Mương

Mỗi chiều đến, khi cả nhà ăn cơm xong, má chuẩn bị quang gánh ra ngồi nơi vỉa hè dưới ánh đèn đường để bán món quà vặt chuối nướng. Tôi lẽo đẽo theo sau má, tay xách những chiếc ghế cóc cho khách ngồi và giúp má những công việc lặt vặt…

Mỗi lần mang bánh rán Đôrêmon vào trường cho bạn ăn chung, đi học về là con hí hửng khoe: “Bạn con nói bánh mẹ làm là số 1 đó mẹ!”. Nghe thật mát lòng!

Cứ mỗi lần nghe câu hát ru”…Má mong gả thiếp về vườn/ Ăn bông bí luộc, dưa hường nấu canh.”; và mỗi sáng sớm khi thức dậy trên da thịt cảm thấy se se lạnh là lòng tôi lại bồi hồi nhớ về quê nhà da diết!.

Người Khmer có câu ca rằng: "Bòn ơi, tâu na bòn ơi!/ Kiếm lấy trái quách ăn chơi ngày hè!". Nguyên thủy, quách là loại cây mọc hoang trong các vườn tạp. Vùng đồng bằng sông Cửu Long loài cây này có nhiều ở Trà Vinh và Sóc Trăng. Cây cao tầm chục thước tây trở lại, lá nhỏ, nhánh có gai giống như cây cần thăng người ta hay trồng làm kiểng.

Người Sóc Trăng không ai lạ gì câu chọc ghẹo của chàng trai quê dành cho "đối tượng" của mình: "Con cua càng bò ngang đám bí/ Nói với chị giờ tí ngang qua". Và cua ở đây nhiều đến nỗi được ví trong thơ, ca, hò vè: Con cua nằm ở dưới hang/ Nó nghe giọng lý kềnh càng bò lên!

Cứ 3 năm một lần, vào tháng 11 âm lịch, khi mùa màng đã thu hoạch xong, trên rừng hoa mơ, hoa mận bắt đầu bung nở trắng xóa, đồng bào Mường ở xã Kỳ Phú, huyện Nho Quan (Ninh Bình) lại nô nức vào hội rước kiệu cầu “bông cơm, quả lúa” (lễ hội cầu may).

Chỉ với vài bước đơn giản bạn đã có ngay một đĩa chuối sấy khô giòn tan ngon lành ăn vặt mỗi ngày rồi.

Cây mai nở được hoa đẹp phụ thuộc nhiều những yếu tố khách quan, nhất là vào giai đoạn cuối năm khi thời tiết khí hậu có nhiều biến động. 

Con tôi ra đời giữa nơi phố thị với bao bộn bề lo toan, bữa cơm đầy đủ các món nhưng ướp thẩm gia vị thời công nghiệp. Có bao giờ con được ngửi mùi hương cỏ đồng nội, có bao giờ con nếm được những món ăn dân dã quê nghèo?

Mảnh đất  Cao Phong, nơi có con dốc Cun hiểm trở, quanh co tựa như thử thách đầu tiên vào cửa ngõ miền Tây Bắc lâu nay được biết đến với thứ cam nức tiếng. Giống cam bưng trái không lớn, không ngọt lịm nhưng mang đậm hương vị hoang dã và thuần Việt. Nhưng, độc đáo ở chỗ, hương vị của cam bưng còn được hòa quyện với những con cá chép sông Đà tạo nên món cá hấp cam đặc biệt hấp dẫn.