Thượng nghị sĩ Hontiveros, khi đệ trình Nghị quyết Thượng viện số 223, cho biết cuộc kiểm tra an ninh quốc gia đối với các hoạt động và cơ sở của Tập đoàn Lưới điện Quốc gia (NGCP) đã cho thấy rằng Trung Quốc có thể kiểm soát và điều khiển từ xa nhà cung cấp dịch vụ truyền tải điện của toàn đất nước Philippines.
Các cuộc thảo luận về ngân sách quốc gia năm 2020 được đề xuất vào tuần trước đã tiết lộ rằng 40% cổ phần của NGCP thuộc sở hữu của Tập đoàn Lưới điện Quốc gia Trung Quốc (SGCC).
Phần lớn mạng lưới điện quốc gia Philippines là do Trung Quốc lắp đặt và quản lý (nguồn: SCMP)
Chủ tịch Công ty truyền tải điện quốc gia (TransCo), ông Melvin Matibag, đã khẳng định "có khả năng" xảy ra tình trạng như vậy khi bàn thảo chi tiết về kế hoạch ngân sách của chính phủ năm 2020 tại Thượng viện Philippines.
Nhiều người vẫn tin rằng TransCo vận hành hệ thống lưới điện này và nắm quyền giám sát với NGCP, tuy nhiên theo những gì ông Matibag thông báo với các thượng nghị sĩ, trên thực tế quyền được tiếp cận của TransCo với hệ thống đó "bị giới hạn", và “bị ảnh hưởng lớn bởi nước ngoài”.
“Chúng ta cần biết chắc chắn rằng liệu hệ thống năng lượng và cơ sở hạ tầng của chúng ta có hoàn toàn nằm dưới sự kiểm soát của Trung Quốc hay không, và chúng ta đã thực hiện đủ các biện pháp bảo vệ kỹ thuật cần thiết để ngăn chặn sự can thiệp của nước ngoài để phá hoại lưới điện quốc gia của chúng ta hay chưa”, Hontiveros đưa ra ý kiến trong một cuộc họp thượng viện.
Các quan chức Philippines lo lắng Trung Quốc có thể kiểm soát mạng lưới điện quốc gia (nguồn: SCMP)
Theo Thượng nghị sỹ Sherwin Gatchalian, “chỉ trong tích tắc với một cú ngắt mạch, điện sẽ không được truyền tải tới bất kỳ ngôi nhà nào, doanh nghiệp nào hay bất cứ cơ sở quân sự nào của Philippines”. Trong trường hợp như vậy, sẽ mất khoảng 24-48 giờ để lưới điện hoạt động trở lại.
Bà Hontiveros cũng lưu ý trong các báo cáo rằng chỉ có các kỹ sư Trung Quốc mới có thể khắc phục sự cố, vận hành và kiểm soát các cơ sở truyền tải điện của NGCP do "công nghệ thông tin và truyền thông hiện đang được cài đặt để giám sát và điều khiển từ xa đối với các cơ sở nói trên”. Một số thượng nghĩ sĩ khẳng định hệ thống theo dõi và kiểm soát từ xa của mạng lưới điện Philippines nằm tại nhà máy của Tập đoàn Nari ở Nam Kinh, Trung Quốc.
Cũng lại có những thông tin khác trên truyền thông nói rằng các tài liệu hướng dẫn vận hành, kiểm soát hệ thống đều được in bằng tiếng Trung Quốc và các kỹ sư Philippines không thể vận hành hệ thống này.
Tuy nhiên, thượng nghị sĩ Hontiveros đã phủ nhận về tính xác thực của các báo cáo này và yêu cầu các quan chức TransCo xác minh xem liệu thiết lập từ xa có cho phép Bắc Kinh tắt điện lưới hay không.
Ông Sherwin Gatchalian, chủ tịch ủy ban năng lượng của Thượng viện Philippines, đã phản hồi yêu cầu của các Thượng nghị sĩ: “Tôi được chủ tịch của TransCo cho biết họ đã nghiên cứu về khả năng này. Tôi được biết việc vận hành thủ công của các tuyến đường dây tải điện có thể thực hiện”.
“Chúng tôi sẽ mời các chuyên gia an ninh quốc gia và Hội đồng An ninh Quốc gia để đảm bảo họ có kế hoạch dự phòng” - ông Gatchalian nói thêm.