Cựu Tổng thống Ukraine bất ngờ kêu gọi phương Tây mạnh tay trừng phạt ông Zelensky

Lời chỉ trích gay gắt nhắm thẳng vào ông Zelensky

Bất chấp sự tôn trọng rộng rãi dành cho vai trò lãnh đạo của Tổng thống Volodymyr Zelensky trong thời chiến, làn sóng chỉ trích ông đang gia tăng ở Ukraine. Các đối thủ cáo buộc ông Zelensky đang dẫn dắt Ukraine trượt dần vào con đường “phi dân chủ”.

Cựu Tổng thống Petro Poroshenko - người từng lãnh đạo Ukraine từ năm 2014 đến 2019 và hiện là đối thủ chính trị lớn nhất của Zelensky - đã cảnh báo rằng các đồng minh phương Tây cần lên tiếng rõ ràng về nguy cơ “chủ nghĩa độc đoán len lỏi” trong chính quyền Zelensky.

“Dân chủ là nguồn sức mạnh và khả năng phục hồi của Ukraine. Làm suy yếu nó sẽ gây tổn hại cho đất nước còn hơn mọi lời chỉ trích từ bên ngoài. Khi chúng ta đang chiến đấu chống lại Nga, Ukraine không thể mất đi độc lập - nhưng cũng không thể đánh mất dân chủ”, ông Poroshenko nói trong cuộc phỏng vấn với Politico.

Bản thân ông Poroshenko cũng đang đối mặt với hàng loạt rắc rối pháp lý. Chính quyền Zelensk đã phong tỏa tài khoản ngân hàng của ông, cấm xuất cảnh và thậm chí không cho tham dự các phiên họp Quốc hội do cáo buộc “phản quốc và tham nhũng”. Những biện pháp này có thể khiến ông mất tư cách tranh cử nếu bầu cử tổng thống được tổ chức.

Ông Poroshenko bác bỏ toàn bộ cáo buộc, nói rằng “đó là những trò dàn dựng chính trị".

Ông kêu gọi các đối tác phương Tây không nên im lặng trước tình trạng lạm quyền ở Kiev: “Các đồng minh vẫn có thể tiếp tục viện trợ cho Ukraine mà vẫn gửi đi thông điệp rõ ràng: Việc sử dụng trừng phạt, điều tra hình sự có mục tiêu để bóp nghẹt báo chí độc lập, các cơ quan chống tham nhũng và phe đối lập là điều không thể chấp nhận”.

Theo ông, những lời “khuyên nhủ mơ hồ về tôn trọng giá trị dân chủ” từ phương Tây không còn hiệu quả.

“Chúng ta đã thấy điều đó không đem lại kết quả. Chính quyền sẽ chỉ đáp lại bằng lập luận cũ rằng mọi vụ truy tố đều do cơ quan tư pháp độc lập quyết định, không liên quan tới Tổng thống", ông nói.

Cựu Tổng thống Ukraine cáo buộc ông Zelensky đang biến các cơ quan thực thi pháp luật thành “công cụ cưỡng chế quyền lực”. Ông nêu ví dụ Cục Điều tra Nhà nước “đã trở thành công cụ thực hiện các mệnh lệnh chính trị nhằm vào đối thủ”.

Báo cáo của EU và lời cảnh báo từ đối lập

Phát biểu của ông Poroshenko được đưa ra chỉ vài giờ trước khi Ủy ban châu Âu công bố báo cáo đánh giá tích cực về tiến trình gia nhập EU của Ukraine, song vẫn bày tỏ lo ngại về những “dấu hiệu thụt lùi dân chủ”.

Báo cáo của Ủy ban châu Âu kêu gọi chính quyền Ukraine khẩn trương khôi phục tính độc lập của các cơ quan chống tham nhũng, sau khi chính quyền Kiev hồi tháng 7 nỗ lực nhằm tước quyền tự chủ của Cục Chống tham nhũng Quốc gia (NABU) và Văn phòng Công tố viên chống tham nhũng (SAPO). Vấp phản ứng mạnh từ dư luận, Kiev đã phải đảo ngược nỗ lực trên.

Tuy nhiên, phe đối lập ở Ukraine cho rằng, những hành động như vậy của Kiev chỉ là “bề nổi”, trong khi việc điều tra nhắm vào các đối thủ chính trị vẫn tiếp diễn với “nhịp độ và cường độ ngày càng cao”, đặc biệt khi dư luận bàn tán về khả năng Ukraine tổ chức bầu cử sớm vào năm tới.

Ông Poroshenko hiện là lãnh đạo đảng đối lập lớn nhất tại Quốc hội Ukraine. Ông và Zelensky được cho là có mối bất hòa sâu sắc từ cuộc bầu cử tổng thống năm 2019, khi diễn viên hài xuất thân từ giới giải trí ông Zelensky giành chiến thắng áp đảo. Các trợ lý của hai bên thừa nhận rằng sự thù địch giữa họ mang tính “cá nhân và gần như bản năng”.

Sự chỉ trích của cựu Tổng thống Poroshenko được thổi bùng lên sau vụ truy tố ông Volodymyr Kudrytskyi, cựu lãnh đạo công ty điện lực quốc gia và là người thường xuyên chỉ trích chính sách năng lượng của chính phủ Zelensky.

Vụ bắt giữ ông Kudrytskyi đã gây ra làn sóng phẫn nộ trong xã hội dân sự. Nhiều nghị sĩ đối lập và tổ chức chống tham nhũng cáo buộc chính quyền đang sử dụng “vũ khí pháp lý” để bịt miệng những tiếng nói độc lập và dọa nạt giới báo chí. Bản thân Kudrytskyi khẳng định các cáo buộc nhằm vào ông là “vô lý” và nói rằng mình bị Cục Điều tra Nhà nước dồn vào góc “với sự chấp thuận từ cấp cao nhất”.

Văn phòng Tổng thống Zelensky từ chối bình luận với Politico về vụ việc.

×