Hành trình “thay da đổi thịt” ở những vùng quê Thủ đô: Không chỉ là tiêu chí, mà là niềm tự hào, là miền quê đáng sống

Từ “lá cờ đầu” đến chặng đường mới

Chia sẻ về những giai đoạn đầu tiên thực hiện nông thôn mới, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, ông Nguyễn Đình Hoa cho rằng: “Đó là giai đoạn gian nan, nhưng cũng là cơ hội để chúng ta chứng minh sức mạnh đoàn kết và tinh thần đổi mới.” Từ một xuất phát điểm thấp, Hà Nội đã nỗ lực vượt bậc, biến điều tưởng chừng khó thành hiện thực.

15 năm sau, những con số biết nói đã kể lại câu chuyện kỳ diệu ấy. Đến giữa năm 2025, toàn bộ 382/382 xã của Hà Nội đã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó 229 xã đạt chuẩn nâng cao, 109 xã đạt kiểu mẫu. Tất cả 18 huyện và thị xã Sơn Tây (trước khi sắp xếp đơn vị hành chính) đều hoàn thành nhiệm vụ, riêng 6 huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Từ vùng đất còn đầy khó khăn, Hà Nội đã trở thành địa phương có hệ thống nông thôn phát triển đồng bộ và hiện đại nhất cả nước.

Điều đáng khích lệ nhất là sức lan tỏa của phong trào, khi cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp và người dân đều cùng vào cuộc. Hơn 185.000 tỷ đồng đã được huy động cho chương trình, trong đó Nhân dân đóng góp hơn 21.000 tỷ đồng – con số thể hiện rõ tinh thần tự giác và niềm tin của người dân đối với chủ trương lớn của Thành phố.

Về nông thôn Hà Nội, không khó để nhận ra sự thay đổi. Đường làng ngõ xóm được nhựa hóa, bê tông hóa sáng bóng; nhà cửa khang trang, sạch sẽ; điện, nước, internet phủ khắp từng thôn xóm. 100% trạm y tế xã đạt chuẩn quốc gia, hơn 96% trường học các cấp đạt chuẩn, 95% hộ dân được dùng nước sạch.

Đặc biệt, hệ thống thủy lợi được đầu tư bài bản, chủ động tưới tiêu cho hơn 95% diện tích đất nông nghiệp, yếu tố sống còn cho một nền sản xuất ổn định và bền vững. Ông Hoa cho biết: “Nếu năm 2010, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn chỉ khoảng 13 triệu đồng/năm, thì nay đã tăng lên 74,3 triệu đồng/năm, cao nhất cả nước. Và đáng mừng hơn, Hà Nội hiện không còn hộ nghèo theo chuẩn hiện hành.”

Bên cạnh phát triển hạ tầng, nông thôn Hà Nội còn đổi thay từ những giá trị tinh thần. 98% làng, thôn đạt danh hiệu văn hóa; cảnh quan “sáng – xanh – sạch – đẹp” trở thành tiêu chí quen thuộc; lễ hội, di sản, làng nghề truyền thống được bảo tồn và phát huy. Làng gốm Bát Tràng hay lụa Vạn Phúc không chỉ là niềm tự hào của người Hà Nội mà còn vươn ra thế giới, trở thành thành viên của Mạng lưới thành phố thủ công sáng tạo thế giới.

Ví dụ như tại xã Thường Tín, việc kết hợp nông nghiệp với thương mại và du lịch làng nghề đã tạo ra bước nhảy vọt. Từ tiềm năng và thế mạnh sẵn có, người dân Thường Tín đang chuyển mạnh sang mô hình nông nghiệp xanh - nông sản sạch, hình thành chuỗi sản xuất khép kín từ trồng trọt, chăn nuôi đến sơ chế, chế biến và tiêu thụ. Việc gắn kết nông nghiệp với công nghiệp, thương mại và du lịch làng nghề đã giúp nâng cao giá trị sản phẩm, góp phần quan trọng trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu.

Trong thời gian tới, xã Thường Tín phát triển chuỗi nông sản an toàn ứng dụng công nghệ số, coi đây là bước đột phá trong phát triển nông nghiệp và nông thôn mới. Mục tiêu xây dựng Thường Tín trở thành trung tâm nông nghiệp đô thị sinh thái - dịch vụ - làng nghề phía Nam Thủ đô, xứng đáng là điểm sáng trong phong trào xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu của Hà Nội.

“Chúng tôi không chỉ xây dựng hạ tầng, mà còn dựng lại hồn cốt nông thôn. Mỗi con đường, mỗi ngôi nhà đều có bàn tay, tấm lòng của người dân. Chính họ mới là chủ thể thực sự của chương trình” - ông Hoa chia sẻ.

Một nông thôn hạnh phúc – niềm tự hào của Thủ đô

Trong nhiều năm liền, Hà Nội được Trung ương ghi nhận là “lá cờ đầu” trong xây dựng nông thôn mới. Thành công ấy, theo ông Hoa, đến từ ba yếu tố then chốt. Thứ nhất là sự chỉ đạo sát sao, thống nhất từ Thành ủy, HĐND, UBND Thành phố và sự hỗ trợ của Trung ương. Thứ hai là sự đồng thuận, chung sức của người dân. Đây được xem là yếu tố quyết định tạo nên sức bật. Và thứ ba là sự tham gia tích cực của doanh nghiệp, tổ chức xã hội trong việc đầu tư, tạo việc làm, phát triển mô hình sản xuất mới.

Tuy nhiên, nông thôn Hà Nội vẫn đối diện không ít thách thức. Một số khu vực còn chênh lệch về mức sống và chất lượng hạ tầng; quá trình đô thị hóa nhanh khiến áp lực quản lý đất đai, môi trường, bản sắc văn hóa ngày càng lớn. Cùng với đó, biến đổi khí hậu, thiên tai phức tạp tiếp tục là rủi ro thường trực.

Vì thế, Hà Nội xác định rõ rằng hoàn thành nông thôn mới không phải điểm dừng mà là khởi đầu cho một giai đoạn phát triển mới. Trong giai đoạn 2026 – 2035, thành phố sẽ tập trung vào 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm đó là phát triển nông nghiệp sinh thái, hữu cơ, tuần hoàn; hỗ trợ các địa phương khó khăn; đẩy mạnh phong trào “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”; củng cố hệ thống chính trị cơ sở; và xây dựng bộ tiêu chí nông thôn mới riêng, cao hơn mức trung bình của cả nước.

Sau hơn một thập kỷ rưỡi, Hà Nội không chỉ hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới, mà còn khơi dậy tinh thần tự hào và ý thức làm chủ trong mỗi người dân. Những vùng quê trước kia còn nhiều khó khăn nay đã trở thành những miền đất đáng sống, nơi kinh tế phát triển, cảnh quan trong lành, văn hóa được giữ gìn, con người gắn bó, chan hòa.

Ông Nguyễn Đình Hoa nhấn mạnh: “Tôi tin rằng với quyết tâm chính trị cao và sự đồng lòng của người dân, Hà Nội sẽ tiếp tục viết tiếp câu chuyện thành công của nông thôn mới, một nông thôn giàu bản sắc, hiện đại, bền vững và hạnh phúc. Ở đó, sự phát triển không chỉ đo bằng con số tăng trưởng, mà còn bằng niềm vui, sự bình yên trong từng nếp nhà, từng làng quê Thủ đô.”

TRANG THÔNG TIN CÓ SỰ PHỐI HỢP CỦA VĂN PHÒNG ĐIỀU PHỐI CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI THÀNH PHỐ HÀ NỘI

×