Philippines kéo dài lệnh cấm nhập gạo hết năm 2025, thị trường gạo châu Á có giá thấp nhất trong nhiều năm

Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều năm

Giá lúa gạo hôm nay ngày 15/10 khu vực Đồng bằng sông Cửu Long ít biến động nhưng một số loại gạo xuất khẩu của ta tiếp tục giảm.

Theo cập nhật từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang, giá lúa IR 50404 (tươi) dao động ở mức 5.000 - 5.200 đồng/kg; giá lúa OM 5451 (tươi) dao động mốc 5.400 - 5.600 đồng/kg; giá lúa Đài Thơm 8 (tươi) dao động ở mốc 5.800 - 6.000 đồng/kg; giá lúa OM 18 (tươi) dao động ở mốc 5.800 - 6.000 đồng/kg; giá lúa Nàng Hoa 9 dao động ở mức 6.000 - 6.200 đồng/kg; giá lúa tươi OM 308 dao động ở mức 5.700 - 5.900 đồng/kg.

Với mặt hàng gạo, theo cập nhật từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang, hiện gạo nguyên liệu xuất khẩu OM 18 giảm 100 đồng/kg, dao động ở mức 8.500 - 8.700 đồng/kg; gạo nguyên liệu xuất khẩu IR 504 giảm 50 đồng/kg, dao động ở mức 7.900 - 8.050 đồng/kg; gạo nguyên liệu xuất khẩu OM 5451 dao động ở mức 8.100 - 8.200 đồng/kg; gạo nguyên liệu xuất khẩu OM 380 dao động ở mức 7.800 - 7.900 đồng/kg; gạo nguyên liệu xuất khẩu IR 504 dao động ở mức 8.100 - 8.250 đồng/kg; gạo nguyên liệu xuất khẩu CL 555 dao động ở mức 8.150 - 8.250 đồng/kg; gạo thành phẩm OM 380 dao động ở mức 8.800 - 9.000 đồng/kg; gạo thành phẩm IR 504 dao động ở mức 9.500 - 9.700 đồng/kg.

Trên thị trường xuất khẩu, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục giảm so với cuối tuần. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), hiện gạo thơm 5% tấm giá dao động ở mức 420 - 435 USD/tấn (giảm 5 USD/tấn); gạo 100% tấm dao động ở mức 310 - 314 USD/tấn ; gạo Jasmine giá dao động 486 - 490 USD/tấn.

Khối lượng xuất khẩu của ta cũng giảm khi Philippines - thị trường mua gạo lớn nhất của Việt Nam - tạm ngưng nhập khẩu do tồn kho trong nước còn cao.

Thị trường gạo châu Á, trong đó có Việt Nam đang bước vào giai đoạn điều chỉnh mạnh khi giá xuất khẩu tại các nước sản xuất lớn đồng loạt giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều năm do nguồn cung dồi dào và nhu cầu yếu.

Sự cạnh tranh gay gắt giữa các nhà xuất khẩu, cùng với biến động tỷ giá, đã khiến người mua có lợi thế khi đàm phán với bên bán về hợp đồng mua gạo.

Tại Thái Lan, giá gạo 5% tấm giảm còn 340 USD/tấn, mức thấp nhất kể từ năm 2007. Các thương nhân cho biết nguồn cung trong nước tăng mạnh nhờ vụ mùa được hỗ trợ bởi lượng mưa thuận lợi, trong khi đồng baht mạnh lên khiến gạo Thái kém cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế.

Trong khi đó, tại Ấn Độ - nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới - giá gạo đồ 5% tấm chỉ còn 340 - 345 USD/tấn, thấp nhất kể từ giữa năm 2016. Loại gạo trắng 5% tấm cũng chỉ ở mức 360 - 370 USD/tấn. Đồng rupee suy yếu phần nào giúp giảm áp lực lên các nhà xuất khẩu, nhưng nhu cầu thấp vẫn kéo giá đi xuống. Một số nhà xuất khẩu thừa nhận các khách hàng đang tận dụng bối cảnh dư cung để ép giá, trì hoãn ký hợp đồng chờ giá gạo giảm thêm.

Giá gạo liên tục giảm khi nguồn cung vụ mới từ các nước sản xuất chính bắt đầu ra thị trường, trong khi nhiều nhà nhập khẩu lớn tạm thời chưa mua vào, chờ giá điều chỉnh nữa.

