Giải mã động thái “gom” cổ phiếu quỹ của ông lớn Vinaconex

Ngày 26.2.2019, Hội đồng quản trị Tổng công ty cổ phần Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam – Vinaconex (mã VCG) đã ban hành Quyết định số 0139 về việc phê duyệt phương án mua cổ phiếu quỹ của Tổng công ty.

Cụ thể, Vinaconex dự kiến mua tối đa 23,6 triệu cp quỹ, tương đương với tỷ lệ 5,34% tổng số cổ phần phổ thông của Tổng công ty tại thời điểm hiện tại. Hiện VCG có 441,7 triệu cổ phiếu đang lưu hành.

Văn bản công bố thông tin bất thường Vinaconex gửi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước

Về giá mua, hội đồng quản trị ủy quyền cho Tổng giám đốc là ông Nguyễn Xuân Đông quyết định mức giá mua lại cổ phiếu quỹ theo các quy định của pháp luật có liên quan.

Công ty sẽ sử dụng thặng dư vốn cổ phần và quỹ đầu tư phát triển để mua lại cổ phiếu quỹ. Tính đến ngày 31.12.2018, thặng dư vốn cổ phần của Vinaconex ghi nhận hơn 355 tỷ đồng và quỹ đầu tư phát triển gần 941,6 tỷ đồng. Ngoài ra, Vinaconex của ông Đào Ngọc Thanh còn có gần 862 tỷ lợi nhuận chưa phân phối.

Thời gian thực hiện dự kiến trong quý I và quý II.2019.

Công ty TNHH An Quý Hưng đang là cổ đông lớn nhất của Vinaconex khi sở hữu 254,9 triệu cổ phiếu VCG, tương đương tỷ lệ sở hữu 57,71%.

Công ty TNHH Bất động sản Cường Vũ là cổ đông lớn thứ hai khi nắm 94 triệu cổ phiếu VCG, tương đương tỷ lệ sở hữu 21,28%.

Cổ đông lớn thứ ba là Công ty TNHH Đầu tư Star Invest khi sở hữu 33,4 triệu cổ phiếu VCG, tương đương tỷ lệ sở hữu 7,57%.

Nếu Vinaconex của ông Đào Ngọc Thanh mua thành công hơn 23,5 triệu cổ phiếu làm cổ phiếu quỹ, lượng cổ phiếu đang lưu hành của Vinaconex sẽ giảm xuống còn 418,1 triệu cổ phiếu.

Kéo theo đó, tỷ lệ sở hữu cổ phiếu có quyền biểu quyết của các cổ đông lớn của Vinaconex sẽ như sau: An Quý Hưng nắm 60,97%, Cường Vũ nắm 22,48% và Star Invest nắm 7,99%.

Trước đó, Vinaconex đã chốt danh sách cổ đông thực hiện chi tạm ứng cổ tức năm 2018 bằng tiền tỷ lệ 10%, tương ứng cổ đông sở hữu 01 cổ phiếu được nhận về 1.000 đồng. Với hơn 441,7 triệu cổ phiếu đang niêm yết và lưu hành, Vinaconex sẽ chi khoảng hơn 441,7 tỷ đồng tạm ứng cổ tức đợt này cho cổ đông.

Mới đây, Vinaconex đã thành lập nhiều công ty con như CTCP Cơ điện Vinaconex (Vinaconex M&E) với vốn điều lệ 100 tỷ đồng, VCG nắm 65% vốn; thành lập CTCP Trường nhằm quản lý các trường Lý Thái Tổ, VCG nắm 99,9% vốn; thành lập Công ty TNHH MTV Vinaconex Láng Hòa Lạc với vốn điều lệ dự kiến 200 tỷ đồng.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh, lợi nhuận của Vinaconex năm 2018 giảm sâu so với cùng kỳ.

Cụ thể, lũy kế cả năm 2018, doanh thu Vinaconex đạt 9.721 tỷ đồng, giảm hơn 10% so với cùng kỳ.  Lợi nhuận sau thuế đạt 635,5 tỷ đồng, giảm mạnh 61%. Tuy vậy, so với chỉ tiêu đề ra, công ty đã vượt 29,4% chỉ tiêu lợi nhuận đề ra.

VCG mua cổ phiếu quỹ để giảm áp lực tài chính cho cổ đông lớn?

