Cựu đại sứ Mỹ thừa nhận quan hệ Mỹ Trung đang ngày càng tồi tệ dưới thời ông Biden

“Tôi nghĩ rằng nhiều người đã kỳ vọng với sự đắc cử Tổng thống của ông Biden, quan hệ Mỹ Trung có thể ngừng rơi tự do, nó có thể khôi phục bình thường sau khi chạm đáy. Nhưng thực tế, điều đó đã không xảy ra” - ông Max Baucus, cựu đại sứ Mỹ tại Trung Quốc nhận định. “Thật không may, tình hình nhìn chung vẫn đang tồi tệ hơn”.

Trước đó, hồi tháng 10/2020, ông Marcus từng nhận định rằng quan hệ Mỹ Trung sẽ khôi phục phần nào nếu ông Biden đắc cử Tổng thống. Nhưng giờ đây, sau gần 5 tháng ông Biden tiến vào Nhà Trắng và quan hệ Mỹ Trung vẫn đang tệ đi, vị cựu đại sứ Mỹ tại Trung Quốc thừa nhận ông đã sai lầm. Ông khẳng định chính sách của Biden về vấn đề Trung Quốc cũng mạnh mẽ như Trump.

Dưới thời ông Biden, Washington đã kết hợp cùng các đồng minh ở châu Âu, Anh và Canada nhằm áp lệnh trừng phạt các quan chức Trung Quốc vì cáo buộc vi phạm nhân quyền với các dân tộc thiểu số Hồi giáo vùng Tân Cương. Tổng thống Mỹ cũng kêu gọi tiếp tục điều tra nguồn gốc đại dịch Covid-19.

Mới đây nhất, trong một sắc lệnh hành pháp vào đầu tháng 6, Tổng thống Biden đã cấm các nhà đầu tư tổ chức và cá nhân của Mỹ đầu tư vào 59 công ty Trung Quốc bị nghi ngờ hậu thuẫn bởi quân đội Trung Quốc. 

“Sắc lệnh này cho phép Mỹ ngăn chặn một cách có mục tiêu và phạm vi nhất định với các khoản đầu tư từ Mỹ vào những công ty Trung Quốc - đối tượng bị nghi ngờ có nguy cơ làm suy yếu các giá trị an ninh hoặc dân chủ của Mỹ cũng như các đồng minh Mỹ” - Nhà Trắng tuyên bố trong một thông cáo báo chí. Trong số 59 công ty trong danh sách có cả những cái tên hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ của Trung Quốc như Aero Engine Corp, Aerosun Corp., Fujian Torch Electron Technology và Huawei Technologies. Lệnh cấm có hiệu lực bắt đầu từ ngày 2/8.

Động thái này tiếp nối quan điểm cứng rắn mà người tiền nhiệm, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã theo đuổi trong suốt 4 năm nhiệm kỳ trước đó. Hồi tháng 12/2020, ngay trước khi rời Nhà Trắng, cựu Tổng thống Trump đã công bố một lệnh hành pháp nhằm cấm các nhà đầu tư Mỹ đổ tiền vào các công ty Trung Quốc nằm trong danh sách có mối liên hệ với quân đội Trung Quốc kể từ tháng 11/2021. Theo các nhà quan sát, động thái hạn chế đầu tư nhiều khả năng sẽ giáng đòn nghiêm trọng vào mối quan hệ Mỹ Trung cũng như gây ảnh hưởng lên lập trường của chính quyền Biden trong tương lai. Kết hợp với nhiều động thái khác, nó cũng làm sâu sắc thêm căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh, vốn đã leo thang sau đại dịch Covid-19 hồi đầu năm ngoái.

Tờ Reuters nhận định các biện pháp là dấu hiệu thể hiện mối quan ngại ngày càng tăng lên của Chính phủ Mỹ về sự hợp nhất giữa quân sự và dân sự ở Trung Quốc được thúc đẩy bởi Chủ tịch Tập Cận Bình. Sự hợp nhất như vậy nhằm mục tiêu xây dựng sức mạnh quân sự và phát triển nền kinh tế công nghệ cao bậc nhất thế giới. Các hạn chế xuất khẩu được Mỹ áp dụng với hàng loạt mặt hàng chuyên biệt bao gồm phần mềm công nghệ, thiết bị khoa học, bộ phận và linh kiện máy bay...

Một đại diện của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã lên tiếng phản đối động thái của chính quyền Biden, cho rằng việc ông Biden tiếp nối quan điểm của chính quyền Trump tiền nhiệm là động thái “coi thường sự thực”.

Người phát ngôn Wang Wenbin trả lời giới truyền thông trong một cuộc họp báo ở Bắc Kinh: “Mỹ nên tôn trọng pháp quyền, sửa chữa những sai lầm của mình và dừng các hành động phá hoại trật tự thị trường tài chính toàn cầu cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư”.

Sức ép từ Mỹ và các quốc gia đồng minh Mỹ đã buộc Trung Quốc thông qua luật chống lại các lệnh trừng phạt nước ngoài hôm 10/6.