Nông thôn Hà Nội: Từ nền tảng vững chắc đến tầm nhìn nông thôn mới kiểu mẫu, thông minh

Hơn một thập kỷ triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM), Hà Nội đã chứng minh sức mạnh của một đô thị trung tâm không chỉ ở những tòa nhà cao tầng mà còn ở vùng nông thôn năng động, hiện đại và giàu bản sắc. Việc hoàn thành Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM trước hai năm là minh chứng cho sự lãnh đạo quyết liệt, tầm nhìn chiến lược và sự đồng thuận xã hội bền chặt của toàn hệ thống chính trị Thủ đô.

Từ quyết sách đúng đắn đến phong trào sâu rộng

Ngay sau khi Thành ủy Hà Nội ban hành Chương trình số 04-CTr/TU (ngày 17/3/2021), mục tiêu của Thủ đô không chỉ dừng ở việc đạt chuẩn nông thôn mới mà là tạo dựng “nông thôn đáng sống, nông dân hạnh phúc”. Cơ chế phối hợp giữa các sở, ngành, đặc biệt là vai trò của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội được phát huy mạnh mẽ trong tham mưu, hướng dẫn, kiểm tra và điều phối nguồn lực, giúp chương trình đi vào chiều sâu.

Đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, trong suốt 15 năm qua, Hà Nội luôn đặt xây dựng nông thôn mới là nhiệm vụ trọng tâm. Giai đoạn 2010-2020, Thành phố huy động gần 97.000 tỷ đồng cho chương trình; giai đoạn 2021-2024 tiếp tục huy động hơn 86.800 tỷ đồng, chưa kể hàng triệu mét vuông đất và hàng trăm nghìn ngày công người dân tự nguyện đóng góp. “Những con số ấy phản ánh sự đồng lòng của toàn dân, và là thước đo sinh động cho năng lực quản trị nông thôn của Hà Nội”, một lãnh đạo Sở nhấn mạnh.

Đến cuối năm 2024, 100% xã của Hà Nội (382/382) đạt chuẩn NTM; 229 xã đạt chuẩn nâng cao, 109 xã đạt kiểu mẫu đều vượt trước kế hoạch một năm. Toàn bộ 18 huyện, thị xã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, trong đó 6 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao. Hà Nội trở thành “điểm sáng quốc gia” về xây dựng nông thôn mới toàn diện, bền vững và giàu bản sắc.

Song song với xây dựng hạ tầng, Hà Nội chú trọng tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị và phát triển bền vững. Tốc độ tăng trưởng nông, lâm nghiệp, thủy sản duy trì 2,5-3,3%/năm, dù diện tích đất sản xuất ngày càng giảm. Thành phố đã hình thành 900 ha rau công nghệ cao, hơn 500 ha rau hữu cơ, hàng trăm mô hình hoa, cây cảnh, du lịch nông nghiệp… đem lại hiệu quả kinh tế cao gấp 1,5–2 lần sản xuất truyền thống.

Theo ông Ngọ Văn Ngôn, Phó Chánh Văn phòng Chuyên trách Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Hà Nội, chính tư duy đổi mới đã tạo ra bước ngoặt cho nông nghiệp Thủ đô:

“Nếu như trước đây, nhiều hộ nông dân sống dựa hoàn toàn vào cây lúa, thì nay bà con đã mạnh dạn chuyển sang các loại cây, con giá trị cao, hướng tới sản phẩm sạch, đáp ứng thị trường. Nhờ vậy, thu nhập của người dân được nâng lên rõ rệt”.

Bên cạnh đó, chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) trở thành động lực mới cho kinh tế nông thôn. Hà Nội hiện có 3.463 sản phẩm OCOP, trong đó 9 sản phẩm đạt chuẩn 5 sao quốc gia, cùng 110 điểm giới thiệu, quảng bá trải khắp thành phố. OCOP không chỉ tạo việc làm mà còn thúc đẩy thương hiệu nông sản Thủ đô, gắn nông nghiệp với du lịch và dịch vụ.

Nông thôn Hà Nội: Không chỉ no đủ mà còn hướng tới hạnh phúc

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn Hà Nội năm 2024 đạt 74,3 triệu đồng, tăng hơn 30% so với năm 2020; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 0%. Gần 100% hộ dân nông thôn được sử dụng nước sạch, 99,6% có điện thoại thông minh, 100% trạm y tế xã có bác sĩ.

Những con số ấy cho thấy nông thôn Hà Nội không chỉ “no đủ” mà đang hướng tới “hạnh phúc”. Nhiều mô hình “nông thôn sinh thái”, “làng văn hóa kiểu mẫu”, “nông dân số” đã ra đời ở Đan Phượng, Gia Lâm, Thanh Oai hay Sơn Tây - nơi văn hóa truyền thống hòa quyện với đời sống hiện đại.

Ông Nguyễn Tất Định (xã Ứng Hòa) chia sẻ: “Ngày trước quê tôi thiếu thốn, giờ đường làng khang trang, sạch đẹp, có internet, có camera, đời sống nâng lên rõ rệt. Chúng tôi thật sự hạnh phúc vì được sống trong nông thôn kiểu mẫu của Thủ đô.”

Sự thành công của Chương trình 04 không chỉ đến từ nguồn vốn mà còn từ tư duy lãnh đạo đổi mới. Hà Nội chuyển trọng tâm từ “đạt chuẩn” sang “dẫn dắt chuẩn”, lấy người dân làm trung tâm và công nghệ làm động lực. Thành phố đi đầu trong thí điểm nông thôn mới thông minh, gắn chuyển đổi số với quản lý sản xuất, truy xuất nguồn gốc nông sản, số hóa quy hoạch và bản đồ hạ tầng nông thôn.

Tháng 6/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 1226/QĐ-TTg công nhận Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM năm 2024. Cùng thời điểm, Chủ tịch nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất cho Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô vì thành tích xuất sắc trong phong trào xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021–2025.

Phát biểu tại lễ đón nhận, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh: “Thành công trước hai năm không chỉ là thành tích hành chính mà là minh chứng cho tầm nhìn phát triển bao trùm, nơi người nông dân thực sự được đặt ở trung tâm của chính sách. Hà Nội đã làm được điều mà nhiều địa phương khác mong muốn – biến vùng quê thành không gian sống đáng mơ ước.”

Có thể nói, chặng đường xây dựng nông thôn mới của Hà Nội là minh chứng rõ nét cho năng lực lãnh đạo, tổ chức thực hiện và sáng tạo chính sách của Thủ đô. Nếu đô thị là nơi bứt phá để hội nhập, thì nông thôn chính là nơi giữ gốc và tạo cân bằng phát triển. Với nền tảng đã có, Hà Nội đang bước vào giai đoạn mới – xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, thông minh, hạnh phúc, hướng đến một Thủ đô phát triển bền vững, nơi nông thôn không chỉ là ký ức mà còn là nguồn lực mới của tương lai.

TRANG THÔNG TIN CÓ SỰ PHỐI HỢP CỦA VĂN PHÒNG ĐIỀU PHỐI CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI THÀNH PHỐ HÀ NỘI.

×