Không vay nợ nhưng bị đe dọa, cảnh báo "nóng" về vay qua app

Tại phiên chất vấn, đại biểu Phạm Thị Thanh Mai (đoàn Hà Nội) nêu vấn đề, hiện nay người dân dễ dàng tiếp cận một loại hình vay khá phổ biến, gọi là vay qua trang web hoặc vay qua app mà ngân hàng gọi là cho vay ngang hàng P2P lending. Đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết hành lang pháp lý của hoạt động cho vay ngang hàng này mà người dân chỉ biết đến và gọi chung là vay qua app.

Đại biểu dẫn chứng thêm, thời gian vừa qua công an thành phố Hà Nội đã phá án một vụ án vay qua app đến hơn 5.000 tỷ đồng, gây thiệt hại rất lớn cho nhân dân.

Không tách bạch giữa tiền của người cho vay và người đi vay

Theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, với sự phát triển của công nghệ cao cũng xuất hiện rất nhiều hoạt động và hoạt động P2P lending này đã xuất hiện ở Mỹ và ở Anh cách đây một chục năm, những năm gần đây lan sang các nước châu Á và có Việt Nam.

Ở một số nước châu Á, đặc biệt như Trung Quốc có đỉnh điểm là người ta thành lập hàng mấy nghìn trang này để thực hiện cho vay. Quốc gia này xây dựng một nền tảng công nghệ để kết nối giữa người cho vay và người đi vay.

Tuy nhiên, trong thực tiễn triển khai ở các nước châu Á cũng xảy ra hiện tượng không tách bạch giữa tiền của người cho vay và người đi vay. Có thể người lập ra sàn công nghệ này để kết nối lại chính là người đi vay hoặc người cho vay. Vì vậy, dẫn tới mất an toàn, trật tự của xã hội, trong thời gian vừa qua.

Đối với Việt Nam, Chính phủ đã chỉ đạo rất quyết liệt và giao cho Ngân hàng Nhà nước chủ trì cùng với các bộ, ban ngành để nghiên cứu.

"Chúng tôi cùng với các bộ, ngành có một cuộc khảo sát đánh giá ở Việt Nam và thấy có những tổ chức xuất hiện tình trạng P2P lending và hiện nay Ngân hàng Nhà nước cũng đang dự thảo nghị định về hoạt động này để có hành lang pháp lý cho hoạt động này, đảm bảo được hoạt động này phải lành mạnh, an toàn và hiệu quả. Trên cơ sở kinh nghiệm của các nước sẽ rút kinh nghiệm để hạn chế những rủi ro có thể phát sinh", Thống đốc nhấn mạnh.

Không vay nợ nhưng bị đe dọa

Cũng liên quan đến vấn đề công nghệ, tội phạm công nghệ, Phạm Văn Thịnh (đoàn Bắc Giang) nêu ra 2 vấn đề.

Thứ nhất là vừa qua có tình trạng mạo danh Zalo, Facebook của người khác để lừa đảo chuyển tiền qua tài khoản. Có ý kiến cho rằng, việc này xuất phát từ công tác quản lý tài khoản tại ngân hàng thương mại chưa chặt chẽ dẫn đến tình trạng có rất nhiều tài khoản tại các ngân hàng thương mại mà người đang sử dụng không phải là chủ tài khoản khiến cơ quan chức năng khó khăn trong việc quy trách nhiệm, khi có hành vi vi phạm pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi cho hành vi lừa đảo phạm pháp nảy sinh.

Hai là, tình trạng nhiều người dân không vay nợ nhưng bị gọi điện quấy rối, xúc phạm, bôi nhọ, đe dọa do có tên, số điện thoại trong danh bạ điện thoại của người vay tiền qua các ứng dụng vay online hoặc vay trực tiếp của các công ty tài chính, khi người vay không trả nợ đúng hạn.

Đại biểu đề nghị Thống đốc cho biết những biện pháp nào sẽ triển khai để từng bước hạn chế các hành vi vi phạm nêu trên?

Về vấn đề quản lý tài khoản cũng như là có hiện tượng sử dụng thủ đoạn để lừa đảo đối với những người có tiền trong tài khoản.

Thống đốc cho biết, hoạt động tiền gửi là một trong những hoạt động chính của hệ thống ngân hàng, theo đó thì khuôn khổ pháp lý về mở tài khoản thì Ngân hàng Nhà nước đã ban hành rất đầy đủ, rất chi tiết.

Đặc biệt là với sự phát triển của công nghệ cao thì Ngân hàng Nhà nước cũng đã tạo tiền đề để chuyển sang hoạt động ngân hàng số trong tương lai.

"Chúng tôi đã có một văn bản ban hành cho phép mở tài khoản qua phương tiện điện tử và xác thực qua điện tử. Trên thực tế, đối với các cá nhân khi mở tài khoản thì đều phải xác thực định danh của mình. Điện tử thì cũng phải là các chứng minh nhân dân và căn cước.

Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua cũng có những hiện tượng lừa đảo, có thể người ta sẽ lừa đảo ở trên mạng để lấy những thông tin của chủ tài khoản và trên cơ sở đó thì người ta sẽ vào những hoạt động của Internet Banking để lấy cắp thông tin và lấy trộm tiền của tài khoản.

Hoặc như đại biểu nêu có thể cũng có những hiện tượng là người ta sẽ chèn sóng, ví dụ như là một ngân hàng có một tin nhắn đối với một khách hàng, nhưng người ta đã chèn sóng vào đó và tiếp ngay sau tin nhắn của ngân hàng đó thì khách hàng không thể phân biệt được đấy là tin nhắn của ngân hàng hay là tin nhắn giả mạo", nữ Thống đốc thông tin.

Trên thực tế, Ngân hàng Nhà nước cũng cần phải phối hợp với các bộ, cơ quan chức năng để xác minh, để có những thông tin và đặc biệt là NHNN có những giải pháp để cảnh báo đối với người dân về những hiện tượng này để tất cả những người có tiền trong tài khoản lưu ý để khi mình nhận được những tin nhắn thì mình phải rất cảnh giác.

Về việc tình trạng nhiều người dân không vay nợ nhưng bị gọi điện quấy rối, xúc phạm, bôi nhọ, đe dọa do có tên, Ngân hàng Nhà nước đã rà soát và cũng thấy được cần phải sửa đổi các văn bản quy định pháp luật.

Theo Thống đốc, hiện nay Thông tư của Ngân hàng Nhà nước quy định về cho vay của các công ty tài chính cũng đã có những chỉnh sửa theo hướng là các công ty không được đòi nợ theo các biện pháp đe dọa và cũng quy định rõ là thời gian để đòi nợ thì phải từ 9 giờ đến 21 giờ,...