Nguy cơ biến mất dòng cà phê moka ở Đà Lạt

Ngày nay, người ta thường nghe nói đến cà phê arabica Cầu Đất nổi tiếng là cà phê “số một thế giới”. Điều này không sai! Bởi lẽ, trên thế giới hiện nay, arabica là thứ cà phê được ưa chuộng nhất, có giá cao nhất (thường gấp 3 lần so với các loại cà phê khác)... Hiện tại, cà phê arabica được trồng nhiều nhất ở Brazil, sau đó là Colombia. Ở Việt Nam, arabica được trồng ở nhiều tỉnh; tuy nhiên, diện tích của giống cà phê này không đáng kể vì sự “kén chọn” đất sống của nó. Theo phân tích của các nhà chuyên môn thì loại cà phê này nổi tiếng nhất vẫn là arabica Cầu Đất, sau đó là arabica Quảng Trị và arabica Tây Bắc. Song, điều đáng lưu ý ở đây là giống arabica có đến 4 dòng; trong đó, phổ biến ở Việt Nam (trong đó có Lâm Đồng) hiện nay là dòng catimo. Ở Lâm Đồng, dòng catimo được trồng phổ biến tại Đà Lạt, Lạc Dương, Đức Trọng, Lâm Hà, Di Linh... với diện tích hiện chiếm khoảng hơn 10% trong tổng diện tích hơn 144.000ha cà phê của toàn tỉnh. Theo quy hoạch, đến năm 2020, Lâm Đồng sẽ ổn định khoảng 150.000ha cà phê; trong đó, diện tích cà phê arabica (dòng catimo là chính) chiếm khoảng 20%.

Tại Đà Lạt, phổ biến hiện nay vẫn là giống cà phê arabica nhưng chủ yếu là dòng catimo như một số địa phương khác trong tỉnh. Trong khi đó, cà phê moka hiện đã bị thoái hóa, nhiễm nhiều loại sâu bệnh, năng suất thấp, hiệu quả kinh tế mang lại không cao... nên không được người dân ưa chuộng. Ngay như Cầu Đất - vùng đất đứng chân đầu tiên và gần như duy nhất của cây cà phê moka, loại cây trồng này cũng gần như không còn.

Đành rằng catimo của giống arabica đã và đang làm nên một thương hiệu cà phê Cầu Đất “số một thế giới” nhưng chuyện phục tráng dòng moka của giống arabica “vang bóng một thời” tại sao lại không được nghĩ đến? Nếu để vĩnh viễn biến mất một loại cà phê “làm nên lịch sử” - cà phê moka - chắc hẳn có điều gì đó thật đáng tiếc!