Nuôi ngan thương phẩm an toàn sinh học, mô hình mở hướng thoát nghèo cho nông dân xã Mường Khương, Lào Cai

"Cần câu" trao tay hộ nghèo

Mường Khương, xã vùng cao với điều kiện tự nhiên được ưu ái, sở hữu tiềm năng lớn về chăn nuôi gia cầm nhờ nguồn thức ăn tại chỗ phong phú. Tuy nhiên, bức tranh kinh tế của nhiều hộ dân nơi đây trong một thời gian dài vẫn mang gam màu trầm lắng. Tập quán chăn nuôi nhỏ lẻ, manh mún, chủ yếu theo kinh nghiệm truyền thống đã ăn sâu vào nếp nghĩ. Đàn gia cầm thả rông, tự tìm thức ăn, thường xuyên đối mặt với dịch bệnh, khiến hiệu quả sản xuất thiếu ổn định và giá trị kinh tế chưa cao.

Đứng trước bài toán thay đổi tư duy sản xuất, nâng cao thu nhập và giảm nghèo bền vững cho bà con, Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Lào Cai đã triển khai mô hình nuôi ngan thương phẩm an toàn sinh học. Đây được xem là một giải pháp kinh tế - xã hội được kỳ vọng sẽ tạo ra cú hích, giúp người dân, đặc biệt là các hộ nghèo và cận nghèo, thay đổi cuộc sống ngay trên chính mảnh đất quê hương.

Mô hình được triển khai từ tháng 5 đến tháng 9/2025, với sự tham gia của 17 hộ dân tại xã Mường Khương, quy mô 1.500 con ngan. Điều đặc biệt là đối tượng tham gia chủ yếu là các hộ nghèo, cận nghèo - những người luôn ấp ủ khát vọng vươn lên thoát nghèo nhưng lại thiếu vốn, thiếu kỹ thuật và chưa tìm được hướng đi cụ thể cho mình.

Giống ngan được lựa chọn là ngan trâu (ngan đen), có khả năng thích nghi tốt với điều kiện khí hậu địa phương, sinh trưởng nhanh và chất lượng thịt thơm ngon. Các hộ tham gia mô hình được hỗ trợ con giống, thức ăn hỗn hợp, chế phẩm sinh học, hóa chất sát trùng và được tập huấn kỹ thuật chăm sóc, phòng bệnh cho đàn ngan. Họ tự nguyện đăng ký, cam kết đầu tư công sức và tích cực tiếp thu, áp dụng triệt để các tiến bộ kỹ thuật vào thực tế sản xuất.

Câu chuyện của gia đình ông Giàng Seo Thẻo ở thôn Sín Chải là một minh chứng. Trước đây, ông Thẻo cũng nuôi ngan, nhưng chỉ nuôi để phục vụ nhu cầu lễ tết của gia đình.

“Nuôi theo cách cũ, thả rông ngoài vườn, ngan chậm lớn, hay bệnh vặt, tốn thức ăn mà hiệu quả không đáng kể. Nhiều khi gặp dịch, coi như mất trắng”, ông Thẻo kể.

Khi tham gia mô hình, gia đình ông Thẻo được hỗ trợ 100 con ngan giống thức ăn hỗn hợp, hóa chất sát trùng và được tập huấn kỹ thuật chăm sóc, phòng bệnh. Nhờ tuân thủ đúng kỹ thuật, đàn ngan của ông Thẻo lớn nhanh, khỏe mạnh.

“Nuôi theo hướng an toàn sinh học, chuồng trại luôn sạch sẽ, giảm hẳn mùi hôi và ô nhiễm. Ngan không còn phải tiếp xúc với chất thải hay nước bẩn như trước, nên hiệu quả chăn nuôi cũng cao hơn nhiều”, ông Thẻo phấn khởi nói.

