Lộ nhiều sai phạm khai thác mỏ than ở Tổng công ty Đông Bắc

Qua kiểm tra, tổng diện tích đơn vị quản lý tài nguyên theo 3 giấy phép của UBND tỉnh Quảng Ninh cấp cho Công ty TNHH MTV 35, Tổng công ty Đông Bắc (Bộ Quốc phòng) hiện nay là 424ha trên địa bàn TP.Cẩm Phả. Tổng diện tích đất đã được tỉnh cho thuê là 67,28ha, trong đó diện tích còn hạn thuê đất là 67,29ha. Diện tích đất sử dụng ngoài ranh giới thuê đất là 7,2ha.

Cụ thể: Tại khu mỏ Tây Nam, Khe Tam, ngoài diện tích 39,8ha đất đã được tỉnh Quảng Ninh cho thuê, do yêu cầu sản xuất công ty đã vượt quá ranh giới thuê đất là 3,8ha; tại khu mỏ Tây Bắc ngã hai, ngoài diện tích 12,14ha đất đã được tỉnh Quảng Ninh cho thuê, công ty cũng đã vượt quá ranh giới thuê đất là 0,4ha; tại khu mỏ Tây Bắc, Khe Tam, đơn vị  cũng đã sử dụng vượt quá ranh giới thuê đất 3ha do nhu cầu sản xuất, trong khi tỉnh chỉ cho đơn vị thuê 15,54ha đất. Diện tích đất này công ty sử dụng từ năm 2017 và đã nộp thuế sử dụng đất năm 2017 và năm 2018…

Còn tại Công ty TNHH MTV 397, Tổng công ty Đông Bắc (Bộ Quốc phòng), đơn vị đã và đang quản lý sử dụng đất được tỉnh cấp phép để triển khai thực hiện 4 dự án, gồm: Dự án Khai thác lộ thiên 9a, 9b cánh Nam khu Đồi Sắn; dự án Khai thác lộ thiên kết hợp cải tạo các hồ mỏ Nam Tràng Bạch; khu đất văn phòng, trụ sở Công ty TNHH MTV 397 và kho chứa đá xít thải tạm tại xã Hoàng Quế và Yên Thọ (TX.Đông Triều). Hiện nay, diện tích đất đơn vị sử dụng ngoài ranh giới tỉnh cho thuê đất khoảng 53ha tại khu vực mỏ Nam Tràng Bạch. Đơn vị đã thực hiện bốc xúc đất đá tại diện tích này.

Khai trường Công ty TNHH MTV 397.

Kiểm tra tại Công ty Cảng, Tổng công ty Đông Bắc (Bộ Quốc phòng), hiện công ty cũng đang quản lý, sử dụng đất tại các khu vực, gồm: Tại khu vực Cẩm Phả với diện tích 718.641,8m2, ở các vị trí như: Cảng Khe Dây thuộc khu 1, phường Cửa Ông, TP.Cẩm Phả; khu đất tại văn phòng công ty ở phường Cửa Ông; đất xây dựng kho than tập trung và hệ thống băng tải than tại phường Mông Dương; đất dự án Đầu tư mở rộng kho chế biến than G9; Kho Công nghiệp G9. Tại khu vực Đông Triều và Uông Bí với tổng diện tích gần 395.000m2, ở các vị trí: Đất kho Tràng Lương và dự án Kho chế biến than, cảng, tuyến băng tải vận chuyển than từ kho chế biến than xuống cảng tại xã Hồng Thái Tây (TX.Đông Triều) và phường Phương Nam (TP.Uông Bí).

Hiện nay, chỉ riêng vị trí đất dự án Kho chế biến than, cảng, tuyến băng tải vận chuyển than từ kho chế biến than xuống cảng tại xã Hồng Thái Tây và phường Phương Nam đơn vị mới đang hoàn thiện thủ tục hồ sơ xin thuê đất.

