Nâng cao tiêu chí "cứng", giữ vững tiêu chí "mềm"

Người dân xã Hưng Tiến (Hưng Nguyên) mang rác thải đến điểm tập kết rác của xã để xử lý. Ảnh: Xuân Hoàng

Quá trình chỉ đạo chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM), ông Nguyễn Văn Tuệ - Chủ tịch UBND xã Quỳnh Lương (Quỳnh Lưu) nhận thấy, để đạt các tiêu chí đã khó, nhưng giữ vững các tiêu chí sau khi đạt chuẩn NTM còn khó hơn, đặc biệt là các tiêu chí “mềm”. Ví như tiêu chí an ninh trật tự (ANTT), năm 2015 trên địa bàn xã xảy ra 1 vụ án mạng, dẫn đến năm đó xã không đạt tiêu chí này.

Còn tiêu chí văn hóa, tình trạng sinh con thứ 3 trở lên vẫn còn ở một số xóm và việc đảm bảo bền vững khó thực hiện.

Sau 2 năm đạt chuẩn NTM, xã Thanh Lĩnh (Thanh Chương) chú trọng xây dựng có chất lượng những tiêu chí “mềm”. Theo đó, phong trào xây dựng gia đình văn hóa, thôn xóm văn hóa, xã giao cho Hội Phụ nữ xã tổ chức. Với sự vào cuộc tích cực của chị em, rác thải trên các trục đường liên xã, liên xóm được thu gom, dọn sạch hàng tháng. Mỗi chi hội phụ trách một đoạn đường, do vậy trên các trục đường của xã Thanh Lĩnh luôn sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh môi trường chung.

Bên cạnh đó, các gia đình còn xây hố thu gom rác thải sinh hoạt, toàn bộ rác thải được thu gom đến điểm tập kết của xóm, xã để xử lý. Do được tuyên truyền, thực hiện một cách thường xuyên, liên tục, nên các tiêu chí “mềm” của xã Thanh Lĩnh luôn giữ vững. Đây là một trong những xã điển hình trong thực hiện xây dựng môi trường nông thôn sạch, đẹp. 

Chăn nuôi bò nhốt là giải pháp nâng cao thu nhập cho người dân xã Tràng Sơn, huyện Đô Lương. Ảnh: Xuân Hoàng

Theo ông Nguyễn Văn Hùng - Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thanh Chương, nhìn chung đến thời điểm này các xã đạt chuẩn NTM đều không có tiêu chí “mềm” nào bị rớt so với tại thời điểm được công nhận đạt chuẩn NTM. Để đạt được như vậy, UBND huyện triển khai nhiều giải pháp: Thường xuyên tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, vận động các nội dung của Chương trình từ huyện đến cơ sở, để các tầng lớp nhân dân hiểu và cả hệ thống chính trị tham gia.

Những điển hình trên đây phản ánh nỗ lực không ngừng của các xã đã về đích NTM. Tuy nhiên, qua trao đổi, nhiều địa phương đã hoàn thành chương trình NTM thừa nhận rằng, đang gặp thách thức không nhỏ trong việc giữ vững các tiêu chí đã đạt, nhất là những tiêu chí “mềm” như văn hóa, an ninh trật tự, môi trường… Qua trao đổi, nhiều lãnh đạo xã cho rằng, muốn tháo gỡ khó khăn này, đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên ở địa phương phải thường xuyên bám sát cơ sở và cần sự năng động của người dân.

Bên cạnh đẩy mạnh phát triển kinh tế, các địa phương cần tập trung củng cố, xây dựng những tổ tự quản, tổ dân phòng và nhân rộng các mô hình hay về an ninh trật tự; tổ chức ra quân tổng dọn vệ sinh môi trường, đường làng, ngõ xóm gắn với việc nâng cao tinh thần đoàn kết trong cộng đồng dân cư. 

Ông Hoàng Nghĩa Hiếu – Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chánh văn phòng Chương trình điều phối mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM tỉnh cho rằng: Để giữ vững và từng bước nâng lên tầm cao mới của các tiêu chí “mềm” trong NTM, các địa phương phải xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm thường xuyên, liên tục, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm trong năm.

Để đạt được mục tiêu đó, chính quyền cấp xã phải xây dựng kế hoạch cụ thể cho từng lĩnh vực, quan trọng nhất là đẩy mạnh công tác tuyên truyền. Khi ý thức của người dân được nâng cao, các tiêu chí “mềm” sẽ giữ vững. Quá trình xây dựng NTM, các tiêu chí “cứng” (cơ sở vật chất, hạ tầng…) là cơ sở của quá trình phát triển, còn những tiêu chí “mềm” được xem là nền tảng lâu bền, do vậy các địa phương cần phải quan tâm một cách thường xuyên, liên tục.