Lý Tự Thành tấn công Lạc Dương, hoàng tử nhà Minh nào vì béo quá nên không chạy nổi, bị bắt và xử tử?

Sinh ra trong nhung lụa, nhưng hoàng tử Chu Thường Tuân lại có cái kết bi thảm

Chu Thường Tuân (朱常洵, 1586 – 1641) là một trong những hoàng tử nổi tiếng nhất của triều Minh, không phải vì tài năng hay đức độ, mà vì cuộc đời ông gắn liền với những âm mưu hậu cung, tranh đoạt ngai vàng và kết thúc bi thảm trong khói lửa của cuộc khởi nghĩa nông dân.

Sinh ngày 9 tháng Giêng năm Bính Tuất (1586), Chu Thường Tuân là niềm tự hào của Trịnh Quý phi – người đàn bà quyền lực bậc nhất hậu cung thời Vạn Lịch. Ngay khi ông chào đời, Trịnh Quý phi được tấn phong Hoàng quý phi, chỉ dưới Vương hoàng hậu, và từ đó nắm giữ ảnh hưởng to lớn trong triều. Minh Thần Tông sủng ái Trịnh Quý phi đến mức muốn phá lệ truyền ngôi cho con trai bà, thay vì lập Chu Thường Lạc – hoàng tử trưởng, con của Vương Cung phi, người vốn bị ghẻ lạnh.

Tuy nhiên, theo “Minh Thái Tổ huấn”, ngai vàng chỉ được truyền cho con trưởng hợp pháp. Quần thần trong triều, đứng đầu là Thái hậu Từ Thánh, cực lực phản đối ý định lập Chu Thường Tuân làm thái tử. Vạn Lịch Đế do dự suốt nhiều năm, khiến triều đình rơi vào tình trạng tê liệt. Mãi đến năm 1601, trước sức ép của toàn bộ bá quan văn võ, ông mới chịu lập Chu Thường Lạc làm thái tử, đồng thời phong Chu Thường Tuân làm Phúc vương, năm ấy mới 15 tuổi.

Nhưng dù được phong vương, Chu Thường Tuân vẫn được giữ lại ở kinh thành, sống xa hoa trong cung, được vua cha hết mực yêu chiều. Sự hiện diện của ông tại Bắc Kinh trở thành mối đe dọa lớn đối với địa vị của thái tử Chu Thường Lạc, và là nguồn gốc của một trong những vụ án kinh thiên động địa nhất cuối thời Minh – vụ “Đĩnh kích án” (棟擊案).

Theo “Minh sử”, ngày 4 tháng 5 năm 1615, một gã đàn ông khỏe mạnh tên Trương Sai, cầm gậy gỗ táo, đột nhập vào cung Tử Khánh – nơi ở của thái tử Chu Thường Lạc. Tên này hung hãn đánh bị thương nhiều cung nữ và thị vệ, định tấn công thái tử. May thay, viên nội thị Hàn Bảo Dụng liều chết ngăn cản, giúp thái tử thoát nạn. Trương Sai bị bắt sống, và cuộc điều tra ngay lập tức được khởi động.

Dưới tra khảo, Trương Sai khai ra hai cái tên: Bàng Bảo và Lưu Thành – đều là thái giám thân tín của Trịnh Quý phi. Theo lời khai, Bàng Bảo từng cướp ruộng của Trương Sai, sau hứa trả lại nếu hắn chịu ám sát thái tử. Kế hoạch được thực hiện trong đêm, khi Lưu Thành lén đưa Trương Sai vào cung. Câu dặn dò cuối cùng: “Thấy ai mặc áo vàng thì đánh chết”.

Vụ án làm chấn động triều đình. Nhiều đại thần tin rằng đây không đơn thuần là hành động điên loạn của một gã thất nghiệp, mà là âm mưu nhằm ám sát thái tử – loại bỏ trở ngại để lập Chu Thường Tuân lên ngôi. Dư luận triều đình hướng mũi dùi về Trịnh Quý phi và con trai bà.

