Đi tìm bài thuốc xáo tam phân - Bài 1: Cả làng nhập cuộc

Làng Ninh Vân trở thành kho “thần dược” và người người thành “thần y”...

“Mua rễ hả chị?” - nữ phụ bếp kiêm chạy bàn ở quán nhậu duy nhất tại xã Ninh Vân hỏi ngay khi tôi xuất hiện. “Làm sao mang đi mà không bị tịch thu?”. Bà Tuyết - nữ phụ bàn vẫy vẫy tôi lại gần, thì thào: “Cứ đặt cọc đi, 7 giờ sáng mai đến ngã ba Hyundai (cách Ninh Vân khoảng 30km, thuộc thị xã Ninh Hòa) nhận hàng”.

Anh Cường quật đá vệ đường đào rễ xáo tam phân.

Giao hàng bằng mọi giá

Chị Tuyết dẫn tôi đến nhà, cho xem những bao to đựng đầy lát gỗ to cỡ 2- 3 ngón tay, bảo đây là thân cây “thần dược” đã được “dạt”(chặt thành lát mỏng, phơi khô). Chị Tuyết còn vào nhà lôi ra một bao khác, bảo là rễ cây xáo tam phân... Sau khi bảo tôi ngửi ngửi, nếm nếm nhận diện hàng thật, chị ta “chốt”: Số hàng này hoàn toàn là chính hiệu Ninh Vân, do chính người nhà chị đào được nên giá hơi cao, 800.000 đồng/kg rễ khô và 600.000 đồng/kg loại có trộn thân cây. Chỉ cần uống trong 1 tháng là bệnh gì cũng khỏi... Tôi “hoãn binh

bằng việc viện lý do cần mua nhiều nhưng sợ các chốt chặn tịch thu thuốc. Chị Tuyết dúi vào tay tôi số điện thoại rồi dặn, chỉ cần gọi điện báo số lượng, ngày hôm sau sẽ giao hàng tại ngã ba Hyundai: “Bắt dữ lắm! Nhiều người mua thuốc mang ra đến đèo là bị các chốt chặn lục soát, tịch thu. Nhưng tụi tui vẫn giao hàng bằng mọi giá, cứ 1-2 giờ sáng là vượt trạm!”.

Tôi dạo quanh làng, thấy nhà nào cũng đang tích trữ xáo tam phân, gặp ai cũng được chào “mua rễ không?”. Vào nhà một người phụ nữ tên Nhi, chị nói: “Rễ này do chồng con tôi đi đào, để dành lâu nay, giờ họ cấm đào tìm nên hàng khan hiếm lắm, giá cũng vì vậy mà tăng vọt. Ở đây giá 700.000 đồng/kg, chứ những nhà khác phải 1 triệu đồng/kg”. Chị Nhi cũng đưa cho tôi số điện thoại bảo, chỉ cần gọi là sẽ giao “thần dược” tận nhà”.

Gặp “hàng” ven đường

Vừa nghe tôi hỏi mua "thần dược" về trồng, một người phụ nữ đang nghe ngóng ngoài cổng nhà chị Nhi liền đi vào: “Nhà tôi có nhiều cây con lắm. Mới bán cho họ giá 300.000 đồng/cây, cô mua nhiều tôi lấy 250.000 đồng/cây”. Trong khi trước đó, con trai chị Nhi kể, mấy bữa nay lên rừng không đào được mẩu rễ nào, chỉ nhổ cây con về bán 3.000 - 5.000 đồng/cây.

... Mất một hồi lâu năn nỉ, cuối cùng tôi cũng được theo chân 2 con chị Nhi trèo lên núi để tìm cây con. “Cây con chỉ có thể mọc xung quanh những hố đào cũ vì những mẩu rễ nhỏ còn sót lại gặp mưa sẽ nứt mầm” - mấy cậu bé rành rọt. Nhưng loay hoay hàng giờ, tìm khắp các hố to dưới những tán cây rừng mà chúng tôi chẳng tìm được cây nào.

Đang thất vọng sau khi 2 cậu thiếu niên đã bỏ về, tôi mừng húm khi phát hiện 4 người đang hì hục đào dưới một hõm sâu lút đầu ở bên vệ đường. Người đàn ông đang dùng xà beng hì hục cạy cục đá lớn, xưng tên Cường cho biết, 4 cha con anh vào rừng từ mờ sáng. Lục tìm khắp nơi, đến gần trưa, may mắn phát hiện một ngọn “thần dược” vươn lên từ đống đất đá bên vệ đường.

Theo anh Cường, cái rễ này phải dài khoảng 4m, len giữa đá, nếu lấy hết sẽ thu được vài ký và đây là chuyến đi may mắn vì từ vài tuần nay họ chỉ mót được ít rễ từ việc nhổ cây con...

Trước khi rời làng Ninh Vân, tôi tìm gặp ông Lê Hăng - nhân vật được cho là thoát chết nhờ bài thuốc xáo tam phân. Ông Hăng to béo với vòng bụng vĩ đại, da mặt đỏ au vì bia, cười khà khà kể: Năm 2009, khi ông ngã bệnh, một người công nhân làm đường tên Lương Sinh đã chỉ cho cây thuốc xáo tam phân, dặn uống trong 3 tháng...

Lúc đó, ông chỉ nằm một chỗ, bụng trướng to, chân sưng phù, da và mắt vàng khè. Gia đình đã kiệt quệ vì chạy chữa khắp nơi và đã chuẩn bị quan tài... Ông uống xáo tam phân cầu may, vậy mà chỉ sau 1 tuần, ông đi tiểu rất nhiều, bụng bớt căng, ăn ngon miệng. Chỉ 3 tháng sau, ông khỏe mạnh, làm cả làng bất ngờ.

Chuyện ông Hăng thoát chết nhờ xáo tam phân được bà Trà Thị Bông Sen - Chủ tịch xã Ninh Vân, em vợ ông Hăng xác nhận. Cũng theo bà Sen, nhiều người trong làng cũng khỏi bệnh gan nhờ uống xáo tam phân.

Từ đó, người người lên núi đào rễ bán. Sau khi báo đăng tin kết luận thử nghiệm trên chuột của Viện Dược liệu T.Ư là cây xáo tam phân có thể tiêu diệt tế bào của 5 loại ung thư thì giá rễ cây này tại Ninh Vân đã vọt lên 800.000 - 1 triệu đồng/kg. Người người trong xã giàu lên nhờ đào, buôn bán xáo tam phân, đáng nể nhất chính là ông Lê Hăng với việc bán cây đi khắp Nam - Bắc...

Bài 2: Gia đình “thần y” ẩn tích.

Mai Khuê