Nông dân vay vốn khó như “hái sao trên trời”

LTS: Bắt đầu từ số này, Báo Nông Thôn Ngày Nay sẽ mở chuyên trang Tài chính nông thôn (ra vào  thứ Bảy hàng tuần), nhằm cung cấp cho bà con nông dân, chủ trang trại những thông tin hữu ích về các chính sách tín dụng trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Đây cũng là diễn đàn để bà con nông dân, các tổ chức tín dụng, ngân hàng cùng trao đổi để đồng vốn đến tay bà con phát huy hiệu quả, góp phần xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế khu vực nông thôn.

Vùng sâu, xa vắng bóng dịch vụ ngân hàng

Theo kết quả khảo sát, với chính sách hỗ trợ tín dụng thì dù 96% các hộ được khảo sát đều biết nhưng chỉ  65% các hộ được sử dụng dịch vụ tín dụng công. Các ngân hàng thương mại không có dịch vụ cung cấp tín dụng nào cho các vùng nông thôn xa xôi, hẻo lánh.

Ở Cao Bằng và Đăk Lăk, tỷ lệ các hộ sử dụng dịch vụ tín dụng công lần lượt là 52% và 37%. Tuy nhiên, tại các tỉnh được khảo sát, nguồn cung cấp tín dụng chủ yếu là từ các tổ chức tài chính, gồm Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank), Ngân hàng Chính sách xã hội hay hệ thống tín dụng nhà nước.

Cũng trong 4 tỉnh được nghiên cứu thì có 47,33% số hộ có biết đến các chương trình trợ giá của Nhà nước, tuy nhiên chỉ có 18,15% được hưởng các hỗ trợ này trong năm 2014. Đáng chú ý, ở Đăk Lăk và Vĩnh Long, các hộ ít biết về trợ giá và chỉ có 1,43% ở Đăk Lăk và 4,23% ở Vĩnh Long nhận được hỗ trợ (nhưng trong năm 2014, 2 tỉnh này không có hộ nào nhận được hỗ trợ).

Về trợ cấp, trung bình 47,69% hộ tham gia khảo sát biết hoặc có nghe đến các khoản trợ cấp của Nhà nước liên quan đến đầu vào cho nông nghiệp (cây, con giống, vật nuôi, phân bón…) và các loại dụng cụ nông nghiệp. Ở Cao Bằng và Hà Giang, tỷ lệ biết được các trợ cấp này là cao nhất, lần lượt là 78% và 54%,  nhưng chỉ có 12% và 14% các hộ nhận được hỗ trợ. Tại Vĩnh Long và Đăk Lăk, tỷ lệ này lần lượt là 35% và 32%, tuy nhiên số hộ nhận được hỗ trợ chỉ là 18%, còn năm trước nữa thì không có hộ nào.

Đáng chú ý là, hầu hết các câu trả lời đều cho rằng các hộ không được chuyển giao vốn đúng thời điểm cần. Có những trường hợp hạt giống hỗ trợ đến được với người dân sau khi vụ mùa đã bắt đầu được khoảng 1 đến 2 tháng.

Làm gì để vốn đến tay nông dân kịp thời?

Ông Võ Văn Chân - Trưởng ban Tín dụng khách hàng hộ gia đình, cá nhân (Agribank) cho biết: “Theo thống kê, cho vay lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn theo Nghị định 55 tính đến tháng 11.2015 tại Agribank  có dư nợ là 214.186 tỷ đồng,  tăng 18,3% so với đầu năm, nợ xấu là 1.807 tỷ đồng, chiếm 0,84%, giảm 0,92% so với đầu năm. Hiện số khách hàng có dư nợ theo Nghị định này là hơn 2 triệu”. 

Điểm giao dịch Ngân hàng CSXH tại xã Hòa Cuông, huyện Trấn Yên, Yên Bái. Ảnh: I.T

Tuy nhiên, theo ghi nhận của PV NTNN, dù các chính sách ưu đãi đã có, ngân hàng cũng nhập cuộc cho vay vốn nhưng hầu hết nông dân muốn tiếp cận vốn vẫn khó như “hái sao trên trời”. Nguyên nhân một phần là vì bà con chưa nắm bắt được thông tin, nhưng chủ yếu vẫn là do những khó khăn, vướng mắc từ khâu làm thủ tục vay vốn.

Theo các chuyên gia, quy định đã có nhưng quan trọng là ngân hàng phải có hướng dẫn thật cụ thể với nông dân về thủ tục vay vốn, cách chứng minh phương án kinh doanh. Còn những người nông dân cũng cần tìm hiểu thông tin thật cụ thể về thủ tục giấy tờ để có cơ hội vay vốn.

Lý giải về vướng mắc này, chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng: “Vấn đề hỗ trợ không chỉ đơn thuần là việc tiếp cận nguồn vốn mà còn phải từ khía cạnh hỗ trợ, hướng  dẫn họ sử dụng vốn hiệu quả và kế hoạch cũng như phương án trả nợ. Đây cũng chính là lý do vì sao các ngân hàng thương mại thường không mặn mà khi cho nông dân vay vốn”.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong cho biết thêm: “Nông dân vay vốn không thế chấp theo Nghị định 55 sẽ vô cùng khó nếu họ không được biết rõ các quy định, không được đơn giản các thủ tục và không được khiếu nại những việc làm chưa đúng của cấp cho vay bên dưới”.