Dự án Kho chế biến than, cảng, tuyến băng tải vận chuyển than từ kho chế biến than xuống cảng tại xã Hồng Thái Tây (TX.Đông Triều). (Ảnh: Trúc Linh)

Ông Nguyễn Xuân Ký - Phó Chủ tịch thường trực HĐND tỉnh Quảng Ninh - khẳng định: Một số đơn vị thuộc Tổng công ty Đông Bắc chưa chấp hành nghiêm túc các quy định pháp luật, chỉ đạo của tỉnh về công tác quản lý Nhà nước về đất đai, quản lý tài nguyên, khoáng sản và bảo vệ môi trường. Cụ thể: Đối với Công ty TNHH MTV 35, việc quản lý của đơn vị cũng như chính quyền địa phương cùng các cơ quan chức năng chưa theo kịp với tình hình diễn biến; quy trình làm giá đất còn bất cập; việc chuyển giao quản lý sử dụng đất đai trong nội bộ Công ty TNHH MTV 35 và Tổng công ty Đông Bắc vẫn còn vướng mắc.

Tại một số vị trí thuộc Công ty TNHH MTV 397, đơn vị chưa có thủ tục thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất nhưng đã tiến hành việc bốc xúc, đổ thải đất đá, cải tạo lòng hồ, khai thác, tận thu than, như: Dự án khai thác lộ thiên vỉa 9a, 9b cánh Nam khu Đồi Sắn (giai đoạn 2), phường Mạo Khê, TX.Đông Triều có tổng diện tích 16,16ha do Công ty TNHH MTV 397 đang khai thác khi chưa làm thủ tục cấp phép đầy đủ, Thường trực HĐND tỉnh đã giám sát và có kiến nghị cụ thể từ năm 2017; 53ha tại khu vực mỏ Nam Tràng Bạch cũng chưa hoàn thiện thủ tục về đất đai.

Đối với Công ty Cảng, đơn vị cũng đã tự triển khai thi công các hạng mục công trình thuộc dự án Kho chế biến than, cảng, tuyến băng tải vận chuyển than từ kho chế biến than xuống cảng tại xã Hồng Thái Tây và phường Phương Nam trong khi chưa được UBND tỉnh cho thuê đất, giao đất.

Trước thực trạng đó, ông Nguyễn Xuân Ký yêu cầu: Các cơ quan quản lý Nhà nước của tỉnh Quảng Ninh, các địa phương như: TP.Cẩm Phả, TX Đông Triều cần phải rút kinh nghiệm trong công tác quản lý, cần phải gắn việc quản lý đất đai với quản lý tài nguyên, khoáng sản, bảo vệ môi trường. Các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, nhất là các xã, phường nơi có các hoạt động khai thác khoáng sản cần nâng cao trách nhiệm, tăng cường công tác thanh, kiểm tra việc sử dụng đất khai thác khoáng sản để đảm bảo sử dụng đúng mục đích, đúng ranh giới. Đặc biệt, TP.Cẩm Phả và TX.Đông Triều cần xây dựng quy trình phối hợp cụ thể giữa địa phương với các cơ quan chức năng liên quan trong công tác quản lý đất đai trên địa bàn.

Các cơ quan chức năng của tỉnh cũng cần thực hiện nghiêm túc quá trình định giá đất để vừa đảm bảo thực hiện tốt việc quản lý song vẫn phải đáp ứng được thời gian, không kéo dài quá lâu. Sở TN&MT và các đơn vị liên quan sớm đẩy nhanh tiến độ quyết định thủ tục thuê đất cho Công ty TNHH MTV 35, Công ty TNHH MTV 397 và Công ty Cảng. Cần siết chặt quản lý về đất đai, gắn liền với quản lý khoáng sản, tài nguyên và hoạt động khai thác, vận chuyển, chế biến, kinh doanh than của Tổng Công ty Đông Bắc và các đơn vị thành viên.

Tổng công ty và các đơn vị thành viên phải tiếp tục tăng cường biện pháp quản lý nhằm đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật và sự chỉ đạo của tỉnh về việc lập lại trật tự trong hoạt động khai thác, vận chuyển, chế biến, kinh doanh than, đặc biệt trong công tác chống than lậu. Các đơn vị thành viên của Tổng công ty cần chủ động báo cáo kịp thời số diện tích vượt quá so với diện tích ngoài hợp đồng thuê đất của tỉnh; chú ý tới việc quản lý tốt diện tích đất được giao, quản lý tài nguyên, ranh giới mỏ và diện tích đất được thuê. Ngoài ra, các đơn vị cần phối hợp với chính quyền địa phương thực hiện các giải pháp nhằm giảm thiểu tác động môi trường trong quá trình khai thác, vận chuyển than…