Điều an ủi sau trận bão lịch sử

Điều an ủi sau trận bão lịch sử

Rừng ngập mặn bị quật ngã, tổ chim bị gió cuốn trôi, những con chim mẹ ôm đàn con mới nở rồi rơi xuống nước, chết trong đêm gió giật. Cồn Chim giờ lạnh lẽo và trống trải. Nhà cửa tan hoang, mái tôn vắt vẻo trên ngọn cây, xuồng ghe nằm chỏng chơ.

Rừng mất cây. Chim mất tổ. Người mất nhà. Nhưng điều đau nhất không phải là cảnh hoang tàn, mà là nỗi bất lực khi đứng trước những phận người, gần như mất tất cả chỉ sau một đêm.

Trong đống gạch ngói còn bốc mùi bùn đất, cụ Nguyễn Thị Chưa, 74 tuổi, đứng run run: “Nếu tối đó không nghe lời cán bộ, chắc tôi cũng chết theo nhà”. Bà là một trong hơn 342.000 người được đưa đi sơ tán trước bão số 13 (Kalmaegi), một quyết định đã cứu sống họ.

Giữa những con số khủng khiếp mà bão số 13 để lại ở Gia Lai, hơn 71.000 căn nhà hư hại, ảnh hưởng, gần 15.000 ha hoa màu mất trắng, 19.236 cây xanh gãy đổ, 386 tàu thuyền hư hỏng và thiệt hại hơn 5.900 tỷ đồng, thì con số 2 người chết khiến cả nước phải sững lại. Không phải vì ít, mà vì đáng kinh ngạc khi đặt bên cạnh sự tàn phá của cơn bão giật tới cấp 15.

Dân gặp nguy, Gia Lai đưa ra quyết định không dễ dàng: Cưỡng chế sơ tán. Hai chữ thường gợi cảm giác nặng nề. Nhưng lần này, người dân lại cảm ơn.

Không phải kiểu cưỡng chế để lấy đất, giải tỏa hay xử lý vi phạm, mà là cưỡng chế để cứu mạng.

Khi bão còn ngoài biển, 13 tổ công tác đã bám địa bàn, cán bộ chạy từng nhà, thậm chí phá khóa đưa người dân ra khỏi vùng nguy hiểm. Chủ tịch UBND phường Quy Nhơn Nam - Nguyễn Thị Bích Hoa nói: “Không cưỡng chế là chết”.

Quyết liệt đến mức lãnh đạo tỉnh tuyên bố: Nếu hạ du ngập lụt mà thủy điện xả lũ dồn dập, sẽ xem xét như “hành vi giết người”. Một cách nói thẳng thắn, nhưng cần thiết, trong bối cảnh thiên tai quá lớn và sai lầm của con người có thể gây thảm họa còn lớn hơn bão.

"Giữ được sinh mạng của dân là quý nhất"

Gia Lai chuẩn bị sớm. Kịch bản cấp 5 được kích hoạt từ đầu. Tỉnh giả định tình huống lũ vượt đỉnh lịch sử để sơ tán triệt để. Các hồ đập được giám sát liên tục, không cho phép xả bất thường. Mục tiêu: Không để người dân nào phải leo lên mái nhà kêu cứu trong đêm tối.

Tiền của dân, cứu dân trước hết. Chính quyền hỗ trợ người đi sơ tán 50.000 đồng/người/ngày; mỗi điểm tạm trú 20.000 đồng/người/ngày. Hơn 30.000 người thuộc quân đội, công an, cán bộ, dân quân, y tế túc trực 24/24. Lãnh đạo tỉnh hết họp lại về với dân, bất kể giờ giấc. Nhiều người lính cõng cụ già, bế trẻ em, đưa người khuyết tật, người lang thang đến nơi tránh trú.

Niềm tin của dân thể hiện qua lời cụ Võ Thị Sinh, 85 tuổi, sống ven đầm Thị Nại: “Lúc nguy nan mà có người đứng cạnh, quý hơn cả bạc vàng”.

Ông Phạm Anh Tuấn - Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai nói, ngay khi nhận thông tin về cấp độ bão, Bí thư Tỉnh ủy Thái Đại Ngọc yêu cầu phương châm “phòng là chính”. “Chờ bão đến mới chống là chết dân”, ông quả quyết.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá: “Nếu không cương quyết sơ tán dân, với số nhà đổ sập lớn như vậy, chắc chắn thiệt hại về người sẽ rất nặng”. Ông coi đây là bài học quan trọng trong chỉ đạo ứng phó thiên tai.

Bão đi, tỉnh công bố mức hỗ trợ: nhà sập được hỗ trợ 60 triệu đồng; nhà tốc mái 2 - 5 triệu; hộ ở khu vực nguy hiểm được bố trí tái định cư.

“Bà con nghèo, đối tượng yếu thế phải có chỗ trú tạm đàng hoàng, trong lúc chờ dựng lại nhà”, Bí thư Tỉnh ủy lưu ý.

Hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ vẫn ở lại giúp dân dựng nhà, thu dọn, ổn định cuộc sống. Nhiều nơi còn ngổn ngang, nhưng sự hiện diện của họ đã giúp bà con bình tâm sau biến cố.

Và hình ảnh để lại nhiều xúc động là khi Thủ tướng ngồi bệt trên nền cát biển Đề Gi, chụp ảnh, trò chuyện cùng bà con vừa mất nhà, tàu thuyền hư hỏng. Ông động viên mọi người lạc quan: “Nhà hỏng sẽ được hỗ trợ khắc phục. Nhà mất sẽ được xây lại. Vùng nguy hiểm sẽ có phương án di dời”. Những lời giản dị nhưng là điểm tựa cho những người vừa đi qua giông bão.

“Giữ được mạng sống là mừng rồi”, bà Nguyễn Thị Lan (xã Tuy Phước) - một phụ nữ đơn thân nói, khi nhìn căn nhà chỉ còn trơ lại mảnh mái méo mó.

Có lẽ giữa hoang tàn, đó là điều an ủi nhất.

Và cũng là thành quả lớn nhất của Gia Lai trong trận bão lịch sử này: Giữ được sinh mạng của dân.

Rừng rồi sẽ xanh lại, chim sẽ về tổ và những xóm nhỏ ven đầm sẽ hồi sinh. Nhưng quyết định kịp thời, sự có mặt của lực lượng tại hiện trường và niềm tin giữa chính quyền - người dân, có lẽ sẽ còn ở lại lâu hơn mọi vết tích của cơn bão.

×