyễn (Theo cnbc) Thứ năm, ngày 11/10/2018 13:05 PM (GMT+7)

Ông Donald Trump đồng thời cũng là người lớn tuổi nhất từng nhậm chức Tổng thống Mỹ.

Sau 19 tháng cầm quyền với hàng loạt tranh cãi và bê bối, không thể phủ nhận rằng, bộ mặt kinh tế Mỹ đã có sự tăng trưởng vượt bậc mà thậm chí trước đó, các chuyên gia và giới phê bình đều cho rằng đó là điều không thể. Vị tỷ phú địa ốc – Tổng thống đương thời Donal Trump đã tạo nên điều kỳ diệu bằng cách nào?

Tổng quan nền kinh tế Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump

Sau khi chính thức nắm quyền Nhà Trắng, Tổng thống Donald Trump đã khiến giới chuyên môn đi từ bất ngờ này tới bất ngờ khác. Cụ thể, GDP tăng hơn 3%, tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống mức thấp nhất trong gần 50 năm. Bên cạnh đó, thị trường chứng khoán tăng 27% trong bối cảnh lợi nhuận của các công ty tăng vọt.

Theo tin mới nhận thứ Sáu vừa qua, khu vực phi nông nghiệp ở Mỹ tăng thêm 201.000 việc làm mới trong tháng 8. So với cùng kỳ năm ngoái, tiền lương của người lao động tăng 2,9%. Những con số này đều vượt xa mức kỳ vọng kể từ sau khi cuộc suy thoái vào tháng 6 năm 2009 kết thúc.

Chính sách của Tổng thống Donald Trump và những thành tựu nổi bật

Chính sách của Tổng thống Donald Trump thực ra rất đơn giản: cắt giảm thuế và nới lỏng các quy chế giám sát, cộng thêm tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng và chi tiêu quân sự, tạo ra một cú sốc nguồn cung đối với nền kinh tế vốn dĩ ảm đạm trước đó.

Về thuế, Nhà Trắng đã thông qua một kế hoạch cải tổ thuế trị giá 1,5 nghìn tỷ USD. Kế hoạch này nhằm cắt giảm thuế doanh nghiệp cao nhất từ 35% xuống còn 21%, đồng thời giảm lãi suất cho hàng triệu người đóng thuế. Tuy nhiên, các biện pháp cắt giảm thuế này sẽ chỉ có hiệu lực đến năm 2025.

Về quy chế giám sát, Tổng thống Donald đã ra lệnh bãi bỏ hoặc nới lỏng các quy chế trên diện rộng, từ các quy chế giám sát ngành ngân hàng cho tới các quy chế bảo vệ môi trường mà ông Trump cho là gây thiệt hại việc làm.

Nỗ lực của Tổng thống Donald Trump đang được chứng minh qua những thay đổi rõ nét của nền kinh tế những năm gần đây và các thành tựu nổi bật nhất từ trước đến nay. Nhờ vào các chính sách linh hoạt và có phần mềm mỏng hơn, niềm tin của các doanh nghiệp Mỹ đối với nền kinh tế nước nhà đang dần mạnh mẽ hơn trong suốt 18 năm qua. Theo ông Larry Kudlow - Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia, cố vấn kinh tế cấp cao nhất của ông Trump, quan điểm của tổng thống là tạo điều kiện thuận lợi và dễ dàng nhất có thể để doanh nghiệp làm ăn và phát triển. Cũng nhờ vào chủ trương cắt giảm thuế, lợi nhuận của giới kinh doanh Mỹ đang tiến gần tới mức kỷ lục tính từ năm ngoái.

Trong quý 2 vừa qua, GDP của Mỹ tăng trưởng tới 4,2%. Đó là con số đáng vui mừng nhất trong gần 4 năm trở lại đây. Đồng thời, tỷ lệ thất nghiệp chỉ còn 3,9%, chỉ bằng 1/10 so với mức thấp nhất kể từ năm 1969.

Vào thời của Trump, 3,9 triệu người Mỹ tìm được công ăn việc làm đầy đủ. So với người tiền nhiệm Barack Obama trong cùng kỳ, có tới 2,6 triệu người Mỹ mất việc. Tính đến hết quý 2 năm nay, quy mô của nền kinh tế Mỹ tăng thêm 1,4 nghìn tỷ USD trong khi cùng giai đoạn dưới thời ông Obama, kinh tế Mỹ chỉ tăng thêm 481 tỷ USD, tương đương 1/3 mức tăng trưởng của Trump.