Nếu ông Thẻo tìm thấy sự an toàn và hiệu quả, thì chị Lù Thị Phương, ở thôn Sín Chải, lại nhìn thấy cơ hội làm giàu. Là một trong những hộ phụ nữ tích cực khi tham gia mô hình, chị Phương nhận ra ngay giá trị thương phẩm của giống ngan trâu.

Chị Phương chia sẻ: “Giống ngan này dễ nuôi, ít bệnh, mà thịt lại ngon, săn chắc nên thương lái đến tận nhà thu mua, không phải lo đầu ra. Ngay sau khi bán hết lứa đầu, thu về một khoản lợi nhuận đáng kể, tôi quyết định tái đàn, đầu tư làm chuồng trại kiên cố hơn để mở rộng quy mô. Nuôi theo hướng an toàn sinh học vừa nhàn hơn, vừa có lời cao hơn hẳn”.

Hướng đi mới góp phần phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững

Nhờ tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn kỹ thuật, từ việc phối trộn thức ăn hỗn hợp với nguồn sẵn có (ngô, sắn, thân chuối) để tiết kiệm chi phí, đến việc vệ sinh, phun thuốc sát trùng và tiêm vắc xin đầy đủ, đàn ngan của 17 hộ tham gia đạt tỷ lệ sống trên 95%. Ngan đạt trọng lượng trung bình từ 3,5 – 4,5 kg/con.

Do được nuôi theo quy trình an toàn sinh học, chất lượng thịt vượt trội, ngan của mô hình được thị trường đón nhận với giá 75.000 – 80.000 đồng/kg, cao hơn ngan nuôi theo kiểu truyền thống khoảng 10.000 đồng/kg.

Với mức giá này, sau khi trừ mọi chi phí (giống, thức ăn, thuốc…), mỗi hộ tham gia mô hình lãi từ 6 – 7 triệu đồng chỉ sau một lứa nuôi. Đối với các hộ nghèo ở Mường Khương, đây là một khoản thu nhập vô cùng ý nghĩa. Nó không chỉ giúp họ trang trải cuộc sống hàng ngày mà còn cung cấp một nguồn vốn quý giá để tái đầu tư, mở rộng sản xuất, hoặc cho con cái ăn học.

So với cách nuôi truyền thống, thời gian nuôi được rút ngắn đáng kể, giúp người dân quay vòng vốn nhanh hơn; chi phí đầu tư giảm do tận dụng phụ phẩm và kiểm soát tốt dịch bệnh; lợi nhuận tăng cao nhờ giá bán tốt và tỷ lệ hao hụt thấp.

Từ kết quả bước đầu, nhiều hộ đã chủ động tái đàn, mở rộng quy mô chăn nuôi, liên kết thành nhóm hộ cùng sản xuất, hỗ trợ nhau trong khâu chăm sóc và tiêu thụ. Mô hình góp phần nâng cao nhận thức của nông dân về chăn nuôi an toàn, bảo vệ môi trường, tạo việc làm và tăng thu nhập ổn định cho người dân vùng cao.

Ông Lương Quang Thạch, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Lào Cai, cho biết: “Từ kết quả bước đầu, Trung tâm sẽ tiếp tục phối hợp với địa phương mở rộng mô hình trong thời gian tới. Đây là hướng đi phù hợp, góp phần phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững, đồng thời thay đổi tập quán chăn nuôi nhỏ lẻ, manh mún của người dân. Khi thấy rõ hiệu quả, bà con sẽ mạnh dạn đầu tư và duy trì sản xuất ổn định hơn".

Mô hình nuôi ngan thương phẩm an toàn sinh học ở Mường Khương đang mở ra một hướng đi mới cho nông dân vùng cao. Đó là con đường thoát nghèo không chỉ bằng việc tăng thu nhập trước mắt mà còn bằng việc trang bị kiến thức, thay đổi tư duy và xây dựng một nền nông nghiệp sạch, hiệu quả và bền vững.

×