Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan xót cảnh máy nhập về "trùm mền, bác sĩ đi tù, người dân qua Singapore chữa bệnh"

Thảo luận ở tổ của Quốc hội chiều nay 6/11 về Luật Công nghệ cao và Luật Chuyển giao công nghệ, Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (Đoàn ĐBQH TP.HCM) nêu hàng loạt vấn đề còn tồn tại của dự thảo hai luật nói trên.

Đại biểu Lan cho biết: Để Luật Công nghệ cao và Luật Chuyển giao công nghệ đi vào cuộc sống cần làm sáng tỏ vấn đề trước đây như khó chuyển giao công nghệ và khó hiện thực hoá phát triển công nghệ cao ở Việt Nam? Nước ngoài đưa vào Việt Nam có phải công nghệ cao hay không? Chỉ khi phân tích rõ các ách tắc thì mới có thể giải quyết được.

Bà Lan cho rằng, cái khó nhất đối với cái công nghệ, đặc biệt là nghiên cứu khoa học trong nước là muốn thương mại hóa là phải có đầu ra và có tiêu chí ứng dụng đồng bộ khoa học, chuyển đổi số.

Lo trong nước khó có năng lực thẩm định, cấp giấy chứng nhận công nghệ cao

Lấy ví dụ về vấn đề truy xuất nguồn gốc, thịt heo, trứng, thịt gia cầm mà TP.HCM đang làm rầm rộ, bà Lan nêu thực trạng: Hiện TP.HCM ứng dụng công nghệ blockchain để kiểm soát heo thịt và sản phẩm thịt heo từ trang trại tới lò mổ, nơi phân phối và đến với cho người dân.

Lấy ví dụ về kiểm dịch ở thịt heo, bà Lan cho rằng: “Kiểm dịch heo chỉ đóng dấu vào heo khi đưa ra thị trường, nhưng khi thương lái pha thịt, chế biến thành miếng thì ai kiểm soát được?"

"TP.HCM không thể nuôi hết hoặc tự chủ thịt heo mà nhập từ các tỉnh thành khác, nhưng khi chúng tôi làm kiểm dịch, cũng chỉ “thuyết phục” các địa phương tham gia chứ không thể áp dụng mệnh lệnh hành chính được”, Đại biểu Lan nói.

Vì vậy, Đại biểu Đoàn TP.HCM cho rằng cần ứng dụng đồng bộ, áp lực thực thi một chính sách, biện pháp triệt để mới có thể sử dụng công nghệ cao và kiểm soát các lĩnh vực mong muốn.

Liên quan đến vấn đề nghiên cứu khoa học trong dự thảo Luật Công nghệ cao, Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan cho rằng: Nghiên cứu khoa học không phải sản xuất ra bằng cấp, học hàm, học vị rồi bỏ vào ngăn kéo. Nghiên cứu phải làm sao để đưa ra thị trường và Luật cần có cơ chế, chính sách hiện thực hoá tồn tại này.

“Tôi đọc dự thảo Luật thấy vẫn chưa giải quyết được. Tôi cũng đã từng tham gia khá nhiều ở hội đồng chấm các đề tài nghiên cứu khoa học. Nhận thấy có hiện tượng khi cần thì tự dưng là có những doanh nghiệp thân hữu nhảy ra sẵn sàng bao tiêu sản phẩm từ công trình nghiên cứu. Chúng ta chưa thống kê bao nhiêu đề tài ra xong, cuối cùng đưa vào cuộc sống mà chủ yếu thủ thuật có quan hệ thân hữu”, bà Lan.

Về Luật chuyển giao công nghệ, Đại biểu Lan cho rằng dự thảo Luật vẫn thiên về hành chính hóa, bắt buộc phải thẩm định rồi cấp giấy chứng nhận… khi chuyển giao công nghệ.

“Có một thực tế là có những máy mới, công nghệ mới đưa về Việt Nam tìm người để lập hội đồng thẩm định, để cấp giấy chứng nhận… đếm trên đầu ngón tay. Không nhiều người thực sự hiểu về cái đó để mà thẩm định, thậm chí không biết để thẩm định!”, bà Lan nhấn mạnh.

Đại biểu Lan cho rằng “như vậy đưa vấn đề thẩm định, cấp giấy chứng nhận chuyển giao công nghệ lại thêm một tầng nấc thủ tục hành chính, phát sinh tiêu cực” và nói tiếp: “Chúng ta nên phân tích thị trường cần cái gì và Luật của chúng ta phải xoáy vào cái chỗ đó, đừng hành chính hóa”.

Lo Luật sẽ trói tay, trói chân

Đại biểu Đoàn TP.HCM nói: Luật chuyển giao công nghệ chủ yếu là hành lang pháp lý để doanh nghiệp nhà nước, những viện nghiên cứu và những người dùng tiền Nhà nước mới cần nhiều giấy chứng nhận như thế. Còn tư nhân họ không cần các thủ tục đó, họ tự biết cách sử dụng hiệu quả đồng tiền để đầu tư.

Lấy ví dụ về ngành y dược, bà Lan lấy ví dụ một bệnh viện lớn nhập một máy hiện đại từ nước ngoài để cung cấp dịch vụ hiện đại trong nước chưa có. Trong khi, người bệnh muốn dùng thủ thuật tương tự, phải sang Singapore một lần chữa mất từ 200 - 300 triệu đồng.

Bà Lan kể: Bác sĩ đầu ngành của bệnh viện giỏi, họ tự cập nhật kiến thức và biết là cái máy đó và liên hệ công ty đặt máy. Công ty nhập khẩu máy ở bệnh viện và ấn định giá chữa mỗi lần từ 10 đến dưới 20 triệu đồng, bằng 1/10 đi sang Singapore. Nhưng mà sau đó là gì? Công an vào cuộc và bác sĩ bị khởi tố.

“Cuối cùng máy đó, trùm mền, bác sĩ đi tù và người dân thì tiếp tục qua Singapore chữa bệnh”, bà Lan nói

Bà Lan phân tích, cái gì cũng thẩm định, nhưng có những cái hiện đại mà trong nước chưa từng có, chưa ai biết được thì "ai thẩm định". Đại biểu nói "ngay trong một ngành y cũng rất nhiều chuyên ngành và chỉ rất ít người trong cuộc nắm được thôi”.

Bà Lan lo ngại Luật Chuyển giao công nghệ vẫn giữ tư duy "hành chính hóa" và lo ngại khi Luật ra đời lại "trói tay, trói chân" thêm đối với người thực thi.

×