Lê Thái Tổ

Dù chỉ ngồi trên ngai vàng được 5 năm rồi qua đời nhưng vị vua này đã lập nên được vương triều lớn nhất lịch sử Việt Nam.

Chính dưới thời Lê Thánh Tông đã cho vẽ và in bản đồ quốc gia Đại Việt.

Dân gian có câu “Hồng nhan đa chuyên” hay “Hồng nhan bạc phận”, điều đó ứng vào những mỹ nhân, không kể người đó sống ở chốn thôn quê hay tại hoàng cung, lầu son gác tía. Dưới đây là đôi nét về những bà hoàng bạc mệnh trong giai đoạn triều Lê sơ đang trên đà suy vong, khủng hoảng.

Nói tới Lam Sơn (huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa) là nói tới khu lăng mộ của vua và hoàng hậu nhà Lê sơ cùng các công trình điện miếu thờ có qui mô to lớn. Trong khu lăng mộ ấy, Vĩnh Lăng của vua Lê Thái Tổ được đặt ở vị trí trung tâm, làm chuẩn "qui chiếu" các lăng mộ khác

Trải qua bao biến cố, thời gian, nhiều công trình kiến trúc ở Gia Miêu ngoại trang (làng Gia Miêu, xã Hà Long, huyện Hà Trung, Thanh Hóa) đã bị phá hủy. Cho dù là thế đi chăng nữa, thì dấu tích về nơi gắn liền với Vương triều Nguyễn vẫn còn vang mãi.

Trại Vải tức Lệ Chi Viên ở thôn Đại Lại nay thuộc xã Tân Lập, huyện Gia Bình (tỉnh Bắc Ninh). Vua Lê Thái Tông lên cơn sốt nặng và mất ngay đêm đó, tại nơi ấy có mặt cả bà Nguyễn Thị Lộ cùng các phi tần, cung nữ...

Hoàng Thái hậu Ngô Thị Ngọc Dao sinh năm Canh Tý (1420) tại huyện Yên Định Phủ Thiệu Thiên nay là xã Định Hoà, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hoá. Con gái Ngô Từ, cháu nội Ngô Kinh; cả ông nội và bố đều là khai quốc công thần của triều Lê Sơ (1428-1528)...

Trên vùng đất "địa linh nhân kiệt" và "thang mộc" của 2 vương triều Tiền Lê, vương triều Hậu Lê, (nay là xã Xuân Sinh, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa) không chỉ có đền thờ Lê Hoàn-vua Lê Đại Hành, có kinh đô tưởng niệm Lam Kinh, mà còn có kinh đô kháng chiến Vạn Lại - Yên Trường...

Ông từng làm quan trụ cột qua 4 đời vua Lê góp công lớn trong việc giúp giang sơn thịnh trị. Con cháu 7 đời của ông đều giữ chức quan quan trọng trong triều đình. Tên của ông được đặt cho 1 con đường ở thủ đô Hà Nội ngày nay.

Trong lịch sử nhà Hậu Lê, ngay từ buổi đầu dựng nước đã xuất hiện những phụ nữ hoàng triều uy nghi lẫm liệt, có công đóng góp cho sự nghiệp đấu tranh và xây dựng đất nước. Đó là Cung từ Hoàng Thái hậu Phạm Thị Ngọc Trần, Thần phi Trịnh Thị Ngọc Lữ, Quang thục Hoàng Thái hậu Ngô Thị Ngọc Dao...