Giải thưởng Nhà nước và những nỗi buồn không đáng có

Chưa hết bức xúc

Trao đổi với NTNN vào sáng 25.7, nhạc sĩ Ngọc Khuê cho biết: "Tôi rất bất ngờ với danh sách của các nhạc sĩ được xét giải Nhà nước mà Hội đồng xét duyệt cấp bộ mới công bố. Trước đó nhiều báo thông tin, nhóm "các nhạc sĩ đi kiện" được bổ sung vào danh sách giải thưởng, vậy mà cuối cùng kết quả là chỉ có tên tôi và nhạc sĩ Đinh Quang Hợp là đạt, còn các nhạc sĩ khác là Đoàn Bổng, Thế Song, Hoàng Hà, Trương Tuyết Mai, Văn Thành Nho... đều không được thông qua đợt này mà không rõ nguyên do. Chúng tôi đi khiếu nại là đòi hỏi sự công bằng, vậy mà sau khi lên tiếng, mọi việc vẫn chẳng thay đổi gì nhiều, chứng tỏ người ta vẫn chưa thừa nhận cách làm sai lầm của mình".

NSƯT Minh Thu.

Nhạc sĩ Phú Quang cũng hết sức bất ngờ khi biết tin ông bị loại khỏi danh sách xét Giải thưởng Nhà nước mà Hội đồng cấp bộ mới vừa công bố.

Ông cho biết: "Tôi sẽ hỏi lại Hội Nhạc sĩ về sự việc bất ngờ này bởi đó là đơn vị đề cử tôi. Tôi không chọn cách đi kiện hay khiếu nại bởi việc này không đáng để tôi làm thế. Người ta thấy tôi không xứng đáng thì cũng phải chịu chứ biết làm sao".

Tuy nhiên ông cũng chua chát: "Ngay từ đầu tôi đã thấy cách lựa chọn của Hội đồng cơ sở là có vấn đề”.

Ngậm ngùi đời chèo

NSƯT Minh Thu là một gương mặt chèo có tiếng của đất Bắc, con gái của cố NSND Mạnh Tuấn, biết tin không có tên trong danh sách xét tặng danh hiệu NSND lĩnh vực sân khấu lần này, chị đã làm đơn kiến nghị gửi đi khắp nơi. Cùng với đó là lá đơn tập thể của 31 nghệ sĩ kiến nghị về 4 trường hợp bị loại khỏi đề cử danh hiệu NSND gồm Mạnh Phóng, Minh Thu, Thanh Ngoan và nhạc công Minh Chí (đều thuộc Nhà hát Chèo Việt Nam).

Nếu xét đúng với quy chế, về số lượng huy chương, NSƯT Minh Thu không đạt, theo chị viết trong đơn thì: "Nếu chỉ xét huy chương mà không đánh giá công sức 38 năm thì rất thiệt thòi cho những nghệ sĩ như tôi. Những nghệ nhân, nghệ sĩ thế hệ cha anh đâu phải ai cũng có huy chương Vàng, Bạc, thế nhưng họ vẫn là NSND, NSƯT được đồng nghiệp và công chúng thừa nhận. Tôi cũng có một thời hoàng kim nhưng ở thời điểm ấy, Nhà nước không tổ chức hội diễn. Nay tuổi đã cao, cơ hội để giành giật huy chương không còn nữa".

NSND Trần Bảng- một chuyên gia đầu ngành của sân khấu chèo cho biết: "Theo tôi Hội đồng không nên xét cứng nhắc theo số huy chương vì Hội diễn ngành chèo có những giai đoạn bị cách quãng, như từ 1971 - 1980 mới lại có, những nghệ sĩ như Minh Thu chắc chắn sẽ thiệt thòi".

Trao đổi với NTNN, NSƯT Minh Thu cho biết: "Từ hôm tôi gửi đơn đến giờ đã gần 1 tuần mà vẫn chưa nhận được bất cứ phản hồi nào từ các Hội đồng, tôi lo nhất là sự việc sẽ rơi vào im lặng, chẳng ai để ý đến tiếng nói của tôi, cũng như 3 nghệ sĩ khác trong đợt xét tặng lần này”.

Băn khoăn của nữ nghệ sĩ là tại sao về ngành chèo, lại chỉ có duy nhất 1 họa sĩ thiết kế sân khấu được xét tặng danh hiệu NSND lần này, còn các diễn viên như Minh Thu, Thanh Ngoan, Mạnh Phóng hay nhạc công Minh Chí lại bị loại ra?

“Nếu cơ hội năm nay qua đi, chúng tôi lại càng không có cơ hội nào ở các đợt sau nữa" - NSƯT Minh Thu buồn bực.

Những nỗi buồn của nhạc sĩ Ngọc Khuê, Phú Quang, NSƯT Minh Thu... không đáng có nếu người đứng đầu các hội văn học nghệ thuật- thành viên của Hội đồng xét duyệt không chọn cách lặng im mà sớm có phản hồi, đối chất để giải quyết những bức xúc của các nghệ sĩ. Liên tục trong những ngày qua, đời sống văn học nghệ thuật "nóng lên" vì chuyện đề xuất xét trao giải thưởng hay danh hiệu, số điện thoại liên lạc của nhiều vị Chủ tịch Hội rất khó liên lạc, hầu hết đều trong trạng thái "tạm ngừng hoạt động" hoặc từ chối trả lời báo chí vì "vấn đề nhạy cảm".

Những rối ren vì "một miếng giữa làng" rồi đây sẽ vẫn còn dài dài mỗi khi có đợt xét tặng danh hiệu, giải thưởng khi mà những người có trách nhiệm vẫn lảng tránh những bức xúc của nghệ sĩ.

Lê Tâm