Nhiều hạn chế trong xây dựng sản phẩm OCOP Lạng Sơn

Ngày 2/6, UBND tỉnh Lạng Sơn tổ chức Hội nghị sơ kết Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2019 – 2022.

Nhìn thẳng vào điểm yếu của OCOP Lạng Sơn

Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Hồ Tiến Thiệu đánh giá, chương trình OCOP tỉnh Lạng Sơn bước đầu đã tạo được sự lan tỏa trong phong trào thi đua sản xuất của các địa phương, chủ thể sản xuất, đặc biệt ở khu vực nông nghiệp nông thôn. Đây chính là nguồn lực mới trong xây dựng nông thôn mới, được hệ thống chính trị các cấp và xã hội đồng tình ủng hộ, tham gia.

Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn cũng chỉ rõ, số lượng sản phẩm OCOP Lạng Sơn được chứng nhận còn ít, đa phần mới chỉ đạt 3 sao. Mặc dù đã có những thay đổi tích cực về chất lượng, tuy nhiên nhiều sản phẩm vẫn có những điểm yếu về việc tuân thủ và áp dụng các quy định hiện hành về quản lý chất lượng, bao bì, nhãn mác, sở hữu trí tuệ …

Trong triển khai chương trình ở các cấp còn có sự lúng túng ở cách làm, xác định lợi thế, tiềm năng và chủ thể sản xuất. Hiện nay hầu hết các địa phương mới chỉ tập trung vào hoàn thiện các sản phẩm đã có, chưa quan tâm phát triển sản phẩm mới gắn với vùng nguyên liệu; sản xuất chủ yếu vẫn mang tính tự phát, theo phương thức thủ công.

Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn thẳng thắn nhìn nhận, quy trình và công nghệ chế biến sản phẩm OCOP tỉnh Lạng Sơn còn đơn giản, thậm chí còn lạc hậu và chưa đảm bảo đầy đủ các quy định, yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm và bảo vệ môi trường; sản phẩm chủ yếu sơ chế hoặc chế biến đơn giản, giá trị gia tăng thấp.

Việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất sản phẩm còn hạn chế, nhất là vấn đề chuyển đổi số hầu như chưa được áp dụng. Vấn đề sở hữu trí tuệ chưa được các chủ thể quan tâm đúng mức, nhiều chủ thể chưa rõ và chưa chủ động đăng ký bảo hộ các nhãn hiệu, bảo hộ mẫu mã, bao bì, kiểu dáng công nghiệp.

Năng lực của các doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác, hộ sản xuất đa phần còn yếu nên rất khó khăn về mặt bằng nhà xưởng, chưa có nhiều vùng sản xuất hàng hóa tập trung, khu bán hàng, giới thiệu sản phẩm bài bản; câu chuyện về sản phẩm chưa được chú trọng; việc quảng bá, xúc tiến tiêu thụ sản phẩm hàng hóa gặp nhiều khó khăn.

Công tác kiểm tra, giám sát quản lý chất lượng, hậu kiểm của một số địa phương sau khi đánh giá, phân hạng sản phẩm còn chưa được thường xuyên. Đến thời điểm này đã có 10 sản phẩm hết hiệu lực công nhận 36 tháng theo quy định.

Giai đoạn 2019-2022, các cấp, ngành trong tỉnh Lạng Sơn đã tổ chức, lồng ghép tổ chức được 679 hội nghị tuyên truyền cho trên 31.000 lượt người; tổ chức 90 hội nghị tập huấn nâng cao năng lực cán bộ thực hiện chương trình; cấp phát trên 31.000 bộ tài liệu; tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng; tổng nguồn lực huy động thực hiện Chương trình là gần 17,5 tỷ đồng…

Lạng Sơn đã có 105 sản phẩm được chuẩn hóa và đăng ký tham gia chương trình OCOP. Số lượng sản phẩm đã được đánh giá, phân hạng và cấp giấy chứng nhận sản phẩm OCOP là 94 sản phẩm (73 sản phẩm 3 sao; 21 sản phẩm 4 sao). Hiện nay, số lượng sản phẩm OCOP trên địa bàn tỉnh là 84 sản phẩm, trong đó có 65 sản phẩm 3 sao; 19 sản phẩm 4 sao.