Nói về mục đích mua lại cổ phiếu quỹ, hầu hết các doanh nghiệp đều hướng đến các giá trị, lợi ích mang lại cho cổ đông.

Chẳng hạn, việc mua cổ phiếu nhằm "giảm lượng cổ phiếu đang lưu hành, làm gia tăng giá trị cho cổ đông", hay nhằm "giảm lượng cổ phiếu lưu hành, tăng giá trị giao dịch"…

Về lý thuyết, mua lại cổ phiếu sẽ đem lại lợi ích trực tiếp cho cổ đông khi làm giảm lượng cổ phiếu đang lưu hành, tăng các chỉ số hiệu quả hoạt động tính trên nguồn vốn như thu nhập trên mỗi cổ phần (EPS), lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE)…

Diễn biến giá cổ phiếu VCG

Với nhiều doanh nghiệp, mua lại cổ phiếu được xem là chiến lược đầu tư tối ưu khi có nguồn tiền thặng dư mà chưa tìm được cơ hội kinh doanh phù hợp. Thay vì gửi tiết kiệm hưởng lãi suất ngân hàng, đầu tư tài chính vào doanh nghiệp khác khó lường rủi ro…, việc chọn lựa mua cổ phiếu của chính doanh nghiệp là một giải pháp có thể mang lại nhiều giá trị.

Trường hợp của Vinaconex, chuyên gia chứng khoán cho rằng, động thái gom lại cổ phiếu quỹ của Vinaconex đều có thể đạt được các mục tiêu trên.

Đặc biệt, khi nhìn vào các chỉ số hiệu quả hoạt động tính trên nguồn vốn như thu nhập trên mỗi cổ phần (EPS), lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) năm 2018 dù cao hơn nhiều năm trước đây nhưng nếu so với năm 2017, thì những chỉ số này đã giảm đáng kể. Như vậy, việc gom cổ phiếu quỹ nhằm mục đích “cải thiện” EPS hay ROE là hoàn toàn bình thường.

Tuy nhiên, cũng không thể loại trừ khả năng, VCG mua lại cổ phiếu quỹ để giảm áp lực tài chính cho cổ đông lớn?

“Để trở thành những cổ đông lớn của Vinaconex, nhiều cá nhân, tổ chức đã phải bỏ ra hàng nghìn tỷ đồng để mua cổ phiếu VCG trong thời gian vừa qua. So với năng lực tài chính, việc các cổ đông lớn phải vay tiền để mua cổ phiếu là điều khó tranh khỏi. Sau khi đã nắm giữ được cổ phần chi phối tại Vinaconex, kiểm soát được công ty, cổ đông lớn sẽ đưa kế hoạch gom cổ phiếu quỹ nhằm giảm áp lực tài chính cho mình”, một chuyên gia chứng khoán cho hay.

HĐQT mới của Vinaconex ra mắt cổ đông ngày 11.1

Vị này lý giải, “Các cổ đông lớn mua VCG thời gian qua không phải dư tiền để ôm quá nhiều cổ phiếu đến như vậy, họ có thể đi vay. Sau khi đã thâu tóm được công ty, những cá nhân này có thể bán cổ phiếu ngược trở lại.

Nếu bán trên thị trường sẽ chịu áp lực giảm giá. Bán cao thì không có nhà đầu tư nào mua. Nếu bán thấp thì lại làm giảm giá cổ phiếu trên thị trường. Chưa kể, bán ra thị trường thì sở hữu của nhà đầu tư này cũng sẽ giảm.

Như vậy, bây giờ muốn bán ra giảm áp lực tài chính thì phải tìm chỗ nào bán được cao mà không mất sở hữu. Chỉ có 1 cách, đó là đổ vào công ty.”

“Khi 1 nhóm cổ đông đã kiểm soát 1 doanh nghiệp rồi, thì họ sẽ dùng tài sản của công ty để thực hiện mục đích của họ. Tiền công ty mua cổ phiếu thì bản chất nó sẽ về công ty, trong khi số cổ phiếu đó sẽ không có cổ đông nào kiểm soát được nữa. Rõ ràng, ông sẽ không bị đe dọa mất sở hữu hay giảm sở hữu khi bán ngược ra thị trường. Một mũi tên trúng nhiều đích”, chuyên gia chứng khoán phân tích thêm.