Dung dị mảnh vườn quê của Đại tướng

Quê nhà êm đềm

Đã từ lâu ngôi nhà lưu niệm của Đại tướng Võ Nguyên Giáp ở quê nhà đã trở thành một địa chỉ vô cùng gần gũi, thân thiết với người dân cả nước, và nhiều du khách nước ngoài cũng đã ghé thăm. Khi đến nơi này, khách đều không khỏi xúc động trước khung cảnh giản dị, thanh bình của ngôi nhà và mảnh vườn xanh mướt, nơi 1 trong 50 vị tướng giỏi nhất thế giới từng sống.

Khu vườn nhà của Đại tướng mang đậm nét đặc trưng của một khu vườn truyền thống của miền quê chiêm trũng huyện lúa Lệ Thủy. Bên ngoài là chiếc cổng bằng gỗ; bao quanh khu vườn là những dãy hàng rào xanh mướt, được tạo bởi những hàng cây dâm bụt, cây chè tàu, tạo nên nét cổ kính của làng quê thuần Việt. Trong vườn nhà được trồng nhiều loại cây ăn quả, cây bóng mát truyền thống của quê hương như mít, khế, vú sữa, cam, bưởi… Ngoài ra, vườn nhà còn có một khoảng đất rộng để trồng rau...

 Cổng nhà và hàng rào bằng cây xanh quanh vườn nhà của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. ảnh P.P

Cũng như những vườn nhà truyền thống khác ở quê lúa Lệ Thủy, trước ngôi nhà của Đại tướng cũng có một cái sân gạch, là nơi để phơi lúa trong những ngày mùa và là nơi để sinh hoạt văn hóa văn nghệ vào những đêm trăng rằm, đặc biệt là hát hò khoan (sinh thời Đại tướng rất thích). Bên hồi nhà là nơi cất giữ các loại nông cụ như cày bừa, cuốc xẻng, thúng mủng và những lu đựng nước...

Trong vườn nhà Đại tướng Võ Nguyên Giáp có rất nhiều cây xanh. Có nhiều cây do chính tay Đại tướng trồng mỗi lần về thăm quê như cây mít, cây dừa. Có những cây quý mà các đoàn khách đến thăm nhà đã trồng tặng. Nhưng đặc biệt nhất vẫn là cây khế ngọt vẫn tỏa bóng sum suê bên hồi nhà của Đại tướng.

Ông Võ Đại Hàm - cháu gọi Đại tướng bằng ông thúc bá và được Đại tướng giao trông coi ngôi nhà hàng chục năm qua - cho biết, cây khế này do thân sinh của Đại tướng trồng, đã hơn 100 tuổi. Dưới gốc cây khế cổ thụ này, Đại tướng thường ngồi học bài và cùng bạn bè vui chơi trong những ngày thơ ấu. Sau chiến tranh, bom đạn bắn phá, gần như dấu tích của ngôi nhà cũ của Đại tướng bị xóa sổ, chỉ duy nhất còn cây khế. Nhờ cây khế hơn 100 năm tuổi ấy, người ta xác định được vị trí chính xác để phục dựng ngôi nhà trên nền đất cũ.

Cây như người trong nhà

Theo ông Hàm, sinh thời Đại tướng Võ Nguyên Giáp rất yêu quý cây khế. “Khi sức khỏe không cho phép Đại 

tướng về thăm quê, nhưng nhiều dịp, nhất là sau những lần bão lũ, Đại tướng bao giờ cũng gọi điện về nhà hỏi: “Bà con làng xóm thế nào, có bị thiệt hại chi không? Nhà mình có sao không, cây cối trong vườn, đặc biệt là cây khế có bị đổ không?”. Năm 2013, khi Đại tướng mất, xem cây khế như một thành viên trong gia đình, chúng tôi quyết định quấn khăn tang cho cây” - ông Võ Đại Hàm chia sẻ.

Cũng theo ông Hàm, trong vườn nhà Đại tướng còn có một cây rất đặc biệt nữa, đó là cây mít do chính tay Đại tướng trồng để đánh dấu địa điểm nơi mình đã cất tiếng khóc chào đời. “Theo phong tục xưa của người dân nơi đây, người phụ nữ lúc ở cữ phải dựng một cái chòi ở ngoài nhà chính để sinh con. Theo lời của ông bà cố tôi kể lại thì nơi mà Đại tướng trồng cây mít là vị trí cái chòi lá mà xưa kia ông bà cố đã dựng để sinh ông. Ngày đó, 25.8.1911, trúng vào những ngày mưa lũ, nước từ phá Hạc Hải đã tràn vào ngập trắng khu vườn, may mà cái chòi được làm cao nên mẹ con không bị ướt…” - ông Hàm bồi hồi kể lại.