Trịnh Quý phi, được tin dữ, chạy đến trước mặt Vạn Lịch Đế khóc lóc thề thốt: “Nếu thiếp có làm chuyện này, thì cả nhà chết dưới vạn đao”. Hoàng đế tỏ ra tức giận, nhưng cuối cùng lại đứng về phía người mình yêu. Ông nói với thái tử: “Việc này quý phi chẳng biết gì. Thái tử nên vì tình cha con mà bỏ qua. Trương Sai chỉ là một kẻ điên, không cần để ý”.

Vụ án được kết thúc chóng vánh. Trương Sai bị lăng trì xử tử, hai thái giám Bàng Bảo và Lưu Thành bị đánh chết, còn Trịnh Quý phi và Chu Thường Tuân thoát nạn. Tuy nhiên, từ đây, uy tín của phe Trịnh Quý phi sụp đổ. Chu Thường Tuân bị buộc phải rời Bắc Kinh, về đất phong ở Lạc Dương, mang theo vinh hoa lẫn sự thất sủng.

Tại Lạc Dương, Phúc vương Chu Thường Tuân vẫn sống trong nhung lụa. Ông được cấp bổng lộc lớn, thu thuế từ nhiều vùng xung quanh, dựng phủ đệ xa hoa, nuôi hàng trăm thị nữ, hoạn quan và ca cơ. Sử chép rằng Chu Thường Tuân đắm chìm trong tửu sắc, thích ăn uống và hưởng lạc, “thân hình phì đại, đi lại phải có người đỡ, mỗi bữa ăn dùng tới mấy chục món”. Đời sống xa hoa của ông khiến dân địa phương oán thán, trong khi triều đình trung ương rối ren, ngân khố kiệt quệ.

Tháng giêng năm 1641, khi phong trào khởi nghĩa nông dân do Lý Tự Thành lãnh đạo lan rộng khắp Hoa Bắc, quân khởi nghĩa tiến đánh Lạc Dương. Chu Thường Tuân hoảng sợ, bỏ phủ chạy trốn vào chùa Nghênh Ân. Nhưng thân hình quá nặng nề khiến ông không kịp thoát. Ông bị nghĩa quân bắt sống. Theo “Minh sử” và một số dã sử, Lý Tự Thành ra lệnh xử tử Phúc vương. Thi thể ông bị phanh thây, thậm chí “lấy mỡ nấu với thịt hươu sao gọi là ‘Phúc Lộc yến’, ăn mừng chiến thắng”.

Cái chết của Chu Thường Tuân được xem là biểu tượng cho sự suy tàn của hoàng quyền cuối nhà Minh. Ông là sản phẩm của một triều đình mục ruỗng, nơi quyền lực bị chi phối bởi hậu cung, nơi ân sủng của vua cha có thể biến một hoàng tử thành mối họa cho triều chính.

Sau khi Lý Tự Thành chiếm được Lạc Dương, toàn bộ tài sản khổng lồ của Chu Thường Tuân – vàng bạc, châu báu, thuế má tích trữ suốt nhiều năm – bị nghĩa quân thu về, trở thành nguồn tài chính chủ yếu nuôi quân trong nhiều tháng sau đó. Vua Sùng Trinh, nghe tin Phúc vương tử nạn, thương cảm cho hoàng tộc, ban thụy là “Trung” (忠), cho nghỉ triều ba ngày và đưa phần thi thể còn lại của ông an táng ở núi Mang Sơn, phía bắc Lạc Dương.

Năm 1644, chỉ ba năm sau cái chết của ông, nhà Minh sụp đổ. Bắc Kinh thất thủ, vua Sùng Trinh thắt cổ tự vẫn. Con trai của Chu Thường Tuân – Chu Do Tung – may mắn thoát khỏi Lạc Dương, sau này lên ngôi, lập ra Nam Minh triều ở Nam Kinh. Nhưng ngay cả triều Nam Minh ấy cũng chỉ là ánh chớp tàn trong cơn bão lịch sử.

×