Khèn mông

Dưới thời tiết giá buốt chỉ còn 8°- 9°C, hàng nghìn du khách cùng người dân địa phương đổ về sân vận động trung tâm huyện Mù Cang Chải (tỉnh Yên Bái) tham dự lễ công bố và trao chứng nhận các di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia; Khai mạc Festival khèn Mông và Lễ hội hoa Tớ Dày năm 2023.

Khèn và tiếng khèn du dương cùng những điệu múa kết hợp luôn được người Mông trân trọng, tự hào và gìn giữ. Sự tự hào ấy càng được nâng lên khi mới đây, nghệ thuật khèn Mông ở Yên Bái được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Khác với không khí náo nhiệt của chợ phiên, thác Nàng Tiên ở xã Chiềng Khoa, huyện Vân Hồ (tỉnh Sơn La) lại đem đến cho du khách một cảm giác bình yên, thư thái, khi được hòa mình vào thiên nhiên hùng vĩ, hoang sơ và rất đỗi nên thơ của vùng cao Tây Bắc.

Sáng sớm mùa thu, bản Pú Súa, xã Ẳng Cang, huyện Mường Ảng (Điện Biên) vẫn còn lẩn khuất sau màn sương mờ ảo. Chúng tôi tìm đến nhà nghệ nhân Hậu Phái Sếnh, người đang mở lớp truyền dạy chế tác khèn Mông cho những người yêu khèn, có đam mê với nhạc cụ dân tộc của người Mông.

Nghệ thuật khèn của người Mông 3 huyện Mù Cang Chải, Trạm Tấu, Văn Chấn, tỉnh Yên Bái chính thức trở thành di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Suốt nhiều năm liền anh Tráng A Dếnh (SN 1976) ở bản Hua Tạt, xã Vân Hồ (Vân Hồ, Sơn La) chìm đắm trong cơn nghiện thuốc phiện, ma túy. Vậy mà...

Năm nay tròn 9 tuổi, nhưng cậu bé Sùng Anh Duy ở bản Chà Đáy, xã Pà Cò, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình đã chơi được khèn Mông. Tiếng khèn Mông của Duy tràn đầy hứng khởi. Duy đã kết nối được tiếng lòng của người Mông với linh hồn tổ tiên.

Không chỉ đam mê, Lý Hồng Quân (thôn Pác Liển, xã Nghiên Loan, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn) còn đang nỗ lực truyền dạy những điệu khèn truyền thống của dân tộc Mông cho nhiều người. "Thánh khèn" hy vọng đóng góp của mình sẽ giúp bảo tồn nghệ thuật múa khèn của người Mông ở Bắc Kạn, tiếng khèn sẽ còn vang mãi trên những đỉnh non.

Khèn Mông vốn là nhạc cụ thuộc bộ hơi, dùng để thổi, kết hợp với những động tác hình thể, thường được thực hành trong các ngày lễ, ngày hội, đám cưới, đám ma. Không gian diễn xướng nghệ thuật múa khèn của đồng bào Mông chủ yếu ở ngoài trời.

Ông Vàng Tờ Phủ, một Nghệ nhân cao tuổi truyền dạy khèn Mông, ở xã Thanh Vân (Quản Bạ) chia sẻ: "Con trai thổi khèn càng hay thì càng được nhiều con gái theo. Tiếng khèn là linh hồn trong đời sống tâm linh, văn hóa của người Mông"