Bệnh hiếm và đặc biệt nguy hiểm: Thủng động mạch chủ do lao

Bệnh nhân N.V.C (50 tuổi, Trà Vinh) được chuyển đến Bệnh viện Bình Dân trong tình trạng đau bụng dữ dội vùng quanh rốn và hông lưng. Qua khai thác bệnh sử, bệnh nhân cho biết từng điều trị lao phổi 3 năm trước.

Kết quả siêu âm và chụp CT đa lớp cắt vùng bụng ghi nhận có vết rách thành trái động mạch chủ bụng, khiến máu thoát ra, tạo túi phình lớn đang dọa vỡ. Ca phẫu thuật cấp cứu được tiến hành.

Trường hợp thứ 2 ghi nhận lao mạch máu với các biểu hiện khá tương đồng là người bệnh V.T.L (43 tuổi, Bến Tre) nhập viện vì đau nhiều vùng quanh rốn 10 ngày. Bệnh nhân cũng có tiền sử điều trị lao phổi và lao hạch 6 tháng trước. Người bệnh có thể trạng gầy yếu, suy kiệt.

Kết quả siêu âm và MSCT bụng ghi nhận động mạch chủ có túi phình kích thước hơn quả chanh lớn, có huyết khối xung quanh. Tương tự trường hợp đầu tiên, người bệnh này cũng bị thủng động mạch chủ khiến máu chảy rỉ rả vào khoang sau phúc mạc, tạo khối máu tụ khu trú lâu ngày xơ hóa. Đây là may mắn vì nếu tổn thương gây chảy máu lượng nhiều vào ổ bụng, người bệnh có thể tử vong vào bất cứ lúc nào.

BS.CKII. Hồ Khánh Đức - Trưởng khoa Phẫu thuật Tim - Mạch máu cho biết, sau 3 giờ phẫu thuật, các bác sĩ đã gỡ dính, bóc tách, lấy trọn khối hạch viêm cạnh động mạch chủ, cắt lọc đoạn vách túi phình bị tổn thương do lao.

Mới đây nhất, người bệnh Đ.M.T (64 tuổi, Cà Mau) nhập viện cấp cứu vì ói ra máu và đi cầu phân đen từng đợt, lượng nhiều, không rõ nguyên do. Bệnh nhân có dấu hiệu mất máu nặng, phải truyền 5 đơn vị máu. Ông T cho biết mình chưa từng được chẩn đoán lao trước đó.

Kết quả MSCT bụng cho thấy hình ảnh ổ viêm quanh động mạch chủ bụng đoạn dưới thận, phát hiện lỗ thông thương động mạch chủ vào tá tràng. Bệnh nhân được phẫu thuật kịp thời.

Theo BS Hồ Khánh Đức, lao mạch máu không có biểu hiện lâm sàng đặc hiệu, diễn tiến âm thầm nên rất nguy hiểm. Y văn ghi nhận tất cả các bệnh nhân sống sau điều trị đều phải phối hợp phẫu thuật và thuốc chống lao. Không có bệnh nhân nào sống nếu chỉ điều trị thuốc lao đơn thuần. Ngược lại, khả năng tái phát cao nếu chỉ phẫu thuật mà không dùng thuốc lao kèm theo. 

Người bệnh có tiền sử đã và đang điều trị lao, nếu đau bụng kéo dài với khối u vùng bụng hoặc đột ngột mất tri giác do sốc mất máu, cần đến cơ sở chuyên khoa về mạch máu để được thăm khám và cấp cứu kịp thời.