Giai đoạn 2023-2025, chương trình OCOP đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn có thêm ít nhất 50 sản phẩm OCOP được công nhận đạt từ 3 sao trở lên; phấn đấu đánh giá phân hạng 3 mô hình làng văn hóa du lịch cộng đồng; củng cố và nâng cấp ít nhất 40% sản phẩm OCOP đã được đánh giá và phân hạng; ưu tiên phát triển các HTX, doanh nghiệp nhỏ và vừa, phấn đấu có ít nhất 40% chủ thể OCOP là HTX, 10% là chủ thể doanh nghiệp nhỏ và vừa… Đến năm 2023 sẽ có khoảng 140 sản phẩm OCOP.

Tại hội nghị, các đại biểu cùng thảo luận, đánh giá những kết quả đã đạt được trong thời gian qua, chia sẻ những kinh nghiệm, cách làm hay trong xây dựng phát triển sản phẩm OCOP. Đồng thời, chỉ ra những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện và kiến nghị, đề xuất các giải pháp để thực hiện hiệu quả, thúc đẩy mạnh mẽ chương trình OCOP tỉnh Lạng Sơn phát triển hiệu quả hơn nữa, bắt kịp các địa phương, tỉnh thành trong khu vực và cả nước...

Tích cực nâng tầm sản phẩm OCOP Lạng Sơn

Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND huyện Cao Lộc Nguyễn Văn Thịnh chia sẻ, huyện luôn tích cực hỗ trợ các cơ sở, doanh nghiệp tập trung cải thiện, bổ sung, đảm bảo chất lượng, hoàn thiện sản phẩm OCOP như: Hỗ trợ thiết kế, đăng ký nhãn hiệu, bao bì sản phẩm, logo, tem truy xuất nguồn gốc... Đồng thời, huyện cũng hỗ trợ các chủ thể đẩy mạnh công tác quảng bá, tạo thương hiệu riêng cho mỗi sản phẩm, thị trường tiêu thụ thông qua việc hỗ trợ tham gia các hội chợ, hội thảo, hội nghị xúc tiến thương mại… trong và ngoài tỉnh.

Đến hết tháng 5/2023, huyện Cao Lộc đã rà soát và lập được danh sách gần 20 sản phẩm có tiềm năng để xây dựng và từng bước nâng dần chất lượng, phát triển thành sản phẩm OCOP trong thời gian tới.

Còn ông Hà Văn Mão, đại diện HTX Thạch đen Hồng Nhung, huyện Tràng Định cho biết, những năm gần đây, HTX đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động quảng bá, giới thiệu trên các nền tảng số… từ đó giúp cho việc tiêu thụ sản phẩm của HTX tốt hơn.

Đặc biệt trong thời điểm dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, HTX vẫn duy trì được việc tiêu thụ bình quân 15.000 – 20.000 hộp thạch đến nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước. Doanh thu năm 2022 đạt hơn 4 tỷ đồng, lợi nhuận khoảng 900 triệu đồng, tạo việc làm cho 10 lao động thường xuyên và 20 lao động thời vụ có nguồn thu nhập ổn định từ 5 – 10 triệu đồng/tháng; bao tiêu từ 12 – 15 tấn cây thạch đen khô/năm.

Kết luận hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Hồ Tiến Thiệu nhấn mạnh, các cấp, ngành cần tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho toàn xã hội; đào tạo, bồi dưỡng cho các chủ thể OCOP; phát triển các sản phẩm OCOP mới.

Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn cũng yêu cầu các cấp, các ngành cần duy trì, nâng cao chất lượng các sản phẩm OCOP đã được gắn sao và nâng hạng sao cho các sản phẩm; nâng cao số lượng, chất lượng sản phẩm, đặc biệt chú ý đến yếu tố đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, giữ vững bản sắc các sản phẩm đặc trưng của tỉnh.

Bên cạnh đó, cần quan tâm đến chế biến sâu để nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm, kéo dài thời gian bảo quản, hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm; chú ý đến việc thiết kế, đổi mới mẫu mã, bao bì sản phẩm, tăng cường xúc tiến thương mại, kết nối, tiêu thụ sản phẩm; làm tốt công tác hỗ trợ cho các chủ thể OCOP về vốn, hạ tầng, chuyển đổi số, mặt bằng để quảng bá và giới thiệu sản phẩm.