Chính phủ Philippines thông báo sẽ gia hạn lệnh cấm nhập khẩu gạo đến hết năm 2025, kéo dài thêm hai tháng so với kế hoạch ban đầu, nhằm nâng giá lúa nội địa và bảo vệ người trồng lúa khỏi thua lỗ trong bối cảnh nguồn cung trong nước dư thừa và giá giảm sâu.

Theo Bộ Nông nghiệp Philippines, Chính phủ Philippines kỳ vọng Quốc hội sớm thông qua đề xuất tăng thuế nhập khẩu gạo. Trong trường hợp không được chấp thuận, phương án dự phòng - đã được Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. ủng hộ - là chỉ cho phép nhập khẩu gạo trong tháng 1/2026, sau đó tiếp tục tạm ngừng nhập khẩu từ tháng 2 đến tháng 4/2026 để bảo vệ vụ mùa tiếp theo.

Tính đến cuối tháng 9/2025, Philippines đã nhập khẩu 3,5 triệu tấn gạo, vượt xa mức 2,7 triệu tấn được cho là “hợp lý” cho giai đoạn này của năm.

Năm ngoái, tổng lượng gạo nhập khẩu của Philippines đạt 4,7 triệu tấn, khiến quốc gia này tiếp tục là nhà nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới.

Trước đó, Chính phủ Philippines đã tạm ngừng nhập khẩu gạo từ ngày 1/9, với thời hạn ban đầu là 60 ngày. Tuy nhiên, giá lúa tại ruộng vẫn giảm mạnh, xuống còn 17,11 peso/kg (khoảng 0,29 USD) trong tháng 8/2025, thấp hơn 27,8% so với mức 23,71 peso/kg cùng kỳ năm ngoái, theo số liệu của Cơ quan Thống kê Philippines (PSA).

Các chuyên gia nhận định, việc kéo dài lệnh cấm nhập khẩu gạo là nỗ lực của Chính phủ Philippines nhằm vực dậy giá lúa gạo và ổn định thu nhập cho nông dân, trong bối cảnh thị trường nội địa dư cung, còn nguồn gạo nhập khẩu từ các nước xuất khẩu lớn như Việt Nam, Thái Lan và Ấn Độ vẫn dồi dào.

Cuối năm, giao dịch, mua bán vẫn "ì ạch" do nhu cầu gạo toàn cầu yếu

Với Việt Nam, trong 9 tháng năm 2025 so với cùng kỳ năm trước, khối lượng gạo xuất khẩu của ta chỉ tăng 0,1%, nhưng về giá trị lại giảm tới 18,5%. Điều này cho thấy thị trường xuất khẩu đang trải qua những biến động đáng kể…

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trong tháng 9/2025, Việt Nam xuất khẩu 600 nghìn tấn gạo, đem về 288,4 triệu USD. Luỹ kế 9 tháng, tổng khối lượng và giá trị xuất khẩu gạo đạt 7 triệu tấn và 3,55 tỷ USD, tăng 0,1% về khối lượng nhưng giảm 18,5% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024. Giá gạo xuất khẩu bình quân 9 tháng năm 2025 ước đạt 509 USD/tấn, giảm 18,6% so với cùng kỳ năm 2024.

Về nguyên nhân sụt giảm giá trị xuất khẩu gạo, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam là Philippines đã tạm dừng nhập khẩu từ ngày 1/9, khiến giá trị xuất khẩu sang thị trường này trong 9 tháng năm 2025 giảm 16,4% so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, Philippines vẫn là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam với thị phần chiếm 44%.Tiếp đến, Gana và Bờ Biển Ngà là hai thị trường lớn đứng thứ hai và thứ ba, với thị phần tương ứng là 11,4% và 10,7%.

Theo các thương nhân, từ nay đến cuối năm, hoạt động giao dịch vẫn chậm do nhu cầu gạo toàn cầu yếu. Thị trường sẽ chịu tác động sau khi Philippines – một trong những quốc gia nhập khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam gia hạn lệnh tạm dừng nhập khẩu gạo.

Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cho biết năm 2025 và có thể cả đầu năm 2026, tình hình thế giới còn tiếp tục diễn biến phức tạp, nhiều yếu tố bất định đã tác động trực tiếp đến sự phục hồi và tăng trưởng của kinh tế toàn cầu, ảnh hưởng rõ rệt đến hoạt động sản xuất và xuất khẩu lương thực, thực phẩm, trong đó có mặt hàng gạo.

