Nhạc sĩ Võ Thiện Thanh: Vi phạm tác quyền là kéo văn hóa xuống thấp

Nhắc tới nhạc sĩ Võ Thiện Thanh, công chúng nhớ tới hàng loạt những bản hit như: Bạn Tôi, Chuông Gió, Bóng Mây Qua Thềm, Xích Lô, Con Hạc Giấy, Ước gì... đặc biệt là những Album đình đám của các ca sĩ như: Thu Minh với Thiên đàng (2006), Hà Anh Tuấn với Cafe sáng (2007) và Streets Rhythm (2015), ca sĩ Phạm Thu Hà với Classic Meets Chillout (2012).

Nhạc sĩ Võ Thiện Thanh. Ảnh VTV

Xin chào nhạc sĩ Võ Thiện Thanh, lâu rồi, dường như anh ít xuất hiện trên báo, anh có thể chia sẻ về những dự cảm âm nhạc của anh hiện nay?

-Tôi quan niệm, lý do chính đáng nhất để một người sáng tác âm nhạc xuất hiện trên mặt báo là một sản phẩm âm nhạc đi kèm mà anh ta muốn mang đến cho công chúng. Tất nhiên, thời thế bây giờ cũng có thể một nhạc sĩ lên báo nói về y khoa, hay một bác sĩ nói về âm nhạc. Chẳng sao! Nhưng với bản năng một người sáng tác, tác phẩm là vấn đề sống còn, như con tằm nhả tơ, mấy năm qua tôi miệt mài sáng tác.

Âm nhạc, vốn là một dạng âm thanh được sáng tạo và sắp đặt có ý thức, và được lồng vào đó phần hồn là cảm xúc người sáng tác, do đó mức độ tác động của âm nhạc lên tâm hồn cả xã hội còn "kinh khiếp" hơn.

Một nền âm nhạc tất nhiên phải đa dạng, nhưng theo cảm nhận của tôi, tâm hồn của chúng ta đang bị kéo xuống ngày càng thấp, tôi không biết khi nào quá trình này dừng lại nữa! 

Còn về dự án âm nhạc mà anh ấp ủ?

Tôi đã kinh qua hầu hết các thể loại âm nhạc, và rồi cuối cùng, tôi đã nhận ra những gì tốt đẹp cho tâm hồn con người, cho cộng đồng và xã hội, và tôi đang miệt mài để sáng tạo ra thứ âm nhạc mà tôi tin nó mang lại sự tích cực đó, bởi âm thanh có sức tác động rất lớn vào con người, có thể xoa dịu hay tàn phá tâm hồn con người,và cả xã hội.

Và tôi có thể tự tin tuyên bố rằng, năm 2018 này, tôi sẽ là người tung ra tác phẩm nhiều nhất. Có thể thứ âm nhạc này lạc lõng và chưa gần với công chúng hiện tại, nhưng tôi làm nó với niềm tin tuyệt đối. Kết quả sẽ có từ 3 đến 4 album sẽ được tung ra trong năm nay.

Anh vừa nói, khi nhạc sĩ xuất hiện trên mặt báo là một sản phẩm âm nhạc đi kèm, vậy sự xuất hiện của anh là một sáng phẩm mới “ra lò” hay còn vì một lý do nào khác?

Bình thường, tôi khá bận với công việc sản xuất âm nhạc và thu âm, cho nên không thể nào quan sát và quán xuyến nổi chuyện tác phẩm của mình ai đang sử dụng, thế tôi mới nhờ cậy đến VCPMC. Tôi tin VCPMC là vì những người anh này cũng là nhạc sĩ sáng tác, sẽ hiểu được tâm tư của người sáng tác.Và họ là đại diện cho Hội Nhạc  Sĩ Việt Nam,và là thành viên của CISAC( hiệp hội bản quyền tác giả và nhạc sĩ thế giới).

Thỉnh thoảng lướt web, tôi thấy trang nhaccuatui có sử dụng những đĩa nhạc hòa tấu của tôi, tôi gọi qua VCPMC tìm hiểu và được biết là trang web này đã thanh toán sòng phẳng, tôi rất vui mừng: Chà! Doanh nghiệp Việt Nam làm ăn cũng đàng hoàng quá nhỉ! Rất văn minh. Vậy mà gần đây, khi được VCPMC thông báo vụ việc tôi bị xâm phạm tác quyền, tôi khá bất ngờ. Cảm giác tức giận xen lẫn nuối tiếc cho họ.

