Gã khổng lồ BĐS China Evergrande trước bờ vực vỡ nợ: Tác động khủng khiếp ra sao? Liệu Bắc Kinh có 'ra tay'?

Mark Williams, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á tại Capital Economics nhận định: “Sự sụp đổ của Evergrande sẽ là thử thách lớn nhất mà hệ thống tài chính Trung Quốc phải đối mặt trong nhiều năm trở lại đây”.

Nhà phát triển bất động sản lớn thứ hai Trung Quốc đã 2 lần liên tiếp đưa ra cảnh báo nguy cơ vỡ nợ trong những tuần qua. Đầu tuần này, China Evergrande cảnh báo doanh số bán bất động sản có thể tiếp tục giảm đáng kể trong tháng 9, kéo dài chuỗi giảm nhiều tháng liên tiếp, làm tồi tệ hơn tình hình dòng tiền của doanh nghiệp. Trong khi đó, tập đoàn này vẫn đang cố gắng trả tiền cho các nhà cung cấp và đối tác khi các khoản nợ hàng tỷ USD đến kỳ đáo hạn. Tính đến cuối năm 2020, China Evergrande hiện đang cõng trên lưng tổng nợ phải trả lên tới 301 tỷ USD.

Các ngân hàng đã bắt đầu phản ứng khi tình hình dòng tiền của China Evergrande ngày một tệ đi. Chẳng hạn, tại Hong Kong, HSBC và Standard Chartered đã từ chối gia hạn các khoản vay mới cho những người mua hai dự án bất động sản chưa hoàn tất của China Evergrande. Trên thị trường chứng khoán, giá cổ phiếu Evergrande đã giảm gần 80% từ đầu năm đến nay trong khi các giao dịch trái phiếu của tập đoàn đã bị các sàn giao dịch tạm dừng liên tục trong những tuần qua.

China Evergrande lớn đến mức nào?

Sự hiện diện của China Evergrande có thể tìm thấy ở mọi nơi trên khắp Trung Quốc. Tập đoàn này sở hữu hơn 1.300 dự án bất động sản tại hơn 280 thành phố trên toàn đất nước. Chi nhánh quản lý dịch vụ bất động sản của Evergrande tham gia vào gần 2.800 dự án trên hơn 310 thành phố. Ngoài ra, 7 công ty con khác của Evergrande tham gia hoạt động trong nhiều ngành công nghiệp quan trọng, từ xe điện, dịch vụ chăm sóc sức khỏe, sản phẩm tiêu dùng, đơn vị sản xuất video và truyền hình, thậm chí cả điều hành một công viên giải trí. Số lao động chính thức của China Evergrande là khoảng 200.000 nhân viên, nhưng tập đoàn này gián tiếp tạo ra hơn 3,8 triệu việc làm mỗi năm, theo số liệu trên trang web chính thức. Hiện cổ phiếu và trái phiếu của China Evergrande được đưa vào nhiều chỉ số chính trên khắp châu Á.

Ai sẽ bị ảnh hưởng khi China Evergrande sụp đổ?

China Evergrande tuần này cảnh báo trong trường hợp không trả được nợ, tình trạng vỡ nợ chéo có thể xảy ra dẫn đến hiệu ứng lan tỏa trên diện rộng. Trong đó, nhóm các bên bị ảnh hưởng trực tiếp bao gồm ngân hàng, nhà cung cấp, người mua nhà và nhà đầu tư vào Evergrande.

1. Các ngân hàng

Nhà phân tích Williams của Capital Economics cho biết ngành ngân hàng sẽ là một trong những ngành đầu tiên bị ảnh hưởng nếu có bất kỳ tác động lây lan nào mà vụ vỡ nợ của China Evergrande có thể gây ra cho lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc. 

2. Người mua nhà và nhà đầu tư

Làn sóng giận dữ của người mua nhà và nhà đầu tư đổ tiền vào China Evergrande đã tăng lên trong những ngày gần đây. Đầu tuần này, tờ Reuters cho hay khoảng 100 nhà đầu tư đã tụ tập tại trụ sở chính của Evergrande ở Thâm Quyến, yêu cầu hoàn trả các khoản vay đối với các sản phẩm tài chính quá hạn thanh toán. Trên thực tế, tâm lý lo ngại đã lan sang nhiều thị trường châu Á khác, dẫn đến lợi suất trái phiếu tăng đáng kể. 

3. Các nhà cung cấp

Hệ quả từ sự sụp đổ của Evergrande cũng có thể ảnh hưởng đến các ngành công nghiệp khác nếu các nhà cung cấp không được trả tiền. Theo đánh giá của S&P Global Ratings, Evergrande có thể đang “cố gắng thuyết phục” các nhà cung cấp và nhà thầu chấp nhận thanh toán bằng tài sản hiện vật trong nỗ lực duy trì dòng tiền mặt để hoàn trả các khoản vay khác.

Một báo cáo hồi tháng 8 của S&P Global chỉ ra rằng trong 12 tháng tới, Evergrande có nghĩa vụ thanh toán hơn 240 tỷ nhân dân tệ (37,16 tỷ USD) hóa đơn và các khoản phải trả thương mại từ các nhà thầu. Khoảng 100 tỷ nhân dân tệ trong đó sẽ đáo hạn ngay trong năm nay.

China Evergrande có quá lớn để sụp đổ?

Theo các nhà phân tích, chính phủ có thể sẽ can thiệp để tránh nguy cơ China Evergrande sụp đổ, do tác động quá lớn mà vụ vỡ nợ này có thể gây ra cho toàn hệ thống tài chính và lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc. 

Dan Wang, chuyên gia kinh tế tại Ngân hàng Hang Seng cho biết: “China Evergrande là một nhà phát triển bất động sản quan trọng và việc tập đoàn này sụp đổ sẽ là một cú nổ lớn. Do đó, tôi tin rằng chính phủ trung ương, thậm chí là ngân hàng trung ương có thể sẽ đưa ra một số biện pháp hỗ trợ để cứu China Evergrande”

“Khả năng lớn nhất có thể xảy ra là tái cấu trúc, trong đó các nhà phát triển bất động sản khác có thể tiếp quản các dự án chưa hoàn thành của Evergrande để đổi lấy một phần quỹ đất của nó” - nhà phân tích Williams của Capital Economics cho biết trong một lưu ý vào tuần trước. Nhiều khả năng chính phủ cũng sẽ ưu tiên hỗ trợ người mua nhà và ngân hàng hơn là các bên khác.

Các chuyên gia từ ngân hàng đầu tư Natixis cũng nhận định chính phủ Trung Quốc có thể sẽ hành động để tránh “rủi ro hệ thống” trước thềm Đại hội toàn quốc năm 2022.