Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc bất ngờ từ chức

Phổ biến giá trị Mỹ

Theo thông cáo báo chí mà ông Gary Locke gửi cho các phương tiện truyền thông hai nước, ông sẽ từ chức vào đầu năm 2014. Trong thông cáo, ông nhấn mạnh: "Được phục vụ với vai trò là Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Mỹ tại Trung Quốc là vinh dự của cả đời tôi, tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Tổng thống Barack Obama đã cho tôi cơ hội này trong 2 năm qua và nửa năm còn lại". Lý do ông đưa ra cho quyết định từ chức của mình là để đoàn tụ với gia đình ở quê nhà Seattle.


Ông Locke cũng nhìn nhận vai trò của mình trong 2 năm qua là “người Mỹ gốc Hoa đầu tiên giữ cương vị này để giúp Tổng thống quản lý một trong những mối quan hệ song phương cực kỳ quan trọng với Mỹ với rất nhiều lợi ích quan trọng của Mỹ bị đe dọa”.

Gary Locke cũng cho biết ông đã "phổ biến các giá trị Mỹ" trong các cuộc họp với những nhà lãnh đạo các tôn giáo, các luật sư nhân quyền cũng như đã đến thăm các khu tự trị Tây Tạng, Tân Cương. Những thành tựu có thể nhìn thấy trong nhiệm kỳ dang dở của ông Locke là việc Mỹ đã gia tăng xuất khẩu sang Trung Quốc, mở cửa thị trường cho các công ty Mỹ, thúc đẩy đầu tư Trung Quốc sang Mỹ, giảm đáng kể thời gian chờ visa sang Mỹ... Tuy nhiên, ông Locke đã không thể phủ nhận một điều rằng, mối quan hệ song phương Trung- Mỹ “cực kỳ phức tạp”.

Không được lòng ai?

Đại sứ Locke cho biết, ông đã thông báo riêng với Tổng thống Barack Obama về quyết định từ chức vào ngày 1.11 và nhận được sự ủng hộ của ông Obama. Mặc dù, ông Locke đã bác bỏ thông tin về những khác biệt quan điểm giữa ông và Nhà Trắng, nhưng giới phân tích từ Washington cho rằng, những gì mà Locke thể hiện dường như chưa đủ với sự kỳ vọng của chính quyền ông Obama.

Ông Locke bắt đầu nhiệm kỳ từ tháng 8.2011 và là người gốc Hoa đầu tiên giữ cương vị Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc. Thời gian một nhiệm kỳ Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc là 4 năm.

Tuy nhiên, điều này chưa hẳn đã là kết luận, bởi giới chuyên gia từ Bắc Kinh lại cho rằng, ông Locke chỉ “được lòng dân Trung Quốc, song làm mếch lòng giới quan chức Bắc Kinh”. Chính tờ Thời báo Hoàn Cầu (phụ trương của Nhân dân Nhật báo) từng cảnh cáo không chút khách sáo: “Sự quan tâm mà Gary Locke nhận được (từ dư luận Trung Quốc) đã vượt xa vai trò một Đại sứ nên có”.

Từ những phản ứng ban đầu ấy, nhiều người đã mường tượng ra một nhiệm kỳ đầy chồng gai của ông Locke. Giới phân tích nhận định vào thời điểm đó rằng, mặc dù tuyên bố “100% là người Mỹ”, nhưng ông Locke sẽ không thể gạt yếu tố “Hoa kiều” của mình sang một bên để toàn tâm toàn ý vì lợi ích nước Mỹ. Đây chính là vấn đề cực kỳ khó xử đối với Locke trong suốt nhiệm kỳ của mình. Có thể chính vì điều này mà Locke từng tuyên bố rằng, làm Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc là “nhiệm vụ khó khăn nhất” mà Tổng thống Obama từng giao phó cho ông.