Ông Trump ký sắc lệnh chấm dứt phụ thuộc vào sản phẩm Trung Quốc đang thống trị

Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Theo Bloomberg, sắc lệnh hành pháp được ông Trump ký vào tối muộn ngày 30.9 tuyên bố tình trạng khẩn cấp trong ngành công nghiệp khai khác.

Sắc lệnh này giúp chính quyền Mỹ có quyền sử dụng sử dụng Đạo luật Sản xuất Quốc phòng để thúc đẩy sự khai thác khoáng sản trong nước. Gần đây nhất, ông Trump đã sử dụng đạo luật để tăng tốc sản xuất vật tư y tế trong đại dịch Covid-19.

Sắc lệnh của ông Trump cũng thách thức trực tiếp đến lĩnh vực mà Trung Quốc thống trị suốt hàng thập kỷ qua, Gavin Wendt, chuyên gia phân tích về tài nguyên khoáng sản ở MineLife Pty, nói. “Trước đây, phương Tây hài lòng với việc mua đất hiếm giá rẻ của Trung Quốc và để Trung Quốc giải quyết hệ quả về môi trường”, ông Wendt nói.

Tuy nhiên, trong bối cảnh căng thẳng Mỹ-Trung leo thang, việc Mỹ nhập khẩu tới 80% đất hiếm từ Trung Quốc là ông Trump muốn thay đổi. Đất hiếm được coi là "át chủ bài" của Bắc Kinh trong mối quan hệ với các nền kinh tế lớn, đặc biệt là Mỹ.

Khai thác đất hiếm ở Nội Mông, Trung Quốc.

Đất hiếm là nguồn khoáng sản quan trọng sử dụng trong mọi thiết bị công nghệ ngày nay, từ xe điện, tuabin gió cho đến hệ thống dẫn đường cho tên lửa.

Theo sắc lệnh của ông Trump, Bộ Năng lượng Mỹ sẽ đưa ra hướng dẫn để cung cấp tài chính cho các dự án hỗ trợ chuỗi cung ứng nội địa. Bộ Năng lượng và Bộ Nội vụ cần khuyến khích phát triển và tận dụng các khu mỏ cũ.

Giới quan sát nhận định sắc lệnh hành pháp trên là một nước cờ của chính quyền ông Trump nhằm phá vỡ sự thống trị của Trung Quốc lĩnh vực đất hiếm.

Brett Hartl, nhà phân tích chính trị tại Trung tâm Quỹ Hành động Đa dạng Sinh học, cho rằng trong tương lai gần, Trung Quốc chưa có kế hoạch chặn nguồn xuất khẩu đất hiếm sang Mỹ vì mặt hàng này tạo ra lợi nhuận lớn.

Michele Bustamante, nhà phân tích tại Hội đồng Quốc phòng Tài nguyên Mỹ, nói nguyên nhân sâu xa khiến ngành khai thác khoáng sản ở Mỹ không phát triển không phải vì gánh nặng liên quan đến các quy định khắt khe, mà là vì nguồn tài nguyên ở Mỹ hết sức nghèo nàn so với các quốc gia khác.

“Tiềm năng khai thác khoáng sản là điều mà Mỹ đang thiếu”, Bustamante nói.

Theo thống kê của Trung tâm Địa chất Mỹ, Trung Quốc nắm giữ 40% số mỏ kim loại hiếm toàn cầu. Năm 2018, sản lượng khai thác đất hiếm ở Trung Quốc chiếm tới 70% sản lượng khai thác toàn cầu.