Nhạc sĩ Võ Thiện Thanh đối soát những tác phẩm mà Sky Music xâm phạm quyền tác giả

Tại sao không đi theo hướng văn minh như thời kỳ đầu nhaccuatui mà lại dùng những tiểu xảo rẻ tiền như vậy? 

Cha mẹ của bạn sinh bạn ra, khi trưởng thành, một công ty bỏ tiền cho bạn du học để bạn về làm cho họ, rồi họ tuyên bố rằng họ dành quyền làm cha mẹ của bạn, bạn nghĩ sao?

Một bài hát khi ra đến công chúng, gồm ba yếu tố cấu thành: Người sáng tạo ra bài hát (Tác giả), người dàn dựng tác phẩm (Hoà âm phối khí, thu âm, mix), người thể hiện (ca sĩ). Hai yếu tố sau tạo thành bản thu âm audio hay video mà ca sĩ thường là người đầu tư. Do đó, họ có quyền cho phép bên thứ ba khai thác, nhưng yếu tố đầu là người sáng tạo thì tuyệt nhiên, họ không được phép bán cho bên thứ ba, trừ khi tác giả bán cho họ vĩnh viễn. Những bài hát của tôi như: Giấc mơ Mùa thu, Ước Gì, Mỹ Tâm hay Quang Dũng  đương nhiên không dám đại diện cho tôi mà bán cho bên thứ ba về quyền tác giả, họ chỉ được phép khai thác quyền liên quan như bản thu âm, MV…

Những gì bên Sky Music giải thích và trích dẫn là họ lợi dụng cách dùng từ chung chung tối nghĩa của câu chữ để đánh tráo khái niệm. Luật về quyền tác giả của vấn đề này hiển nhiên như mặt trời mọc hướng đông. Nếu không thì mọi tác giả trên thế giới chết đói hết à? Thử lấy một bài nước ngoài để  làm album xem bạn xin phép tác giả bài hát hay xin phép ca sĩ từng hát bài đấy? Những nguỵ biện của họ là họ chỉ quan tâm tới bản thu âm và giọng hát của ca sĩ, còn quyền tác giả nằm ngoài khả năng của họ! Như thế họ đã đánh tráo khái niệm và đùng đẩy việc trả tác quyền cho ca sĩ và người nghe.

Là người ít quan tâm đến mọi vệc xung quanh và khá kiệm lời, nhưng dương như anh lại nắm rất chắc về Luật Sở hữu trí tuệ và thự sự yên tâm khi ký ủy thác cho VCPMC?

-Tôi rất nể phục và biết ơn các đồng nghiệp bên VCPMC, nếu không có sự dũng cảm và tiên phong của các anh, các chị thì giới nhạc sĩ sẽ rất khó khăn.Tôi biết rằng có những lúc các anh ấy cũng bị gây khó khăn vì những người không dám tiên phong, nhưng lại muốn có được thành quả từ tay người khác. Có những thắc mắc về tỷ lệ 25%, nhưng với tôi, tỉ lệ đó mới có thể giúp duy trì và phát triển VCPMC trong thời buổi mà giá xăng, lạm phát, cùng những gian khó mà các anh ấy đang đánh đổi để giới nhạc sĩ tạm yên tâm sáng tạo.

Tôi muốn VPCMC làm cho rõ vụ này tới cùng, tôi rất phấn nộ về hành vi của Sky Music. Qua vụ này, tôi muốn VCPMC nên giúp toàn bộ các thành viên của mình hiểu rõ luật hơn.

Tôi nghĩ lỗi một phần cũng do các nghệ sĩ chúng ta không có kiến thức về luật. Bản thân tôi là một người sáng tác, một nhà sản xuất âm nhạc, tôi luôn tìm hiểu và ý thức rõ về luật bản quyền! Tôi nghĩ là khi ca sĩ ký với Sky Music, họ cứ đinh ninh rằng họ chỉ ký chuyển nhượng quyền liên quan, họ không đọc hoặc không có kiến thức về luật. Câu cuối cùng tôi vẫn phải nhắc lại: tâm hồn chúng ta đang bị kéo xuống thấp. Tôi trăn trở điều này.