Với kế hoạch xuất khẩu gạo cả năm đạt 8 triệu tấn, chúng ta đã hoàn thành gần 85% chỉ tiêu và hoàn toàn có khả năng vượt kế hoạch. Đáng chú ý, gạo Việt Nam đã hiện diện tại nhiều thị trường truyền thống và mở rộng sang các thị trường mới như Trung Đông, châu Phi, Tây Á.

Song các cơ quan chức năng cũng nhận định, một số thị trường trọng điểm như Indonesia, Philippines tạm dừng nhập khẩu gạo đã và sẽ còn tạo áp lực lên giá và tiêu thụ. Nhưng về tổng thể, đầu ra của gạo Việt Nam vẫn được duy trì ổn định và nhu cầu nhập khẩu ở nhiều thị trường sẽ quay trở lại vào dịp cuối năm và đầu năm sau.

Các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam cần tuyệt đối không được chủ quan, phải đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao giá trị hạt gạo Việt, đồng thời củng cố thương hiệu và chất lượng gạo Việt Nam.

Nguồn cung gạo toàn cầu năm 2025/26 được USDA dự báo đạt mức kỷ lục 728,7 triệu tấn, thấp hơn 0,2 triệu tấn so với dự báo trước đó nhưng tăng 1% so với năm trước và là năm thứ ba liên tiếp tăng. Việc điều chỉnh giảm nguồn cung chủ yếu là do hạ mức dự báo về nguồn cung của Myanmar, Lào, Nigeria, Thái Lan và Việt Nam, mặc dù nâng dự báo về nguồn cung của Ấn Độ, Liên minh châu Âu và Mỹ.

Tiêu thụ gạo toàn cầu năm 2025/26 sẽ tăng gần 0,4 triệu tấn lên mức kỷ lục 542,0 triệu tấn, chủ yếu do điều chỉnh tăng mức dự báo về tiêu thụ của Nigeria thêm 0,3 triệu tấn lên mức kỷ lục 8,4 triệu tấn. Ngược lại, dự báo tiêu thụ gạo của Indonesia, hiện là quốc gia tiêu thụ gạo lớn thứ tư thế giới, được điều chỉnh giảm 0,2 triệu tấn xuống còn 35,3 triệu tấn, chủ yếu do sự đa dạng hóa chế độ ăn uống sang các loại thực phẩm làm từ bột mì. Dự báo tiêu thụ gạo toàn cầu kỷ lục năm 2025/26 phần lớn được thúc đẩy bởi mức tiêu thụ dự kiến cao kỷ lục ở một số quốc gia tiêu thụ gạo lớn, bao gồm Bangladesh, Ấn Độ, Nigeria, Philippines, Thái Lan và Việt Nam.

Thực tế, gạo Việt Nam vẫn giữ được vị thế đáng kể nhờ chất lượng và uy tín. Các giống gạo thơm và gạo dẻo như Đài Thơm 8, OM18, OM5451 tiếp tục được thị trường quốc tế, đặc biệt là Philippines và châu Phi, đánh giá cao về hương vị và độ ổn định.

Điểm tựa lớn nhất của ngành gạo Việt Nam vẫn là chất lượng và khả năng thích ứng nhanh với thị trường. Trong 9 tháng năm nay, Việt Nam đã chuyển hướng xuất khẩu gạo sang các thị trường khác như Gana và Bờ Biển Ngà, với mức tăng trưởng lần lượt là 58,6% và 95,5%. Đặc biệt, thị trường Bangladesh ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng 164,7 lần... Những con số này cho thấy sự linh hoạt và khả năng thích ứng của ngành gạo Việt Nam trong việc tìm kiếm và mở rộng thị trường mới.

Điều này cũng cho thấy, các doanh nghiệp chuyển hướng mạnh sang phân khúc gạo đặc sản, gạo hữu cơ và gạo thơm cao cấp (vừa nâng giá trị gia tăng, vừa giảm phụ thuộc vào một vài thị trường truyền thống)-là hướng đi hoàn toàn đúng. Đây sẽ là cách giúp gạo Việt Nam không chỉ đứng vững trong bối cảnh dư cung hiện nay, mà còn củng cố vị thế lâu dài trên thị trường gạo toàn cầu.

×