Theo thông tin gần đây nhất của Liên đoàn kinh doanh độc lập quốc gia, các chủ doanh nghiệp nhỏ đã báo cáo kế hoạch tuyển dụng tích cực, trở ngại duy nhất chỉ là nguồn cung lao động thiếu thốn. Vào cuối tháng 6 vừa qua, đã có 6,7 triệu vị trí cần tuyển dụng nhưng chỉ 6,6 triệu người Mỹ được phân loại là thất nghiệp. Đó là một sự mất cân bằng chưa từng có từ trước đến nay. "Tiếp tục mở rộng hoạt động là sự ưu tiên cho các doanh nghiệp nhỏ. Họ dự báo doanh thu tiếp tục tăng và các điều kiện kinh tế tiếp tục tốt lên", Chủ tịch Liên đoàn Quốc gia Doanh nghiệp độc lập Mỹ (NFIB), ông Juanita Duggan, cho biết.

Donald Trump – người đã đem lại diện mạo mới cho nền kinh tế nước Mỹ

Sự nghi ngờ của giới chuyên môn

Bên cạnh những thành quả vượt bậc mà Tổng thống Donald Trump đã đạt được trong gần một nửa nhiệm kỳ của mình, giới chuyên môn vẫn dành cho ông những sự hoài nghi có cơ sở. Họ cho rằng sự bùng nổ hiện tại sẽ bắt đầu giảm dần vào giữa năm 2019 và có thể kết thúc trong suy thoái vào năm 2020. Chuyên gia kinh tế trưởng của Moody’s Analytics, ông Mark Zandi nhận định: “Xu hướng này chỉ là tạm thời. Thực chất, khả năng suy thoái đang ngày càng tăng. Nền kinh tế giờ đây đang có tính chu kỳ cao hơn trước do các biện pháp kích cầu. Tăng trưởng diễn ra mạnh mẽ trong ngắn hạn, nhưng cũng vì thế mà một thời kỳ khó khăn đang chờ ở phía trước. Đó là lý do vì sao hầu hết các chuyên gia kinh tế đều tin chúng ta sẽ rơi vào suy thoái vào năm 2020, vì chính những chính sách này".

Một trở ngại to lớn khác mà ông Trump đã và đang phải đối mặt chính là khoản nợ khổng lồ đang ngày càng trở nên mất kiểm soát. Khối nợ này thậm chí sẽ tồi tệ hơn nhiều nếu những dự báo tăng trưởng kinh tế khả quan của ông không thành hiện thực. Bên cạnh đó, những rắc rối khác đã được dự đoán như: sự bùng nổ chiến tranh thương mại Trung – Mỹ gây ra lạm phát tăng chóng mặt, khiến các công ty Mỹ phụ thuộc vào xuất khẩu thiệt hại lớn, hay thị trường bất động sản đột ngột giảm tốc cũng là lý do khiến nền kinh tế Mỹ có thể trở nên ảm đạm trong tương lai gần.

Với tư cách là Tổng thống Mỹ, ông Trump đã phá vỡ kỷ luật tài khóa thay vì tuân thủ nó. Hiện nay, nền kinh tế Mỹ đang gánh số nợ 45 nghìn tỷ USD. Chỉ trong vòng 19 tháng cầm quyền ngắn ngủi, nợ công của Mỹ tăng 1,46 nghìn tỷ USD, tương đương tăng 7,3%, lên mức 21,4 nghìn tỷ USD. Khu vực tư nhân nợ 15,7 nghìn tỷ USD, tăng 9%.

Ngoài ra, một vấn đề khác khiến ông Trump phải đau đầu chính là việc tiền lương tăng chậm. Tính từ thời điểm khi ông Trump nhậm chức vào tháng 1 năm 2017, thu nhập bình quân theo giờ của người lao động chỉ tăng 4,1%, tương đương với tốc độ lạm phát. Tuy nhiên, đây chưa phải là một bước thụt lùi của ông Trump so với cựu tổng thống Obama, bởi trong giai đoạn tương ứng dưới thời Obama, tiền lương theo giờ của người dân Mỹ chỉ tăng vỏn vẹn 3%.

Trong thời điểm cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ của tổng thống Donald Trump đang tới gần, những thành tích về kinh tế của ông sẽ là thước đo để đánh giá của các cử tri. Ngoài ra, những dấu hiệu cho thấy nền kinh tế khởi sắc nhờ vào chính sách của vị tổng thống đảng Cộng hòa trong bối cảnh chạy đua nhằm giữ vững quyền kiếm soát cả Thượng viện và Hạ viện của đảng này, chính là một dấu hiệu tích cực củng cố niềm tin và hy vọng.