Phán quyết của Toà Trọng tài: Bước tiến lớn của nhân loại về phân định biển

Ông bình luận như thế nào về phán quyết Toà Trọng tài vừa đưa ra chiều 12.7 về vụ kiện Biển Đông?

Tôi cho rằng, về cơ bản phán quyết của Toà Trọng tài là tích cực. Đối với Philippines họ thắng lợi hầu hết các yêu cầu ngoại trừ một điểm Toà tuyên bố đá Gaven Bắc là đá chữ không phải là bãi có 12 hải lý. Hầu hết nội dung kiện đều được Toà trả lời chi tiết, trong đó đặc biệt quan trọng, Toà đã bác bỏ đường lưỡi bò của Trung Quốc. Toà tuyên bố, Trung Quốc không có quyền lịch sử ở Biển Đông. Không có cơ sở pháp lý nào để Trung Quốc đòi quyền lịch sử với các nguồn tài nguyên trong vùng biển nằm trong đường 9 đoạn.

Đây là một thắng lợi rất lớn, nó sẽ làm giảm phạm vi tranh chấp và đó cũng là cách giải quyết vấn đề bằng biện pháp hoà bình.

Phán quyết ảnh hưởng như thế nào đến Việt Nam, thưa ông?

Tôi chưa thể nói được nó sẽ ảnh hưởng đến Việt Nam như thế nào, bởi chưa có đánh giá đầy đủ về tất cả các nội dung của phán quyết.

Tuy nhiên, việc Toà bác đường lưỡi bò là bước quan trọng cho thấy Trung Quốc không có cơ sở để khẳng định chủ quyền mà họ đã phi lý áp đặt trên hầu hết Biển Đông.

Phán quyết của Toà Trọng tài cũng tạo ra bước ngoặt khi lần đầu tiên Toà đưa ra được một quy chế tiến bộ, phân định thế nào là đảo, là đá. Đây là bước tiến lớn của nhân loại về phân định biển.

Ngoài ra, Toà cũng đã làm rõ về cơ sở pháp lý với rất nhiều hành động trên biển. Cụ thể với Việt Nam thì còn phải nghiên cứu thêm. 

Ông dự đoán Trung Quốc sẽ phản ứng như thế nào sau phán quyết?

Trung Quốc đã lên tiếng bác bỏ phán quyết của Toà. Hôm nay Trung Quốc cũng đã đưa máy bay ra Trường Sa, họ báo động lực lượng của họ cả về trên biển lẫn trên đất liền. Hiện hành động của Trung Quốc chưa rõ ràng, nhưng chúng ta phải theo dõi sát tình hình và nâng cao cảnh giác.

Theo ông, căng thẳng Biển Đông sẽ diễn biến ở cấp độ nào sau phán quyết?

Đây là vấn đề lâu dài. Theo nhận định của cá nhân tôi, thời gian tới Biển Đông như thế nào thì phải theo dõi thêm. Tôi cho rằng, Trung Quốc còn phải tính đến nhiều nhân tố khác. Đặc biệt, còn phải xem cách ứng xử của chính quyền Philippines và khả năng kiềm chế của Trung Quốc.

Xin cảm ơn ông!