Dự thảo hạn mức tiêu thụ nhiên liệu 4,83 lít/100km với ô tô con: Nhà sản xuất xe chạy xăng, dầu "đau đầu"?

Bộ Xây dựng đang soạn thảo Tiêu chuẩn kỹ thuật Quốc gia mới về mức tiêu hao nhiên liệu (CAFC) cho xe con, với mục tiêu đến năm 2030, mức trung bình toàn thị trường không vượt quá 4,83 lít/100 km.

Theo phương án, CAFC được tính trên trung bình của tất cả các dòng xe mà hãng bán ra. Nghĩa là có mẫu xe tiêu hao cao hơn, mẫu thấp hơn, nhưng khi cộng lại phải đạt chuẩn 4,83 lít/100 km. Lý tưởng nhất là mọi mẫu xe đều tiết kiệm ngang hoặc tốt hơn ngưỡng quy định.

Theo VAMA, để đáp ứng mục tiêu về hạn mức nhiên liệu 4,83 lít/100km, các hãng xe sẽ phải ngừng bán tới 97% các mẫu xe chạy xăng truyền thống hiện hành.

Trường hợp vượt ngưỡng, hãng xe được phép mua tín chỉ bù trừ từ những hãng đạt mức tiêu thụ thấp hơn, tương tự cơ chế mua bán tín chỉ carbon quốc tế. Đồng thời, doanh nghiệp phải có kế hoạch điều chỉnh trong các năm tiếp theo, như đổi mới công nghệ, loại bỏ mẫu xe ngốn nhiên liệu hay tăng sản lượng xe tiết kiệm.

Nếu sau 3 năm vẫn không đáp ứng, hãng sẽ bị buộc dừng sản xuất, lắp ráp hoặc nhập khẩu cho đến khi có giải pháp phù hợp.

Trả lời PV Dân Việt, đại diện Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho rằng quy định này được đánh giá là “quá khắt khe”, "quá nghiêm ngặt", có nguy cơ tạo ra những tác động sâu rộng và buộc ngành công nghiệp ô tô trong nước phải thay đổi gần như toàn diện.

Theo VAMA, với mục tiêu 4,83 lít/100 km vào năm 2030, phần lớn xe xăng truyền thống và một số mẫu hybrid hiện nay tại Việt Nam sẽ không đạt chuẩn – cụ thể 96% xe xăng và 14% xe hybrid.

Trong giai đoạn 2026–2030, hầu hết các thành viên VAMA khó đáp ứng ngay cả khi đã chủ động chuyển đổi công nghệ. Để đạt mục tiêu, các hãng buộc phải dừng bán tới 97% xe xăng truyền thống hoặc tăng sản lượng xe điện hóa (hybrid, PHEV, EV) lên tới 868% chỉ trong vòng 5 năm.

Trước áp lực từ mục tiêu 4,83 lít/100 km, VAMA đề xuất một lộ trình linh hoạt hơn, đặt mục tiêu mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình 6 lít/100 km vào năm 2030.

Đại diện VAMA cho biết: "Kịch bản này vẫn giúp Việt Nam đạt cam kết giảm 15,66 triệu tấn CO₂ theo NDC 2022, đồng thời giảm bớt cú sốc cho thị trường. Tuy vậy, các hãng xe vẫn phải cắt giảm khoảng 34% sản lượng xe xăng và tăng tối thiểu 366% xe điện hóa, nhưng mức này được cho là khả thi hơn".

Không chỉ VAMA, các hiệp hội từ Mỹ và Nhật cũng đồng tình. AAPC kiến nghị Việt Nam nên giữ mức 6 lít/100 km vào 2030, và lùi mốc 4,83 lít/100 km sang năm 2035 để các hãng có thêm thời gian thích ứng.

Trong khi đó, với góc nhìn khác, ông Nguyễn Mạnh Thắng - Giám đốc WhatCar trao đổi với PV Dân Việt rằng để bảo vệ môi trường thì buộc phải nâng cao tiêu chuẩn khí thải, việc quản lý qua tiêu chuẩn tiêu thụ nhiên liệu bình quân cũng dễ áp dụng.

"Lâu nay các thương hiệu đang bán tại Việt Nam thường mang các dòng xe hàm chứa công nghệ chưa được cao. Tiêu chuẩn kỹ thuật Quốc gia mới về mức tiêu hao nhiên liệu cho xe con nếu được đưa ra sẽ khiến các hàng có các nhìn khác về thị trường Việt và mang về các dòng xe đạt các tiêu chuẩn tiệm cận với các thị trường phát triển", chuyên gia xe Mạnh Thắng nói.

Chuyên gia xe Nguyễn Mạnh Thắng - Giám đốc WhatCar.

Khi được hỏi liệu Dự thảo tiêu chuẩn mới về tiêu thụ nhiên liệu này có tác động gì tới doanh nghiệp và người dân, ông Thắng nhấn mạnh: Với doanh nghiệp, họ cần phải nghiêm túc mang vào thị trường các dòng xe có lượng công nghệ cao hơn so với trước kia. Với người dân, họ sẽ được sử dụng các loại xe thân thiện với môi trường hơn, có thể khi áp dụng tiêu chuẩn này, người dân sẽ phải bỏ nhiều tiền hơn để mua xe.

Theo ông Thắng, đây có thể coi là bước đi quan trọng nhằm thúc đẩy tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính, đồng thời tạo áp lực đổi mới công nghệ trong ngành công nghiệp ô tô.

"Điều này là đúng và phù hợp với xu hướng. Khi đó sẽ thúc đẩy các dòng xe điện hoá, xanh hoá như xe thuần điện, xe hybrid thậm chí cả xe sử dụng nhiên liệu hydrogen trong thời gian tới", Giám đốc WhatCar chia sẻ.

Trước thông tin này, nhiều người tiêu dùng quan tâm liệu quy định này nếu được áp dụng có ảnh hưởng đến những chiếc xe họ đang sử dụng hay không. Thực tế, quy định chỉ áp dụng với xe mới được sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu từ năm 2030, nếu dự thảo trở thành quy định chính thức.

Trong lịch sử áp dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật tại Việt Nam, cơ quan quản lý luôn phân biệt rõ ràng giữa quy chuẩn dành cho xe mới sản xuất và quy định đối với xe đang lưu hành.

Theo một số chuyên gia trong ngành, mục tiêu chính của quy định CAFC là hướng tới tương lai bền vững của ngành công nghiệp chứ không phải tạo ra khó khăn cho người tiêu dùng hiện tại. Việc tiêu chuẩn mới chỉ áp dụng với xe sản xuất từ năm 2030 trở đi cho phép cả ngành công nghiệp và người tiêu dùng có thời gian chuẩn bị và thích ứng.

×