Mắm ruốc

Cây vả được nói đến nhiều lần trong Kinh Thánh. Ấn tượng nhất là chiếc lá vả dùng làm mảnh monokini trên thân bà Eva trong tranh của nhiều họa sĩ phương Tây. Vả là thứ trái mà dân Huế vỗ ngực xưng tụng là trái riêng của Huế.

Trong tiết trời se lạnh của những ngày gần tết, chúng tôi về khu phố Tân Phước, thị trấn Cần Giuộc, huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An tìm hiểu về nghề làm mắm ruốc truyền thống của người dân nơi đây.

“Thuận ruốc” là tên gọi quen thuộc của dân làng khi nhắc đến người đã gây dựng nên thương hiệu cho làng mắm truyền thống Hà Quảng. Với kinh nghiệm được truyền lại qua nhiều thế hệ, bà Thuận trở thành tay “muối mắm” ngon nhất trong vùng, đồng thời cũng là chủ cơ sở làm mắm lớn nhất ở phường Điện Dương (thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam).

Những ngày gần đây, ngư dân Nghệ An đang nhộn nhịp vào mùa khai thác ruốc biển. Hàng tấn ruốc được vận chuyển vào bờ để sơ chế, đóng gói xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, đem lại nguồn thu nhập cao cho người dân.

Những ngày đầu tháng 8 này, ngư dân các xã vùng ven biển huyện Kỳ Anh và thị xã Kỳ Anh (tỉnh Hà Tĩnh) rất phấn khởi khi liên tiếp trúng con ruốc biển (nhiều nơi gọi là tép moi).

Dọc quốc lộ 1A ở ở huyện Cái Nước (Cà Mau), hàng trăm gia đình quanh năm sống với nghề trồng bồn bồn và làm dưa chua đặc sản để bán cho du khách.

Dù có nêm nếm khéo cỡ nào, nếu thiếu món mắm căn bản ngon thì không thể nào có nồi mắm ngon. Ở Sài Gòn, muốn mua mắm ngon cũng phải biết… đường.

Con ruốc còn gọi con moi, là động vật giáp xác mười chân sống ở vùng nước lợ hay nước mặn ven biển. Ruốc có nhiều ở vùng cửa sông giáp biển. Miệt Cà mau – Bạc Liêu – Kiên Giang, người dân xúc ruốc về để làm mắm.

Chẳng nói thì ai cũng biết, cách chế biến của người Việt đôi khi chỉ từ những chất liệu mộc mạc tưởng đã bỏ đi như nhút mít, xương cá; từ những vật phẩm tưởng vô dụng như củ chuối, lá dứa... cũng tạo nên những món ăn hấp dẫn.

Chúng tôi nếm thử món này lần đầu khi ánh chiều vừa tắt và những cơn gió biển bắt đầu thổi mạnh, bay cả cát trên làng chài Mũi Né, trong hơi ấm tỏa ra từ lò than cạnh chỗ ngồi dã chiến của cô chủ quán.