Loạt kiến nghị góp ý Dự thảo sửa đổi Thông tư 01 về giãn, hoãn, cơ cấu lại nợ

Các kiến nghị góp ý Dự thảo sửa đổi Thông tư 01 của Hiệp hội Ngân hàng

Theo ý kiến của VNBA, trong Dự thảo sửa đổi Thông tư 01, Điểm a Khoản 1 Điều 4 có quy định tổ chức tín dụng sẽ cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với số dư nợ đáp ứng điều kiện "Phát sinh nghĩa vụ trước ngày 10/6/2020 từ hoạt động cho vay, cho thuê tài chính".

Các ngân hàng cho rằng việc NHNN lấy mốc ngày 10/6/2020 là ngày Thủ tướng công bố hết giãn cách xã hội nhưng thực tế cho thấy, đó không phải là ngày Thủ tướng Chính phủ công bố hết dịch.

"Hơn nữa lấy mốc ngày 10/6/2020 sẽ khó khăn cho các tổ chức tín dụng trong việc theo dõi và hạch toán kế toán. Vì vậy, đề nghị NHNN có thể điều chỉnh thành trước ngày 30/6/2020 để phù hợp với chế độ hạch toán kế toán của khách hàng cũng như của ngân hàng", VNBA nói trong công văn.

Tiếp theo, tại Điểm b Khoản 1 Điều 4, cần cân nhắc đưa ra mốc thời gian từ ngày 21/3/2020 đến ngày 31/3/2021. 

Bởi theo cảnh báo của WHO, đại dịch năm 2021 còn đáng lo ngại hơn năm 2020. Mặc dù Việt Nam đang kiểm soát dịch bệnh, nhưng điều đó không có nghĩa Việt Nam hết dịch bệnh và cũng chưa có cơ sở nào cho thấy đến ngày 31/3/2021 hết dịch.

Để đảm bảo chủ động, linh hoạt trong quá trình triển khai, tránh phải sửa đổi nhiều lần trong trường hợp dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp sau thời điểm ngày 31/3/2021, các ngân hàng đề nghị NHNN nên giữ nguyên thời điểm như Thông tư 01 hoặc cẩn trọng hơn thì cho đến ngày 31/12/2021.

Với quy định về "Thời gian cơ cấu lại thời hạn trả nợ..." tại Điểm b Khoản 3 Điều 4, VNBA đề nghị NHNN giữ nguyên như tại Thông tư 01 vì thực hiện theo Thông tư sửa đổi thì các khoản vay trung, dài hạn sẽ tạo áp lực cho khách hàng, khi các kỳ hạn chưa trả trước đó sau khi cơ cấu sẽ phải phân kỳ trả nợ trong vòng 12 tháng tiếp theo.

Qua đó, khách hàng khó có khả năng trả nợ đúng hạn vì cho dù hết dịch bệnh thì khách hàng cần phải có thời gian khá dài để phục hồi, không thể phục hồi ngay mà trả nợ ngân hàng.

Hơn nữa, rất khó khăn cho tổ chức tín dụng theo dõi, thực hiện theo Thông tư sửa đổi và Thông tư 01 đang áp dụng.

Đối với việc phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro đối với nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ theo Thông tư 01 và dự thảo Thông tư sửa đổi, VNBA cho là phù hợp.

Tuy nhiên, Hiệp hội lưu ý rằng nếu phân loại nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ nhiều lần trong thời gian được phép 12 tháng phải thực hiện theo quy định hiện hành (Thông tư 02) thì các khoản nợ cơ cấu sẽ chuyển nhóm tương ứng và tổ chức tín dụng sẽ phải tăng trích lập dự phòng rủi ro, trong khi khoản nợ vẫn có thể thu hồi được.

Bên cạnh đó, VNBA cũng kiến nghị nên quy định giao trách nhiệm cho tổ chức tín dụng đánh giá phân loại rủi ro đối với các khoản nợ có nguy cơ rủi ro thực sự đối với khoản nợ đã cơ cấu để trích dự phòng rủi ro theo quy định tại Thông tư 02.

Lý do theo VNBA, không ai hiểu tính chất khoản nợ bằng tổ chức tín dụng nên giao cho tổ chức tín dụng tự xác định và chịu trách nhiệm trước quyết định của mình và trích tối đa trong 3 năm, đồng thời phải báo cáo NHNN hàng tháng kết quả phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro.

Ngoài ra, VNBA cho rằng quy định "giữ nguyên nhóm nợ, phân loại nợ trích lập dự phòng rủi ro" sẽ dẫn tới việc khách hàng gặp khó khăn cho vay mới trong điều kiện tổ chức tín dụng phải trích lập dự phòng rủi ro.

Không loại trừ khả năng khó thực hiện, các tổ chức tín dụng sẽ áp dụng luôn Thông tư 02 và lúc đó khách hàng sẽ phản ứng trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp.

Vì vậy, VNBA góp ý NHNN cần nghiên cứu ban hành Thông tư sửa đổi vừa an toàn hệ thống, đảm bảo đúng quy định pháp luật, vừa dễ cho tổ chức tín dụng thực hiện và khách hàng có thể tiếp cận được vốn vay.

Một số ngân hàng đã tạm ngưng triển khai Thông tư 01

Thực tế, đến thời điểm này, thời hạn Thông tư 01 đã hết hiệu lực. Dự thảo sửa đổi Thông tư 01 đã được NHNN xây dựng, lấy ý kiến các bộ, ngành liên quan trong suốt mấy tháng qua nhưng vẫn chưa thể ban hành mới do còn một số vướng mắc cơ chế.

Theo tìm hiểu của phóng viên, đã có ngân hàng đã tạm ngưng triển khai Thông tư 01.

Lãnh đạo một NHTMCP trên địa bàn Hà Nội chia sẻ, sau đại dịch Covid, doanh nghiệp phải có thời gian nhất định mới có thể phục hồi sản xuất kinh doanh. Nhưng Thông tư 01 đã quá thời hạn, ngân hàng không thể xem xét hỗ trợ cho khách hàng mà phải đợi quy định mới ban hành mới triển khai tránh rủi ro cơ chế.

Trong khi đó, lãnh đạo một NHTMCP trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh lại cho hay, vì chưa có thông báo chính thức nên ngân hàng này vẫn tranh thủ tận dụng cơ chế Thông tư 01 để hỗ trợ cho khách hàng trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp. Sau khi có quy định chính thức ngân hàng sẽ điều chỉnh sau.