Cuộc gọi đầu tiên với tân Thủ tướng Nhật Bản: Ông Tập nói gì?

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide vừa có cuộc điện đàm đầu tiên (ảnh: SCMP)

Trong cuộc điện đàm đầu tiên sau khi ông Suga Yoshihide mới nhậm chức Thủ tướng Nhật Bản, ông Tập cho rằng, Trung – Nhật có thể hỗ trợ lẫn nhau để “đi đúng hướng”.

Tuy nhiên, ông Tập Cận Bình dường như không muốn nhắc tới một loạt vấn đề từng gây tranh cãi với Nhật Bản dưới thời cựu Thủ tướng Abe Shinzo như quần đảo Senkaku (Bắc Kinh gọi là Điếu Ngư), vấn đề Hong Kong, Biển Đông, Mỹ và Đài Loan.

Trước đó, ông Tập đã lên kế hoạch có chuyến thăm cấp cao tới Nhật Bản vào đầu năm nay. Tuy nhiên, kế hoạch này đã bị hoãn vô thời hạn do Covid-19 lây lan. Trong cuộc điện đàm, hai nhà lãnh đạo được cho là đều tránh nhắc tới vấn đề này.

Từ đầu năm nay, Nhật Bản đã nhiều lần bày tỏ quan ngại về cách ứng xử của Trung Quốc liên quan tới luật an ninh mới cho Hong Kong, Đài Loan và Biển Đông.

Trong cuộc nói chuyện, ông Tập cho rằng, Nhật Bản và Trung Quốc nên hợp tác ở một số lĩnh vực cùng quan tâm như kiểm soát dịch bệnh, tổ chức Thế vận hội Olympic vào năm tới.

Ông Tập cũng kêu gọi hai bên bảo vệ chuỗi cung ứng thông suốt, ổn định, đồng thời nâng cao chất lượng hợp tác song phương.

“Trung Quốc sẵn sàng làm việc với chính phủ mới của Nhật Bản để giải quyết các vấn đề nhạy cảm, kể cả những xích mích trong quá khứ. Nhật Bản và Trung Quốc cần tiếp tục tăng cường sự tin cậy về chính trị, duy trì quan hệ hợp tác cùng có lợi, mở rộng giao lưu”, ông Tập nói với Thủ tướng Suga.

Theo các chuyên gia, quan hệ Trung – Nhật có lẽ chưa thể gắn kết trong một sớm một chiều. Nhiều tiếng nói ở Nhật đang phản đối chuyến thăm của ông Tập Cận Bình sau khi Trung Quốc thông qua luật an ninh mới cho Hong Kong.

Quan hệ Trung – Nhật được cho là khó nhanh chóng hàn gắn dưới thời Thủ tướng mới (ảnh: SCMP)

Tranh chấp chủ quyền trên quần đảo Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư) luôn là cản lực lớn trong quan hệ giữa hai nước.

“Cuộc nói chuyện không hề đề cập tới chuyến thăm Nhật Bản của ông Tập cũng như không có lời mời mới. Điều này cho thấy chuyến thăm có lẽ đã bị hủy”, Liu Jiangyong – giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Thanh Hoa – nhận xét.

“Những người cùng đảng với ông Suga rất kiên định với chính sách đối phó với Trung Quốc của Mỹ. Một số nghị sĩ Nhật Bản cũng thường xuyên lặp lại các lời lẽ mà Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo áp đặt lên Trung Quốc”, ông Liu nhận xét.

Zhang Jifeng – chuyên gia phân tích tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc – cho rằng, dư luận Nhật Bản ngày càng có thái độ tiêu cực với Bắc Kinh.

“Tôi nghĩ chưa thấy có bất cứ giải pháp khắc phục nhanh chóng nào cho quan hệ Trung – Nhật hiện nay. Nhiều phương tiện truyền thông, kể cả loại chính thống của Nhật Bản vẫn đang cố hướng dư luận có cái nhìn không tốt về Bắc Kinh”, ông Zhang nhận xét.