Gia tăng nhiễm HIV ở nhóm nam đồng giới

Gia tăng lây nhiễm HIV trong thanh thiếu niên

Tại hội nghị triển khai Luật Phòng, chống HIV/AIDS sửa đổi, điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV giai đoạn 2021-2025 vừa qua, PGS-TS Nguyễn Hoàng Long - Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) nhận định, tình hình dịch HIV vẫn diễn biến hết sức phức tạp. Năm 2020, Việt Nam đã phát hiện 13.000 trường hợp nhiễm mới, số người nhiễm HIV phát hiện hàng năm có xu hướng gia tăng ở một số địa phương.

Đáng nói, đường lây nhiễm HIV đã chuyển dịch từ lây nhiễm qua đường máu (chủ yếu là dùng chung bơm kim tiêm) sang lây nhiễm qua đường tình dục, trong đó tỷ lệ thanh thiếu niên mắc HIV gia tăng. Theo báo cáo của Cục Phòng, chống HIV/AIDS, số người nhiễm mới HIV tập trung chủ yếu ở độ tuổi 16-29 (38%) và 30-39 (36%)...

Đáng nói, tỷ lệ nhiễm HIV tăng nhanh trong nhóm MSM. Kết quả giám sát trọng điểm cho thấy tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nghiện chích ma túy là 14%, nhóm tình dục đồng giới nam (MSM) là 13,3% và phụ nữ bán dâm là 3,7%. Tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nghiện chích ma túy thay đổi không đáng kể, tuy nhiên tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm MSM có xu hướng tăng nhanh từ 2,9% năm 2011 lên 5,1% năm 2015, lên 7,4% năm 2016 và 12,2% năm 2017 và năm 2020 là 13,3%.

Tăng cường giải pháp cho nhóm MSM

Một đồng đẳng viên ở TP.Nha Trang (Khánh Hòa) cho biết, những người MSM mắc HIV có nguy cơ lây nhiễm cho bạn tình cao là vì họ sợ kỳ thị nên giấu bệnh. Khi quan hệ tình dục với bạn tình cũng không dùng "áo mưa" vì sợ bạn nghi ngờ mình có bệnh... Họ càng ngại tiếp cận các dịch vụ để được giúp đỡ... Ngoài ra, nhiều người đồng tính nhiễm HIV có cả vợ và bạn tình nam, do đó họ lây bệnh cho cả vợ lẫn bạn tình. Một khảo sát của Cục Phòng, chống HIV/AIDS trong giới MSM cho thấy, 8 - 11% người được khảo sát từng có quan hệ tình dục tập thể; tỷ lệ dùng bao cao su chỉ chiếm từ 52 đến 76%, tỷ lệ từng dùng ma túy từ 9 đến 22%.

"Sự gia tăng tỉ lệ lây nhiễm HIV trong nhóm MSM, đặc biệt trong nhóm trẻ tuổi sẽ là nhóm chính nhiễm mới HIV ở Việt Nam" - ông Long nhận định.

Trước hình thái lây nhiễm HIV qua con đường tình dục tăng và tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm MSM tăng rất nhanh trong thời gian gần đây, nhiều biện pháp can thiệp đã được triển khai: Truyền thông tạo cầu sử dụng các dịch vụ HIV (xét nghiệm HIV, PrEP (sử dụng thuốc kháng virus (ARV) đối với người chưa nhiễm HIV để ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm), điều trị ARV...), cung ứng bao cao su, khám và điều trị bệnh lây truyền qua đường tình dục, điều trị HIV...

TS.Nguyễn Thị Minh Tâm - Trưởng phòng Dự phòng lây nhiễm HIV (Cục Phòng, chống HIV/AIDS) cho biết: Để góp phần ngăn chặn dịch HIV có xu hướng tăng nhanh ở nhóm MSM và ở những người có hành vi nguy cơ cao, việc triển khai điều trị PrEP là hiệu quả, kịp thời và phù hợp trong bối cảnh hình thái dịch đang dần chuyển sang lây truyền qua đường tình dục, trên nhóm tỷ lệ nhiễm HIV mới cao trong nhóm nam (tập trung nhóm MSM).